نه تقلب کنید، نه اعتراض خیابانی

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» هشدار لاریجانی‌ها به حامیان احمدی‌نژاد:

هشدار نسبت به امکان دخالت محمود احمدی‌نژاد و دولت در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری، در سال جدید توسط اصول‌گرایان پیگیری می‌شود. پس از چند هشدار، این بار علی و صادق لاریجانی، روسای دو قوه مقننه و قضاییه، نسبت به امکان دخالت و یا اعتراض در انتخابات به حامیان احمدی‌نژاد هشدار دادند.

علی لاریجانی، رییس مجلس نهم، در سخنانی ضمن انتقاد از افرادی که نسبت به روند برگزاری انتخابات یا سلامت آن انتقاد می‌کنند، گفت که “این اقدامات، دشمن را برای انجام طرح‌ها و اقداماتش امیدوار می‌کند” و اضافه کرد: “اینکه در هر انتخاباتی قیل و قالی در کشور به‌وجود آید و یک سری افراد سر و صداهایی را راه بیندازند، این کار غیرانقلابی و ضدانقلابی است”.

رییس مجلس همچنین گفته است “اشخاصی که حریم‌شکنی” می‌کنند، “هرهری مسلک” هستند: “به طور حتم این اقدامات از سوی برخی از افراد برای کشور عزت‌آفرین نیست… شکستن حرمت‌ها و عزت‌ها از سوی افراد به طور حتم توهین به ملت ایران است و این اقدامات توان ملی را از بین برده و عزت ملت را کاهش می‌دهد”.

به نظر می‌رسد سخنان لاریجانی ناظر به اقداماتی است که محمود احمدی‌نژاد در سال‌های گذشته انجام داده است. در یکی از آخرین موارد از این دست، احمدی‌نژاد زمستان گذشته در مجلس اقدام به پخش فیلمی از دیدار خصوصی سعید مرتضوی و فاضل لاریجانی کرده و اتهاماتی را به برادران لاریجانی نسبت داده بود.

هم‌زمان صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه نیز با تاکید بر اینکه “قانون اجازه هیچ گونه تلاش برای انحراف در مقام اجرای انتخابات را نخواهد داد” گفته است: “در مقام نظارت نظر شورای نگهبان فصل‌الخطاب است و اگر کسانی هم احیاناً به روند انتخابات شکایت دارند باید مسیرهای قانونی را طی کنند.” وی همچنین با هشدار به افراد و گروه‌هایی که “اعتراض به نتایج انتخابات را به صورت رسمی و علنی به اعتراض‌های غیرقانونی و خیابانی تبدیل کنند”، به “وقایع انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته” اشاره کرد و گفت: “مردم به خوبی با معترضان خیابانی و قانون شکنان برخورد کردند”. به گفته وی هیچ گروهی نخواهد توانست “از راه‌ها و مسیرهای انحرافی و غیر صحیح به آنچه به گمان خود صحیح است دست یابد” و به چنین گروه هایی هشدار داد که از “اتفاقات سال ۸۸ درس عبرت بگیرند”.

سخنان صادق لاریجانی به فاصله چند روز از اظهارنظر اسفندیار رحیم‌مشایی بیان شده که نسبت به سلامت انتخابات هشدار داده و گفته بود که دولت نسبت به این مساله حساس است. رییس دبیرخانه جنبش عدم تعهد، در گفت‌وگویی با ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، گفته بود که احمدی‌نژاد و دولت وی “ذره‌ای در برابر هر تلاشی، ولو مذبوحانه، برای ایجاد خدشه به سلامت انتخابات کوتاه نخواهد آمد” وی افزود که “رئیس جمهور تاکید جدی بر این امر دارد و حتی بیان کرده است که اگر احساس کنم به طور پنهان و آشکار شائبه‌ای به تامین سلامت انتخابات وجود داشته باشد، با جدیت با آن برخورد خواهم کرد.”

مشاور احمدی‌نژاد همچنین با انتقاد از عملکرد صدا وسیما – که رییس آن توسط رهبر جمهوری اسلامی انتخاب می‌شود – این نهاد را به “جانبداری از نامزدهای انتخابات آتی ریاست جمهوری” متهم کرده و با اشاره به این‌که “این سابقه خوبی برای آن نیست”، درباره این نهاد گفته بود: “مردم عملکرد رسانه ملی را در انتخابات دوره های گذشته به خوبی به یاد دارند و بر این اساس صدا و سیما باید کاملا مراقبت کند و مشی معتدل تری را در این عرصه دنبال کند.”

اکنون صادق لاریجانی نیز با اشاره به “برخی اظهار نظرهای خارج از چارچوب وظایف قانونی و مسئولیت‌های افراد”، تاکید کرده است: “گاهی کسانی که سمتی ندارند مطالبی ابراز می‌کنند که گویی نقش نظارتی دارند در حالی که نظارت بر انتخابات جزء مسئولیت‌ها و اختیارات شورای محترم نگهبان است.”

او “هرگونه دخالت در انتخابات از ناحیه مجریان و ناظران به نفع کاندیداهای خاص” و “استفاده از امکانات دستگاه‌های اجرایی و دولتی در تبلیغات انتخاباتی” را جرم دانسته و افزوده است: “کسانی که از امکانات دولتی و دستگاه‌های مختلف برای پیشبرد کار انتخاباتی خود استفاده کنند جرم مرتکب شده و تحت تعقیب قرار می‌گیرند.”

پیش از این محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس، در گفت‌وگویی پیرامون حمایت احمدی‌نژاد از مشایی گفته بود: “این که دولت هم یک کاندیدا داشته باشد، حقش است، اما استفاده از امکانات دولتی در این زمینه هم خلاف شرعی است و هم خلاف قانونی. مثلا آقای احمدی‌نژاد در جشن نوروزی اخیر سه بار به مشایی گفت بهاری بهاری بهاری و در سخنرانی ۲۲ بهمن نیز سه بار گفت زنده باد بهار؛ خب اینها حتما خلاف قانون است و تخلف انتخاباتی است… اشکال ندارد رئیس جمهور کاندیدا داشته باشد اما نمی‌تواند از امکانات دولتی برای تبلیغ آن استفاده کند. مگراینکه ایشان بگوید کاندیدای من مشایی نیست و آن یک بحث دیگر است. بگوید شما اشتباه می‌کنید مشایی کاندیدا نیست. اما اگر اگر قرار باشد مشایی یکی از کاندیداها باشد و احمدی‌نژاد از اکنون برای او تبلیغ می‌کند این خلاف قانون است.”

باهنر اضافه کرده بود که سخنان احمدی‌نژاد و دیگر مقام‌های دولتی درباره نداشتن کاندیدایی از سوی دولت نیز مورد قبول نیست: “هر چقدر هم احمدی‌نژاد بگوید در انتخابات دخالت نمی‌کنند؛ به قول معروف آدم دُم خروس را می‌بیند و قسم و آیه فایده ندارد و معلوم است بطور آشکار از کسی حمایت می‌‎کنند”.

نزدیک به دو ماه پیش آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنانی به افرادی که بحث “انتخابات آزاد” را مطرح می‌کنند، حمله کرد و تمامی انتخابات برگزار شده در جمهوری اسلامی را آزاد توصیف کرد.

پس از سخنان رهبر جمهوری اسلامی، گروه‎‌ها و چهره‌های مختلف اصول‌گرا نیز این حمله را ادامه دادند؛ از جمله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان و امام جمعه موقت تهران، ضمن انتقاد از افرادی که بحث “انتخابات آزاد” را مطرح کرده‌اند، یکی از منتقدان را بدون بردن نام، “گردن کلفت‌ترین شکست خورده سیاسی” در جمهوری اسلامی نامید: “یکی از آن‌ها که گردن کلفت‌تر از همه است از مدت‌ها قبل این موضوع را مطرح کرد و بقیه هم به دنبال آن این بحث را مطرح می‌کنند”.

بسیاری از رسانه‌های اصول‌گرا مخاطب سخنان جنتی را هاشمی‌رفسنجانی دانسته بودند. همان زمان روزنامه ایران نیز نوشت که سایت اکبر هاشمی رفسنجانی در سه ماه گذشته بیش از ۷۰۰ بار از واژه انتخابات آزاد استفاده کرده است.

اما این شعار تنها از سوی اصلاح‎‌طلبان و یا نیروهای نزدیک به آن‌ها مطرح نشد. سایت جهان نیوز از محمود احمدی‌نژاد نیز در کنار سیدمحمد خاتمی و رضا پهلوی، به عنوان یکی از افرادی نام برد که در ماه‌های گذشته از این عبارت بسیار استفاده کرده و بازتاب امروز، نزدیک به هاشمی‌رفسنجانی، مخاطب سخنان رهبر جمهوری اسلامی را محمود احمدی‌نژاد دانسته و نوشته بود: “پرانعکاس ترین درخواست برگزاری انتخابات آزاد، از سوی محمود احمدی نژاد در مصاحبه اخیر تلویزیونی وی بیان شده است و سایر سخنان مسئولان و شخصیت ها صرفا در حد انعکاس توسط چند سایت و روزنامه بوده است. احمدی نژاد در گفتگوی اخیر خود با شبکه اول سیما گفته بود: انتخابات باید آزاد باشد. به گفته رئیس دولت دهم، انتخابات هم صحنه بین‌المللی را دگرگون می‌کند و هم صحنه داخلی را؛ انتخابات روحیه جدیدی به وجود می‌آورد؛ انتخابات هم متعلق به مردم است و به اعتقاد من باید یک انتخاباتی پرشور داشته باشیم و به طور مثال اگر ۴۹ میلیون واجد شرایط داریم باید ۴۹ میلیون شرکت‌کننده هم داشته باشیم”.

احمدی‌نژاد در دو ماه گذشته چندین بار نیز مستقیم و غیرمستقیم به انتقاد از سخنان علی سعیدی، نماینده ولی‌فقیه در انتخابات پرداخته بود. سعیدی پیش از این گفته بود که از “وظایف ذاتی” سپاه پاسداران، “مهندسی معقول و منطقی انتخابات” از طریق “تبیین چهارچوب ها و معیارها” است؛ مساله‌ای که البته واکنش‌هایی را نیز به همراه داشت و رمضان شریف، مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران، در تکمیل سخنان سعیدی، گفته بود که منظور وی”مهندسی ورود منطقی و معقول برای فعال‌سازی ظرفیت‌های سپاه در اجرای مأموریت‌ها و مسئولیت‌های قانونی در حوزه انتخابات” بوده و نه “دخالت سپاه در انتخابات”.

 از جمله واکنش ها به سخنان سعیدی درباره لزوم مهندسی انتخابات از سوی سپاه، می‌توان به محمود احمدی‌نژاد اشاره کرد که گفته بود: “هرکس بخواهد مردم را مدیریت کند، مردم او را مدیریت می‌کنند”.

با این حال خود دولت احمدی‌نژاد نیز از سوی اصول‌گرایان به تلاش برای تاثیرگذاری بر انتخابات متهم شده است. موضع‌گیری‌های انتخاباتی احمدی‌نژاد در سه ماه پایانی سال، بیشترین حجم انتقادها از وی را در این مدت باعث شد. پررنگ شدن شایعه حضور رحیم‌مشایی در انتخابات، استفاده از شعار “زنده باد بهار” به عنوان شعار انتخاباتی و در نهایت تکرار این شعار توسط رییس دولت در مناسبت‌های مختلف، باعث شد که اصول‌گرایان احمدی‌نژاد را به تلاش برای “مهندسی انتخابات” متهم کنند. احمدی‌نژاد سال گذشته به انتقاد از دخالت سپاه پاسداران در انتخابات سازمان نظام پزشکی پرداخت و نسبت به ردصلاحیت‌ها در این انتخابات نیز، معترض شد.

برای بسیاری از اصول‌گرایان، اعتراض و سخنان احمدی‌نژاد، به عنوان رمزی تعبیر شد که در انتخابات آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت: آن‌ها صراحتا نوشتند که احمدی‌‎نژاد به دنبال آن است که برای تایید صلاحیت رحیم‌مشایی در انتخابات آینده چانه‌زنی کند و در غیر این‌صورت مواردی چون عدم برگزاری انتخابات و حتی استعفا را مدنظر قرار خواهد داد.

اقدامات احمدی‌نژاد در نهایت منجر به واکنش تندی از سوی صدا و سیما شد: پخش مستندی درباره سرنوشت ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رییس جمهوری اسلامی که با رای عدم کفایت نمایندگان روبه‌رو شد. این مستند اما در انتخاب ادبیات و همچنین تاکیدها، به عنوان رمزی برای هشدار به احمدی‌نژاد تلقی شد.