گفته می‌شود وقتی آمریکا اولین بار در ماه آوریل روسیه را تهدید به تحریم کرد، مقامات ایران به کرملین هشدار دادند که تهدید‌های آمریکا را نادیده نگیرند. ظاهرا مقامات ایرانی که تجربه تحریم علیه کشور خود را داشته‌اند، به روس‌ها توصیه کرده‌اند به تاثیرات احتمالی توجه کنند.
این هفته آمریکا و اتحادیه اروپا سخت‌ترین تحریم‌های خود را علیه روسیه اعمال کردند. با این حال، مقامات روسی مطمئن هستند که کشورشان از این توفان عبور خواهد کرد. مهمترین مسائل این است: “اقدامات چقدر و تا چه زمان باید ادامه داشته باشد که روسیه فشار را احساس کند؟ حتی اگر تاثیرات هم مشهود شود، چقدر فشار لازم است تا روسیه سیاست خود درباره اوکراین را تغییر دهد؟”
بین ایران و روسیه شباهت‌های آشکاری وجود دارد: نفت یک منبع درآمد مهم برای هر دو کشور است و آن‌ها وقتی‌که تهدیدها آغاز شد رفتار مشابهی از خود نشان دادند. در سال ۲۰۰۹، محمود احمدی‌ن‍ژاد رئیس‌جمهور وقت ایران تحریم‌های آمریکا را کودکانه خواند و ولادمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه نیز اوایل امسال آمریکا را مورد انتقاد قرار داد و گفت، تحریم‌ها به منافع استراتژیک بلندمدت دولت آمریکا و مردم این کشور آسیب می‌رساند.
وقتی در سال ۲۰۰۹ فشارهای بین‌المللی علیه ایران افزایش یافت، این کشور می‌توانست به ده‌ها سال تجربه تحریم‌های آمریکا پس از گروگان‌گیری نگاه کند. سوزان ملونی، عضو ارشد موسسه بروکینگ در مورد ایران گفت: “نوعی حس اطمینان‌خاطر بیش از اندازه وجود داشت. ایرانی‌ها انتظار نداشتند تحریم‌ها بتواند بدون پس‌ضربه جدی برای غرب عملی شود.” اما ایرانی‌ها قدرت تحریم‌های همگرای بین‌المللی را دست‌کم گرفته بودند. در حالیکه تولید نفت اوپک پس از بحران سال ۲۰۰۸ دوباره به روی روال افتاد، صادرات و درآمد ایران کاهش یافت. تحریم‌ها صادرات نفت ایران را نصف و ارتباط بانک‌های این کشور با بقیه جهان را قطع کرد.
تاثیرات تحریم‌ها بسیار شدید بود: اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ منقبض شد و نرخ تورم به ۴۰ درصد رسید. این فشارها منجر به مذاکرات جدی هسته‌ای شد، هرچند که نتیجه آن هنوز روشن نیست. آیا این استراتژی در مورد روسیه هم عمل می‌کند؟
این هفته تحریم‌های جدیدی علیه روسیه اعمال شده است. بزرگترین بانک‌های کشور و شرکت نفتی رزنفت در فهرست تحریم‌ها قرار دارند. به جز آن، اقدامات اتحادیه اروپا در حال حاضر هم‌سطح آمریکاست و این به آن معناست که شرکت‌ها و بانک‌های روسی مجبور هستند برای تامین سرمایه به شرق نگاه کنند.
سرگئی گوریف از سیانس پو در پاریس می‌گوید: “تحریم‌های امروز در آینده نزدیک برای اقتصاد و مردم روسیه فاجعه‌آمیز نیست.”
از آن گذشته، اقتصاد روسیه خیلی بیشتر از ایران در اقتصاد جهانی تنیده است. روسیه در مواجهه با تحریم‌ها می‌تواند سرمایه‌های شرکت‌های خارجی را مصادره کند. باید توجه کرد که روسیه حدود سه برابر ایران نفت تولید و حدود ۳۰ درصد گاز اروپا را تامین می‌کند.
کلیف کاپچان که در مورد ایران و روسیه مطالعه کرده، معتقد است که تحریم‌ها به هر حال تاثیرات مشخصی خواهد داشت. وی می‌گوید: “پوتین و روسیه آسیب‌پذیر هستند چون اقتصاد این کشور حتی پیش از بحران اکراین هم با مشکل مواجه بود.”
آیا اروپا و آمریکا می‌خواهند ریسک پس‌ضربه تحریم‌ها را بپذیرند؟ حتی اگر این کار را بکنند هم روسیه می‌تواند با ذخایر خود بیش از ایران مقاومت کند. باری ایکز، استاد دانشگاه پنسیلوانیا پیش‌بینی می‌کند که نهایتا ماجرا به آزمون اراده‌ها ختم می‌شود: “اوکراین برای کدامیک مهمتر است؟ و کدامیک حاضر است به خاطرش رنج بیشتری را تحمل بکند.”
منبع: واشنگتن پست - 31 ژوئیه 2014
