نازیلا فتحی
مدل های سیمین قدس طینت برای بسیاری از زنان خوش پوش و مرفه پایتخت، یک نوع حدوسط بشمار می رود. لباس های او شیک و فاخر و گران قیمت هستند و همه آنها کاملا ً از موازین به شدت اجباری عرف که توسط مقامات مذهبی وضع شده اند، تبعیت می کنند.
لباس های قدس طینت، پوشیده و بلند هستند و معمولا ً از چند تکه پارچه هندی دستباف و رنگ شده که همگی رنگ های شاد دارند و مطابق با الگوی های قدیمی فارسی، کردی، افغانی و هندی هستند، درست شده اند. این لباس ها به یک پدیده در میان اقلیت زنان ثروتمند تهران تبدیل شده اند.
مژده عابدی وکیل 36 ساله می گوید: “این لباس ها برای ایران خیلی مناسب و راحت هستند. من می توانم آنها را بیرون، در مهمانی و حتی خارج از کشور هم بپوشم.” ویدا انصاری، 73 ساله و یکی دیگر از مشتری های دائم این لباس ها، می گوید، او اغلب از فروشگاه های ارمنی و یا فروشگاه هایی که مارک آمریکایی دارند، خرید می کرده، اما در خارج از کشور تعریف و تمجید لباس های قدس طینت را زیاد شنیده است. انصاری می گوید: “وقتی این لباس ها را می پوشم، مردم حتی در نیویورک و واشنگتن هم از من می پرسند که از کجا آنها را خریده ام.“
از زمان پیدایش انقلاب اسلامی در سال 1979، پوشش زنان در ایران موضوع میدان کارزار بوده است. پس از انقلاب، مقامات مذهبی دولت ابتدا زنان را مجبور کردند مانتوهای گشاد و بلند بپوشند و موهای خود را بپوشانند. سپس رنگ های تیره و کسل کننده اجباری شد. تقریبا ً از آن زمان به بعد، هر سال پلیس منکرات، زنانی را که ممنوعیت های حجاب را نادیده گرفته اند، سرکوب کرده است.
تازه ترین این سرکوب ها، تابستان امسال با دستگیری صدها زن آغاز شد. اما بنظر می رسد که این اقدام تأثیر چندانی نداشته است. اگرچه زنانی هستند که در خیابان چادر سر می کنند، اما هنوز زنان زیادی هم هستند که پوشش آنها، کت کوتاه و روسری کوتاه است. نیروی انتظامی اوایل ماه دسامبر اعلام کرد، زنانی را که چکمه های بلند روی شلوار بپوشند و به جای روسری، کلاه سر کنند، دستگیر خواهد کرد.
اما بسیاری از زنان این قوانین، به ویژه قانون مربوط به پوشیدن چکمه بلند، را نادیده می گیرند. بر اساس قانون مجازات اسلامی، در صورتی که زنی از پوشیدن روسری خودداری کند، از 10 روز تا دو ماه زندانی خواهد شد. پس از انتخاب محمد خاتمی بعنوان رئیس جمهور، محدودیت های رنگ کمتر و نمایش مد نیز آزاد شد. به گفته منتقدان، رنگ های تیره باعث ایجاد افسردگی در زنان و کودکان شده بود. به تدریج مقامات به محصل ها اجازه دادند به جای رنگ های تیره، مانتو و مقنعه رنگی تن کنند.
شبنم رحمتی، خبرنگاری که دربارۀ موضوع مد برای روزنامۀ شرق گزارش تهیه کرده است، می گوید: “وقتی به این موضوع از یک بعد وسیع تر نگاه کنید، وجود چنین طراحانی نشان می دهد که جامعه در حال پیشرفت است و این موضوع شامل مد و پوشاک هم می شود. این طراحان در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی ظاهر شدند، زمانی که آزادی های بیشتر در سایر سطوح نیز داده شد.“
اما لباس های قدس طینت هیچ جایی برای انتقاد منکرات باقی نمی گذارد. او می گوید: “چون این لباس ها بلند هستند، پارچه زیاد برده اند و سنتی اند، یک حالت خانمانه دارند.” او از بخشی از اتاق نشیمن برای نمایش مدل ها استفاده می کند و همچنین آنها را در یک بوتیک در دوبی به فروش می رساند.
قدس طینت 57 ساله می گوید، مدل های او نتیجۀ “روند پیشرفت” خودش است. او پس از 21 سال زندگی در اروپا و آمریکا بین سنین 13 تا 34 سالگی، به ایران بازگشت تا ریشه های خود را دوباره پیدا کند. او می گوید: ”من غربی شده بودم، اما هیچ وقت راحت نبودم- حس خوبی نداشتم. اکثر طراح ها مدام می گویند چطور می خواهند زن ها را سکسی جلوه بدهند. من نمی خواهم به زن بعنوان یک ابزار نگریسته بشود.“
اگرچه لباس های او در قالب الگوهای مذهبی اند، اما متفاوت از آنهایی هستند که اخیرا ً در چندین نمایشگاه مد که تحت نظارت دولت برگزار شدند، عرضه شدند. قدس طینت می گوید، او مدل های قدیمی خاورمیانه و آسیای جنوبی را کپی و آنها را به روز می کند تا برای زنان امروزی راحت و مناسب باشند. ترکیب غیرمعمول رنگ های او مانند سبز روشن با قهوه ای، و یا صورتی با کمی نقره ای، نظر زنانی را که از پوشیدن لباس های محدود و تیره خسته شده اند، به خود جلب کرده است.
منبع: اینترنشنال هرالد تریبیون، 30 دسامبر، 2007