حوزه دارو که در سال‌های اخیر با نابسامانی‌های فراوانی رو به رو بوده در روزهای آخر دولت دهم به یک بحران تمام عیار تبدل شده است و هر روز اخبار نگران‌کننده‌تری را به خود اختصاص می‌دهد. کمبود ۲۱۲ قلم دارو حتی در داروخانه‌های هلال احمر و افزایش تا ۹۰ درصدی قیمت‌ها تنها بخشی از تازه‌ترین خبرهای حوزه درمان است.
صف‌های طولانی در برابر داروخانه‌های بزرگ و خانواده‌هایی که نگران و نسخه به دست داروهای مورد نیاز بیمارشان را جستجو می‌کنند تصویری است که از فرط تکرار رو به عادی شدن می‌رود. اما چرا با وجود ارائه راهکارهای مختلف و وعده‌های مسوولان، در حوزه دارو هیچ گامی به سوی بهتر شدن برداشته نشده است؟ این سئوالی است که حسین‌علی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در جوابش به “روز” می‌گوید: “سوءمدیریت دولتی‌ها کار را به اینجا کشانده است.” او توضیح می‌دهد: “تلاش‌هایی شده، اما نتوانسته‌اند دارو وارد کنند.” او دلیل عدم ورود دارو به کشور را مشکلات ارزی و اعتباری می‌داند و ابراز امیدواری می‌کند که وضع بهتر شود.
این نماینده مجلس اما در جواب این سئوال که فکر می کنید مشکلات تهیه دارو برای بیماران چه زمانی حل خواهدشد؛ می‌گوید: “معلوم نیست.”
ارز گران، داروی گران
داروهای تولید داخل به طور متوسط ۴۰ درصد و داروهای وارداتی به طور متوسط حدود ۹۰ درصد گران شده اند. این خبر را معاون امور دارویی سازمان غذا و دارو روز یکشنبه (نهم تیرماه) داده و گفته است: “علت افزایش قیمت دارو، افزایش قیمت ارز برای واردات مواد موثره داروهای تولید داخل است که تا حدی بر قیمت تمام شده آنها تأثیر می‌گذارد. اما در مورد داروهای خارجی افزایش دو برابری قیمت ارز از ارز مرجع به ارز مبادلاتی به صورت مستقیم بر قیمت تمام شده دارو تأثیر می‌گذارد و به همین علت شاهد افزایش قیمت حدود دو برابری این داروها هستیم.”
رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم در همین خصوص به روز می‌گوید: “دارویی که با ارز ۱۲۲۶ تومان تهیه می‌شده حالا با عرض ۲۴۵۰ تومان تهیه می‌شود، معلوم است که قیمت‌ها بالا می‌رود.”
شهریاری ادامه می‌دهد: “چند روز پیش معاونت دارویی وزارت بهداشت در مجلس حضور داشت گزارش‌هایی ارائه و قول‌هایی داده شده است که امیدواریم عملی شود.”
به گفته این نماینده مجلس قرار شده بررسی‌های لازم برای پرداخت یارانه ۲۲۰۰میلیارد تومانی دولت برای دارو صورت بگیرد و در صورت موافقت این یارانه تزریق شود.
دارو در حالی هر روز گران‌تر از روز قبل می‌شود که بسیاری از شرکت‌های بیمه زیر بار افزایش قیمت نمی روند و بعضی داروها را پوشش نمی‌دهند. چنانچه محمدکاظم پورکاظمی، رییس مجمع نمایندگان انجمن داروسازان ایران هم می‌گوید: “اگر بیمه‌ها درست عمل می‌کردند و بیمار تنها ۳۰درصد سهم خودش را از قیمت دارو و درمان پرداخت می‌کرد، الان مردم شاهد این افزایش قیمت‌ها و مشکلات نبودند. ولی چون تعهدات سازمان‌های بیمه‌گر اجرا نشد، این افزایش با این شدت دیده می‌شود.”
رسول دیناروند رئیس دانشکده داروسازی تهران هم با انتقاد ازعملکرد ضعیف وزارت بهداشت در یک سال گذشته در حوزه دارو گفته است: “اکنون با کمبود و نبود سه رقمی دارو مواجه هستیم، قیمت رسمی داروها نیز به طور متوسط ۴۰ درصد افزایش یافته، ولی بیمه‌ها زیر بار نمی‌روند که پدیده عجیبی است.”
ایرج خسرونیا، عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی، هم با از “نان شب واجب‌تر” خواندن دارو، اعلام کرده که با قیمت‌گذاری‌های جدید، دارویی که سابقا ۳۰ هزار تومان قیمت داشته، حالا به ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.
دواخانه‌هایی که شفا نمی‌دهند
داروخانه‌های هلال احمر به دلیل در اختیار داشتن داروهای بیماری‌های خاص و همچنین داروهای کمیاب همواره آخرین امید بیماران بوده اما چندی است قفسه‌های خالی این داروخانه‌ها هم پاسخگوی نیاز مردم نیست.
ظاهر رستمی، رئیس سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلال‌احمر از کمبود دارو در داروخانه‌های این جمعیت خبر داده و گفته است: “با توجه به آمار وزارت بهداشت ۲۱۲ قلم دارو در کشور دچار کمبود است و هلال‌احمر نیز با همین میزان کمبود در داروخانه‌هایش مواجه است.”
همچنین سیامک افاضلی، مدیر شرکت داروسازی سهای هلال‌احمر می‌گوید: “چرخه اختصاص ارز دولتی برای واردات مواد اولیه گریبانگیر هلال‌احمر هم شده است. مجبورند نقد خرید کنند و همین مساله نقدینگی شرکت‌های دارویی را ضعیف کرده است.”
افاضلی عنوان می‌کند که “درست است که دارو را تحریم نکرده‌اند ولی ما وابستگی نفتی داریم پس باید دلاری باشد که بدهیم و مواد اولیه دارویی بگیریم. از طرفی جابه‌جایی پول پرهزینه است و سبب می‌شود که هزینه مواد اولیه دارویی گران تمام شود که در نهایت یا شرکت دارویی باید زیان بدهد یا قیمت را افزایش دهد که در هر دو حالت به ضرر بیماری است که باید دارو را مصرف کند.”
با این شرایط و وجود مردمی که مدت‌هاست علاوه بر رنج بیماری رنج نبود دارو را هم تحمل می‌کنند وزیر بهداشت و درمان اما از حل شدن مشکل دارو خبر می‌دهد و می‌گوید: “بانک مرکزی مجوزهایی را داده است تا هر کسی بتواند دارو را وارد گمرک کند و بر اساس استانداردهای ما مواردی که ارز آنها تعیین شده و یا نشده، می‌توانند از گمرک ترخیص شوند.”
البته شنیدن این صحبت‌ها چندان هم عجیب نیست اگر بدانیم محمدحسن طریقت منفرد از ابتدای روی کار آمدنش پس از برکناری وزیر منتقد قبلی، زیر بار هیچ مشکل عمده‌ای در وزارت بهداشت و درمان نرفته است.
او البته چند روزی بیشتر در این مصدر نخواهد بود و به زودی وزارتخانه درمان و بهداشت میزبان وزیر جدیدی خواهد بود؛ وزیری که با کوهی از مشکلات در حوزه درمان رو به رو خواهد بود.
