بحران در صنایع لبنی

نویسنده

sanayelabani.jpg

ناصر طربیان

عدم تعیین قیمت فرآورده های لبنی توسط دولت در ماه های گذشته سبب شده تا همزمان با افزایش بی ‏سابقه قیمت نهاده های دامی، میزان تولید فرآورده های لبنی کاهش چشم گیری داشته باشد و قیمت این ‏محصولات در بازار دچار نوسان های شدیدی شود.‏

مدیران و صاحبان شرکت های صنایع غذائی و مواد لبنی در این ارتباط براین نظرند که دولت در ‏راستای سیاستهای عامه پسندانه خود، این صنایع را با مشکلات فراوانی درگیر کرده است. کارشناس ‏صنایع غذائی یکی از همین شرکت ها در این مورد به روز می گوید: “در بحث مواد لبنی دولت به ‏صورت تکلیفی خواسته است که قیمت های سال 85 مبنا قرار بگیرد، این در حالی است که عوامل ‏هزینه ای از سال 85 افزایش پیدا کرده است.“‏‎ ‎

وی در تشریح این عوامل هزینه خاطر نشان می کند: “حقوق و دستمزد یکی از عوامل هزینه ای است ‏که معمولا تا بیست در صد بهای تمام شده محصول را شامل می شود. دومین عامل هزینه ای هم که ‏بیشترین نقش را در تعیین قیمت مواد لبنی دارد قیمت شیر است که متاسفانه خود دولت آن را گران ‏کرده است.“‏

‎ ‎

وی اضافه می کند: “70 درصد قیمت مواد لبنی وابسته به قیمت شیر است و با توجه به اعلام نرخ 17 ‏درصدی تورم توسط دولت، رشد 50 درصدی قیمت شیر و افزایش 12 درصدی آن در سال 85، باز ‏هم دولت دستور به ثابت ماندن و برگشت قیمت مواد لبنی به سال 85 را داده که این موضوع باعث ‏شده است حدود 25 شرکت در کشور تعطیل شود و 70 شرکت هم که مجوز گرفته بودند فعالیت خود ‏را شروع نکنند‎.‎‏”‏

وی با اشاره به سیاستهای متناقض دولت خاطر نشان می کند: “در ابتدای سال 86، کارشناسان دولت ‏نشست های مکرری داشتند و تمام عوامل هزینه ای و قیمت تمام شده کارخانجات را بررسی کردند و ‏در نهایت در خرداد 86 با 10 درصد افزایش قیمت برای کالاهای پر مصرف لبنی موافقت کردند؛ ولی ‏هنوز یک ماه نشده، شورا مصوبه قبلی خود را نقض و اعلام کرد قیمت ها باید به سال 85 که همان ‏قیمت های سال 84 بود برگردد یعنی عملاً به قیمت های دو سال قبل؛ که این کار آنها جای سئوال ‏دارد‎.‎‏”‏

‎ ‎افزایش قیمت شیر‎ ‎

سیاست تثبیت قیمت مواد لبنی اما در حالی از سوی دولت دنبال می شود که در ماه های گذشته در دو ‏مرحله قیمت شیر افزایش یافته و و عده های دولت برای اعطای یارانه به کارخانجات صنایع شیر و ‏مواد لبنی بی سرانجام مانده است. ‏

در همین راستا حمیدرضا کاتوزیان نماینده تهران در خصوص علل افزایش قیمت شیر و مواد لبنی می ‏گوید: “به نظر می رسد دولت وظیفه خود را در زمینه نظارت و کنترل بر قیمتها به خوبی انجام نمی ‏دهد.“‏

نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن در گفتگو با خبرنگار پارلمانی سایت خانه ملت می افزاید : ‏‏”تقریباً در تمام کشورهای دنیا شاهد هستیم که دولتها مکانیزم کنترل قیمت را بر روی کالاهای اساسی ‏اعمال می کنند و این اقدام در راستای حمایت از اقشار محروم و آسیب پذیر جامعه انجام می شود.“‏

وی با بیان اینکه در هر کشوری نهادها و ارگان هایی مسئول نظارت بر قیمت کالا و خدمات هستند، ‏می گوید: “در کشور ما نیز تا چندی پیش این امر صورت می گرفت اما اخیراً بدلیل بروز برخی ‏ضعفها کمتر شاهد اعمال این وظیفه نظارتی هستیم، ضعف عملکرد دولت در این بخش باعث شده تا ‏هر از چندگاهی شاهد افزایش لجام گسیخته قیمت کالا و خدمات باشیم.“‏

نماینده تهران با اشاره به تبعات افزایش قیمت شیر و مواد لبنی می افزاید: “این اقدام باعث می شود تا ‏طبقات محروم که توان خرید این محصول با قیمت بالا را ندارند به مرور آنرا از سبد مصرفی خود ‏حذف کنند و این در حالیست که اثرات منفی این رفتار در آینده، هزینه بیشتری را به سیستم اقتصادی ‏کشور وارد خواهد ساخت”.‏‎ ‎

به نظر این نماینده مجلس “حذف شیر از سبد مصرفی منجر به سوء تغذیه و بروز مشکلاتی خواهد شد ‏که جبران کردن آن هزینه ای به مراتب بیش از قیمت کالای اولیه خواهد داشت.“‏

کاتوزیان خاطر نشان می کند: “یک بخش از افزایش قیمتها به تصمیمات خود دولت بر می گردد به ‏طور مثال افزایش حقوق و دستمزد 45 درصدی کارگران منجر به اثرات تورمی بر روی قیمت دیگر ‏کالاها از جمله شیر و مواد لبنی شده است اما افزایش از این نقطه تنها بین 4-7 درصد می باشد و نباید ‏به یکباره شاهد افزایش قیمتها به صورت لجام گسیخته باشیم.“‏

‎ ‎نتایج سیاست های دولت‏‎ ‎

عدم اخذ تصمیم درست و مبتنی بر نظر کارشناسی توسط دولت در زمینه قیمت فرآورده های لبنی سبب ‏شده است که حجم تولید صنایع فعال در این عرصه هم به شدت کاهش یابد. در اثر همین سیاست قیمت ‏ها در سوپر مارکت ها و اماکن عرضه محصولات لبنی به صورت غیر رسمی و تحت لوای افزایش ‏کرایه حمل و نقل افزایش یافته و عملا مردم همان افزایش قیمت را در فرآورده های لبنی شاهد هستند.‏

از سوی دیگر دولت کارخانجات لبنی را موظف کرده تا قیمت ها را به سال 85 بازگردانند، در برابر ‏کارخانجات لبنی هم که معتقدند در تولید با زیان مواجه اند از فروش برخی از اقلام، از جمله ماست کم ‏چرب خودداری می کنند. به این ترتیب مصرف کننده از سویی با قیمت های متفاوت مواجه است و از ‏سوی دیگر کالای مورد نیاز خود را در بازار نمی یابد. ‏

به نظر کارشناسان بخش کشاورزی نیز با این کار دولت، روند تولید بسیاری از شرکت های تولید ‏کننده لبنیات و شیر پاستوریزه متوقف و در نتیجه خرید شیر از دامداران کاهش یافته و بخشی از ‏صنایع کشاورزی از دور خارج شده است‎.‎‏ در همین راستا در سال گذشته 270 واحد دامپروری از دور ‏خارج شدند و دامپروران گاوهای شیرده خود را به کشتارگاه ها بردند که باز هم به ضرر دولت و در ‏نهایت مردم بود‎.‎