با نزدیک شدن به زمان تعیین شده برای خاتمه مذاکرات بر سر پرونده هسته‌ای ایران و بالا گرفتن احتمال توافق میان ایران و آمریکا، فضای مطبوعات عربی تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته و عمده تحلیل‌های منتشر شده در رسانه‌های عربی به بررسی توافق احتمالی اختصاص یافته است.
علی عبدالله تحلیل‌گر سوری در مقاله‌ای در روزنامه فرامنطقه‌ای الحیات با برشمردن دلایلی از جمله موضوع امنیت اسراییل و احتمال شروع رقابت هسته‌ای در خاورمیانه، تاکید کرده که احتمال دستیابی به توافق میان ایران و آمریکا کم است.
وی نوشت: “پیش‌بینی متخصصان این است که احتمال کمی برای توافق میان ایران و آمریکا وجود دارد؛ چرا که هر کدام از طرفین سقف بالایی را برای خواسته‌های خود در نظر گرفته‌اند که با خواسته‌های طرف مقابل هم‌خوانی ندارد. غرب، موضوع برنامه هسته‌ای ایران را به امنیت اسراییل و حفظ آرامش در خاورمیانه گره زده و از این می‌ترسد که اگر به ایران اجازه دستیابی به فن‌آوری تولید بمب هسته‌ای را بدهد، آن‌گاه مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه شروع شود.
عبدالله همچنین معتقد است که مسایل دیگری نیز در مذاکرات به بحث و بررسی گذاشته شده و همین امر باعث پیچیده‌تر شدن روند گفت‌وگوها شده است: “باراک اوباما عملا نمی‌تواند با خواسته‌های ایران موافقت کند چرا که این امر با سیاست‌های آمریکا در منطقه تضاد دارد و به همین دلیل است که اوباما گفته عدم دستیابی به توافق بهتر از توافقی بد است. در حقیقت یک توافق بد می‌تواند تاثیری بسیار منفی بر منافع آمریکا در منطقه و هم‌پیمانانش گذاشته و امنیت خاورمیانه را به خطر بیاندازد، بخصوص اینکه جمهوری‌خواهان نیز با پیروزی در انتخابات کنگره بار دیگر در حال قدرت گرفتن بوده و با هرگونه توافق با ایران نیز مخالف هستند”.
این تحلیل‌گر سوری معتقد است که در صورت عدم دستیابی به توافق، ایران متحمل خسارت زیادی می‌شود چرا که تهران به رفع تحریم‌ها نیاز شدیدی دارد تا از این طریق توازن مالی و اقتصادی را در کشور برقرار کرده و بتواند به خواسته‌های معیشتی شهروندانش رسیدگی کند.
طارق الحمید در یادداشتی در روزنامه الشرق‌الاوسط که به دوایر تصمیم‌گیری در عربستان نزدیک است، این سوال را مطرح کرده که بعد از ۲۴ نوامبر [زمان تعیین شده برای خاتمه مذاکرات] چه اتفاقی رخ خواهد داد و چرا کسی به شکل جدی به پاسخ این سوال فکر نمی‌کند!
وی نوشت: “تهران از زبان علی‌اکبر ولایتی می‌گوید که امکان ندارد از حقوق هسته‌ای خود عقب‌نشینی کند ولی به مذاکره با آمریکا هم پایبند است. در مقابل باراک اوباما می‌گوید هنوز شکاف بزرگی بین ایران و کشورهای غربی وجود دارد و ایران باید تضمین دهد که اقدام به ساخت سلاح هسته‌ای نمی‌کند، ولی سوال اینجاست که بعد از ۲۴ نوامبر چه اتفاقی می‌افتد؟ مذاکرات باعث شده تا اوباما پرونده‌های مهمی را در منطقه رها کرده و هم‌پیمانی خود با بزرگ‌ترین متحدش را در خطر قرار دهد تا بلکه اوباما دستاوردی شخصی در تفاهم با ایران کسب کند. بعد از ۲۴ نوامبر و در صورت عدم دستیابی به توافق، آیا شاهد جنگ خواهیم بود یا اینکه آمریکا به سیاست کج‌دار و مریز خود با ایران ادامه خواهد داد؟”.
به نظر الحمید، پس از خاتمه مذاکرات و بدون توجه به نتیجه مثبت یا منفی گفت‌وگوها، منطقه شاهد روزهای بدی خواهد بود و باید خود را برای آن آماده کند.
مصطفی اللباد تحلیل‌گر مصری در روزنامه السفیر که به محافل ملی‌گرای عرب نزدیک است، پاسخ سوال طارق الحمید را داده و معتقد است غیر از دو احتمال توافق یا عدم توافق که اکنون در ذهن‌ها وجود دارد، احتمال سومی نیز هست.
اللباد نوشت: “همه نفس‌ها در سینه حبس شده تا مشخص شود ایران و آمریکا به چه نتیجه‌ای می‌رسند. فعلا دو سناریو وجود دارد: توافق کامل بر سر پرونده هسته‌ای که قاعدتا منجر به رفع تحریم‌های وضع شده علیه ایران شده و موازنه قوا در منطقه به شکل جدی به سود ایران تغییر می‌کند و سناریوی دوم شکست مذاکرات که وخامت بیش از پیش رابطه ایران و آمریکا و افزایش تحریم‌ها و همچنین انزوای بیشتر ایران را در پی خواهد داشت؛ اما راه سومی نیز وجود دارد”.
این تحلیل‌گر مصری در توضیح راه سوم نوشت: “مذاکرات بعد از تمدیدی شش ماهه به موعد نهایی خود نزدیک می‌شود. هر دو طرف ایران و آمریکا هزینه‌های زیادی بابت ادامه مذاکرات داده‌اند و دستیابی به توافقی که برای هر دو طرف راضی‌کننده باشد بسیار دور از انتظار است. در نتیجه این احتمال وجود دارد که ایران تعهد دهد به مرور از فعالیت‌های هسته‌ای خود بکاهد و در مقابل باراک اوباما نیز از اختیارات خود به عنوان رییس‌جمهور آمریکا استفاده کرده و تا پایان سال ۲۰۱۶ قدم به قدم تحریم‌های وضع شده علیه ایران را لغو کند”.
به نظر اللباد، جزییات زیادی در مذاکرات وجود دارد که هیچ توافقی بر سر آنها به دست نیامده و بعید است ظرف سه هفته‌ی آینده نیز این مسایل حل و فصل شوند، ضمن اینکه به نظر می‌رسد جمهوری‌خواهان نیز در حال قدرت گرفتن مجدد در آمریکا هستند که این امر می‌تواند مذاکرات را به شکل کلی متوقف کرده و در مقابل، تنش را میان طرفین افزایش دهد.
وی پیش‌بینی کرد که به زودی وزرای خارجه ایران و آمریکا در برابر دوربین‌ها ظاهر شده و اعلام می‌کنند که به توافقی جزیی دست پیدا کرده‌اند: “بدین ترتیب حسن روحانی می‌تواند به مخالفین داخلی خود بگوید که از خطوط قرمز در حقوق هسته‌ای ایران عقب‌نشینی نکرده و اوباما نیز به جمهوری‌خواهان می‌گوید که تحریم‌ها تا اطلاع ثانوی پابر جا خواهد ماند تا پس از مدتی وقفه بار دیگر روند مذاکرات از سر گرفته شود”.
موضوع دیگری که در میانه مذاکرات ایران و آمریکا بارز شده، نارضایتی اسراییل از هرگونه توافق میان واشنگتن و ایران است.
یحیی دبوق تحلیل‌گر روزنامه الاخبار لبنان در یادداشتی سعی کرده تا مواضع و تحلیل‌های مختلف اسراییلی را در این زمینه گردآوری و به جزییات نگرانی تل‌آویو بپردازد.
دبوق نوشت: “یک مسوول اسراییلی بدون اینکه نامش فاش شود به روزنامه تایمز اسراییل گفت که در جریان مذاکرات میان ایران و آمریکا، واشنگتن چندین بار با خواسته‌های متفاوت ایران موافقت کرد در حالی که ایران حتی یک بار هم از مواضع خود عقب‌نشینی نکرد. هر گونه توافقی که ایجاد شود، یک توافق بد خواهد بود. ایران به فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی خود ادامه خواهد داد و این آمریکاست که به شدت تمایل دارد به توافقی با ایران دست یابد و مشغول امتیاز دادن برای رسیدن به این هدف است. آمریکا بر این باور است که ایران توانایی زیادی در حل و فصل معضلات افغانستان، عراق، سوریه و یمن دارد و به همین دلیل تلاش دارد تا با تهران به توافقی دست پیدا کند تا از طریق آن، مسایل دیگر منطقه را نیز حل کند”.
دبوق به نقل از گزارشی در روزنامه اسراییل امروز نوشت: “سال‌های اخیر نشان داده که آمریکا روش حل معماها و مشکلات خاورمیانه را بلد نیست. واشنگتن این موضوع را در مصر، لیبی، سوریه و با فلسطینی‌ها تجربه کرده و اکنون نوبت داعش و ایران است. غرب به شکل کلی بیشتر از ایران مایل به رسیدن به توافق است و مذاکرات با برتری ایران ادامه دارد، زیرا موضع طرفین یکسان نبوده و توازنی میان دو طرف وجود ندارد؛ در حالی که قاعدتا این ایران است که باید عقب‌نشینی کرده و امتیاز بدهد تا توافقی ایجاد شده و تحریم‌ها لغو شود”.
پایگاه اینترنتی العربی الجدید در مقاله‌ای به این موضوع اشاره کرده که احتمال دستیابی به توافقی جزیی وجود دارد و این توافق می‌تواند تندروهای ایران و آمریکا را به شدت تحت تاثیر قرار داده و فعالیت‌های آنها را دشوار کند.
در این یادداشت آمده است: “در صورتی که روز ۲۴ نوامبر توافقی رسمی میان ایران و غرب امضا شود، باراک اوباما قدم بزرگی در راه پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آتی برداشته و در مقابل میانه‌روهای ایرانی به رهبری حسن روحانی نیز می‌توانند اکثریت مجلس آینده ایران را در اختیار بگیرند، اما مشکلی که در این بین وجود دارد این است که ایران اصرار دارد تحریم‌ها به شکل کامل لغو شود در حالی که برای آمریکا برآورده کردن چنین خواسته‌ای بسیار دشوار است”.