هفتمین اجلاس مجلس خبرگان که روز دوشنبه، روزنامه کیهان دستور کار اصلی آن را “تجلیل از درایت رهبری” اعلام کرده بود، دیروز با سخنان هاشمی رفسنجانی و در غیاب محمد یزدی آغاز شد. هاشمی در این جلسه ضمن سخنانی با تاکید بر اینکه “دلسوزان انقلاب باید صف خود را با ساختار شکنان و مخالفان ولایت فقیه مشخص کنند و محور وحدت را رهبری قرار دهند” گفت: “در فاصله دو اجلاس ما، حوادث ناگواری در کشور اتفاق افتاد که بی‌سابقه بود و بعضا موجب کینه‌توزی و مسائلی شد که دل هیچ مسلمانی نمی‌تواند از آنها راضی باشد. “
هاشمی در ادامه در حالی خبر از “علائمی” در جهت “وفاق و همدلی” در کشور داد که محمد یزدی که بارها تندترین مواضع را علیه او اتخاذ کرده، غایب بزرگ جلسه بود. این چندمین بار است که یزدی در جلساتی که هاشمی در آن حضور دارد، حاضر نمی شود، هر چند این بار پسروی، با اینکه در مجلس خبرگان سمتی ندارد، در جلسه حضور یافته بود. این بار هم مانند دفعات قبل، بیماری محمد یزدی، علت نیامدنش عنوان شد و حاضران هم برای شفای او دعا کردند. کاری که پیش از آن هاشمی رفسنجانی در پاسخ به حملات یزدی به خود کرده بود:تقاضای شفای همه بیماران اسلام.
این تمام اطلاعی است که از مجلس خبرگان در رسانه ها درج شده. البته قرارست منوچهرمتکی، وزیر خارجه و سردار جعفری، فرمانده سپاه پاسداران هم در جمع نمایندگان مجلس خبرگان گزارشی از وضعیت ایران در عرصه بین المللی و اوضاع امنیتی کشور بدهند، اما اخبار این سخنان نیز به بیرون درز نخواهد کرد.
در دوره رهبری بیست ساله آیت الله خامنه ای، مجلس خبرگان، هر سال دو جلسه رسمی داشته که تا به حال جز بیانیه پایانی و صحبت های رهبر جمهوری اسلامی ـ آن هم وقتی که خبرگان به حضورش می رسند ـ خبر رسمی دیگری از این مجلس چاپ نشده است. پایان بخش همه گزارشات مربوط به افتتاح یا اختتام این مجلس این جمله است: “ادامه اجلاس خبرگان بدون حضور خبرنگاران در حال برگزاری است.”
آیت الله خمینی و مجلس خبرگان
اولین دوره مجلس خبرگان در 23 تیرماه سال 62افتتاح شد؛ بنابر قانون اساسی جمهوری اسلامی این مجلس می بایست به سه وظیفه عمل می کرد: نظارت بر رهبری، تعیین و عزل رهبری. وظیفه ای که به تدریج با جایگزینی آِیت الله خامنه ای رنگ باخته؛ آن هم در حالیکه آیت الله خمینی در اولین پیامش به مجلس خبرگان و در تابستان سال 62 تصریح کرده بود که “بالاترین انحراف که منجر به انحراف تمام ارکانها می شود، انحراف رهبری است که امروز شما نقش اول آن را دارید.”
خبرگان کشف می کند نه نصب
قانون اساسی جمهوری اسلامی در اصول 108 و 109 صراحتا بیان می کند که مجلس خبرگان وظیفه دارد بر عملکرد رهبری، نظارت و در صورت فقدان شرایط او را عزل کند؛ وظیفه ای که در 20 سال اخیر دستخوش تغییراتی بنیادین شده تا جایی که برخی نمایندگان عضو این مجلس گفته اند “وظیفه خبرگان کشف رهبر”ست. قائلان به نظریه کشف فقیه که سرشناس ترین چهره آنان آیت الله مصباح یزدی است، امروز اکثریت این مجلس را در اختیار دارند. افرادی چون علم الهدی، محمد یزدی، احمد خاتمی، ابوالقاسم خزئلی و حائری شیرازی… جالب اینکه این روحانیان تند رو همگی از حامیان دولت احمدی نژاد هم هستند.
از دیگر ویژگی های دوران 20 ساله مجلس خبرگان این است که آیت الله خامنه ای، برخلاف آیت الله خمینی، در سخنرانی های خود چندان اهمیتی به بعد نظارتی مجلس خبرگان نداده است. او در اولین پیامش در مسند رهبری، به تاریخ 16مهرماه سال 69 هم از این بعد نظارتی حرفی به میان نیاورد و در برابر نقش “رهبر” را عمده کرد. او گفت: “مسوولیت رهبری از همه سنگین تر است و خبرگان محترم با توجه به این حقیقت است که باید مسوولیت خود را در تشخیص و تعیین و اعانت رهبر در هر دوره انجام دهند”.
این در حالیست که با قدرت گیری بیشتر شورای نگهبان و اعمال نظارت استصوابی، عملا در 20 سال گذشته هواداران آیت الله خامنه ای و وابستگان جناح راست از فیلتر این شورا گذشته و وارد این مجلس شده اند. شورای نگهبان نیز که وظیفه احراز فقیه بودن نامزدهای خبرگان را برعهده دارد، خود منتخب آیت الله خامنه ای است؛ ضمن اینکه تبصره دوم ماده سوم آیین نامه انتخابی خبرگان هم دست آیت الله خامنه ای را برای فرستادن همفکرانش به مجلس خبرگان کاملا باز گذاشته است. بر اساس این تبصره “کسانی که رهبر صریحا و یا ضمنا اجتهادشان را تایید کرده محتاج تایید شورای نگهبان نیستند.”
تحقیقات کاملا محرمانه
بودجه مجلس خبرگان که خود نهاد عریض و طو یلی است، از سوی نمایندگان همین مجلس و بدون نیاز به مصوبه مجلس شورای اسلامی تعیین و تصویب می شود. کمیسیون های متعدد مجلس خبرگان هم کاملا مخفیانه است و تنها نامی از آن ها مطرح شده است. چنین است که هیچکس نمی داند چه کسی در کدام کمیسیون عضویت دارد.
مهمترین کمیسیون مجلس خبرگان، کمیسیون اصل 108 و 109 است که وظیفه بررسی عملکرد رهبری را بر عهده دارد؛کمیسیونی که قرارست گروه تحقیق آن، اعمال رهبری را رصد کند و در مورد آن گزارش دهد. اما آیین نامه داخلی مجلس خبرگان با صراحت می گوید: “گزارش این کمیسیون سری تلقی می شود و به صورت اسناد طبقه بندی شده حفاظت می شود و بدون تصویب مجلس خبرگان در اختیار دیگری قرار نمی گیرد مگر رهبری که عند الزوم به اطلاع وی می رسد.”
استیضاح رهبر توسط 11 نفر
برای درخواست عزل رهبر، بنابر آیین نامه داخلی مجلس خبرگان، امضای 11 نفر از نمایندگان این مجلس کافی است. یازده تن از اعضا می توانند با تهیه گزارشی از عملکرد رهبری و ارائه آن به مجلس خبرگان، خواستار استیضاح رهبر شوند. در صورت تصویب دو سوم دیگر اعضا، مجلس خبرگان باید به صورت فوری و فوق العاده وارد شور شود، اما با ترکیب فعلی مجلس خبرگان و دوره 8 ساله نمایندگی این مجلس که طولانی ترین دوره مسوولیتی در قوانین جمهوری اسلامی است، عملا وضعیت مجلس خبرگان در هواداری از آیت الله خامنه ای حفظ شده است. در اجلاس گذشته مجلس خبرگان و یکماه پس از انتخابات ریاست حمهوری، آیت الله دستغیب، نماینده شیراز در مجلس خبرگان به سبب انتقاد از و ضعیت بعد از انتخابات و نقد رهبری تا مرز اخراج از خبرگان پیش رفت. آیت الله خامنه ای البته در سخنرانیش برای خبرگان، آنها را به خویشتنداری فرا خواند، اما آیت الله دستغیب در تمام هشت ماه گذشته با حملات شدیدی مواجه بوده و حسینه اش در شیراز نیز به آتش کشیده شده است. از حضور وی در جلسه دیروز هم خبری منتشر نشده است.
