بازرسان آژانس بین الملل انرژی هسته ای به ایران رفتند تا در مورد ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران بررسی هایی را انجام دهند؛ درست در روزی که قانونگداران ایران قرار است در باره لایحه تحریم فروش نفت به اروپا تصمیم گیری کنند.
رئیس هیئت آژانس انرژی هسته ای که عازم تهران شده گفت هدف از این سفر «حل و فصل مسائل باقمیانده با ایران» در مورد برنامه هسته ای این کشور است که غرب معتقد است برای تولید سلاح هسته ای انجام می شود.
به گفته هرمان ناکارت، معاون دبیر آژانس انرژی هسته ای که ریاست این هیئت را بر عهده دارد «ما بخصوص امیدواریم ایران وارد مذاکره در مورد ابعاد نظامی برنامه هسته ای خود بشود.»
تنش میان ایران و غرب در ماه جاری پس از آنکه واشنگتن و اتحادیه اروپا تحریم های بیشتری را بر ایران اعمال کردند ، تشدید شد. هدف این تحریم ها محدود ساختن صادرات نفت دومین کشور بزرگ صادر کننده نفت اوپک است.
یک هفته پس از اینکه اتحادیه اروپا تصمیم گرفت واردات نفت خود را از ایران از اول ژوئیه سال جاری متوقف سازد، مجلس ایران قرار است لایحه ای را تصویب کند که بر اساس آن صدور نفت به اروپا متوقف خواهد شد.
ایران با برگرداندن این تحریم ها قصد دارد مهلت شش ماهه را هم به اروپا ندهد تا بتواند فکری به حال برخی از اعضای وابسته به نفت ایران بکند.
رئیس شرکت نفت دولتی ایران روز شنبه گفت تحریم صدور نفت به اروپا پالایشگاه های اروپایی مانند شرکت ایتالیایی انی را تحت تاثیر قرار می دهد.
احمد غالبانی به خبرگزرای ایسنا گفت “این تصمیم باید در سطوح بالا گرفته شود؛ ما در شرکت نفت فقط مجری آن هستیم. شرکت های اروپایی باید به قراردادهای پایاپای خود پایبند باشند. در غیر اینصورت آنها ضرر خواهند کرد و در بازگرداندن سرمایه به کشورشان دچار مشکل خواهند شد.”
شرکت ایتالیایی انی بابت قراردادهای نفتی خود از ایران 1.4 میلیارد دلار طلب دارد. از سوی تصمیم گیران اتحادیه اروپا به این شرکت اطمینان داده شده است که تحریم های اخیر اروپا علیه ایران مشمول آن نمی شود، ولی دست پیش گرفتن ایران در تحریم ها می تواند منافع این شرکت را به خطر اندازد.
شرکت انی روز شنبه در این باره اظهار نظر نکرد.
اتحادیه اروپا در سه ماهه سوم 2011 حدور 25 درصد از نفت صادراتی ایران را خریداری کرده است. با این وجود تحلیگران می گویند بازار جهانی بر اساس تصمیم ایران به عدم فرش نفت به اروپا متاثر نخواهد شد.
رابرت اسمیت، مشاور انرژی گفت: “عربستان سعودی تصریح کرده است که در زمینه پر کردن خلا نفتی همکاری خواهد کرد.”
این امر تهدید جدی برای بازار جهانی به شمار نمی آید. از آن گذشته کشورهای آسیایی نظیر چین و هند در انتظار بهره برداری از تخفیف های احتمالی ایران خواهند بود.
آنچه بطور بالقوه برای بازار های جهانی اختلال به شمار خواهد آمد تهدید ایران به بستن تنگه هرمز است.
ایران مکررا گفته است که در صورت تحریم نفت ایران و عدم امکان صدور نفت، این کشور تنگه هرمز را خواهد بست؛ اقدامی که واشنگتن ایران را از آن بر حذر داشته است.
دیدار سه روزه هیئتی از آژانس انرژی هسته ای ممکن است به کاهش تنش در روابط موجود بیانجامد. یوکیوآمانو، دبیر آژانس بین المللی انرژی هسته ای از ایران خواسته است تا “روحیه همکاری” از خود نشان دهد؛ تهران گفته است آماده است در مورد “هر موضوعی” که مورد علاقه سازمان ملل باشد، از جمله مسائل مرتبط با نگرانی از ابعاد نظامی، گفتگو کند.
ولی دیپلمات های غربی که معمولا ایران را متهم می کنند که از اینگونه مذاکرات برای خرید وقت و به پیش بردن برنامه هسته ای خود استفاده می کند، می گویند تردید دارند تهران همکاری مشخصی با آژانس بنماید.
آنها می گویند ممکن است ایران برای کاهش فشار های بین المللی امتیازات نسبی بدهد ولی بعید است به همکاری همه جانبه با آژانس تن بدهد.
نتیجه این گفتگو ها نشان خواهد داد که آیا ایران به انزوای بیشتر بین المللی کشانده خواهد شد یا زمینه مذاکرات وسیع تر تهران و قدرت های بزرگ جهان فراهم خواهد آمد.
منبع: تایمز ایندیا- 29 ژانویه
