با این پیشنهادات از پیش شکست را پذیرفته‌ اید

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» انتقاد متکی از مذاکره کنندگان جمهوری اسلامی

هم‌زمان با به تعویق افتادن دور جدید گفت‌وگوها میان ایران و گروه ۱+۵ به دلیل آن‌چه که از سوی وزیر امورخارجه روسیه “رفتارهای بچه‌گانه” توصیف شده، منوچهر متکی، وزیر سابق امورخارجه، از رفتارهای جمهوری اسلامی در این مذاکره‌ها انتقاد کرد وخطاب به مقامات مذاکره کننده نوشت: با این پیشنهادات، از پیش شکست را پذیرفته‌اید.

متکی که در دولت اول و همچنین زمان کوتاهی در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد به عنوان وزیر امورخارجه در کابینه حضور داشت، در یادداشتی که در وب سایت خود منتشر کرده، به انتقاد از برخی رفتارهای مقام‌های مذاکره کننده پرداخته است.

در این یادداشت که با عنوان “پیشنهادهای ناپخته در مذاکرات هسته‌ای” منتشر شده، وزیرسابق امورخارجه با اشاره به اختلاف بر سر تعیین محل دور جدید گفت‌وگوها، گفته است که “ برگزاری نشست‌های کشورمان با و گروه ۱+۵ به دلیل در خارج از کشورهای مذاکره کننده منفعت خاصی برای ما ندارد” و اضافه کرده: “از مدتی قبل، طرف ایرانی در حالی کشور عراق را به عنوان محل مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ به دلیل پیشنهاد داد که مشخص نیست با چه تحلیلی کشوری که هنوز از استانداردهای لازم امنیتی برای چنین اقداماتی برخوردار نیست باید به عنوان محل انجام مذاکرات پیشنهاد شود”. متکی پیشنهاد خود را چنین مطرح کرده که “بهترین محل برگزاری این گفت و گوها، پایتخت کشورهای مذاکره کننده به صورت تناوبی است. مثلا برای دور بعدی نشست و در رایزنی با خانم اشتون، پاریس، تهران و یا پکن پیشنهاد شود”.

در روزهای گذشته رسانه‌ها اخباری درباره اختلاف میان ایران و اعضای گروه ۱+۵ به دلیل درباره تعیین محل این گفت‌وگوها منتشر کرده‌اند. دفتر کاترین اشتون اعلام کرده که جمهوری اسلامی تعیین استانبول به عنوان مکان بعدی مذاکرات را نپذیرفته است.

در همین حال سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه، با انتقاد از این اختلاف‌ها گفته است که “هر گونه مناقشه‌ای در مورد مکان برگزاری مذاکرات کاملا غیرقابل قبول است” باید این “رفتارهای بچگانه” را متوقف کرد. وی اضافه کرده که “نفس انجام این مذاکرات مهم‌تر از تاثیری است که انتخاب یک شهر خاص می‌تواند بر روی شرکت کنندگان در این مذاکرات” داشته باشد.

هفته گذشته علی‌اکبر صالحی، وزیر امورخارجه، خواستار آن شده بود که کشور مصر میزبانی این دور از مذاکرات را بر عهده بگیرد. متکی در این‌باره نوشته است: “به فاصله کوتاهی، بر اساس خبر خبرگزاری رسمی مصر (الشرق الاوسط) و به نقل از یک مقام ارشد دولت این کشور اعلام می شود که مصر هنوز درباره میزبانی نشست بعدی مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ به دلیل تصمیمی نگرفته است. این مطلب دگربار و به روشنی موید آن است که در دیپلماسی نباید به جایگاه کشور چوب حراج بزنیم و پیشهادهای کارشناسی نشده و غیر هماهنگ با طرف مذاکره خود را اعلام نماییم”.

انتقادهای متکی اما تنها محدود به این موارد نیست. او در قسمتی از یادداشت خود، روایت کرده که “در دیدار چندی پیش خود با آقای وزیر خارجه متذکر شدم که بیان سخنگوی وزارت امور خارجه مبنی بر پخش مستقیم مذاکرات از طریق رسانه ها کلامی غیر دیپلماتیک و نسنجیده است، ضمن آنکه پذیرش شکست مذاکرات قبل از برگزاری را القا می کند”.

اشاره متکی به سخنانی است که رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه، چند ماه پیش بر زبان رانده بود..وی پس از مذاکرات مسکو خبر از آن داده بود که اعضای تیم مذاکره کننده ایران پیشنهاد داده‌اند مذاکرات از طریق تلویزیون به طور مستقیم پخش شود.

انتقادهای متکی در حالی بیان شده که ایران و اعضای گروه ۱+۵ به دلیل هنوز تفاهمی بر سر زمان یا مکان دور بعدی گفت‌وگوها نداشته‌اند. آخرین دور گفت‌وگوها میان دو طرف نزدیک به شش ماه پیش انجام شده است. پیش از این خبرگزاری فارس به نقل از علی باقری، معاون دبیرشورای عالی امنیت ملی، از آمادگی ایران برای انجام مذاکرات خبر داده و خواهان پایبندی گروه ۱+۵ به تاریخ مورد توافق در ماه ژانویه شده بود. این خبرگزاری همچنین به نقل از معاون کاترین اشتون نوشته بود که گروه ۱+۵ آماده مذاکره در ماه ژانویه نیست. اما دفتر کاترین اشتون، این مساله را رد کرده و گفته بود که ایران پیشنهاد گروه ۱+۵ را برای مذاکره در ماه ژانویه و در شهر استانبول را نپذیرفته است. مقام های اتحادیه اروپا همچنین گفته‌اند که تاریخ جدیدی برای ماه فوریه به ایران پیشنهاد کرده‌اند، گرچه هنوز این تاریخ نیز قطعی نشده است.

پس از آن علی‌اکبر صالحی، وزیر امورخارجه، خبر از آن داده بود که در سفر به مصر، خواستار آن شده که قاهره میزبانی دور بعدی گفت‌وگوها را بپذیرد. این مساله اما با واکنش مقام‌های اتحادیه اروپا مواجه شد و آن‌ها مقام‌های جمهوری اسلامی را به تلاش برای به تأخیر انداختن مذاکرات متهم کردند.

گفت‌‌وگوها میان ایران و گروه ۱+۵ پیش از این در شهرهای استانبول، بغداد، ژنو، مسکو و یک بار در حاشیه نشست سازمان ملل در نیویورک برگزار شده است. استانبول هم سه دور میزبان گفتگوها بود اما پس از تنش در روابط ایران و ترکیه بر سر حکومت بشار اسد در سوریه، ایران خواستار میزبانی بغداد، پایتخت عراق شد.