رهبر آینده را چه کسی انتخاب میکند؟

نویسنده
اسلیت

» تحلیل اسلیت از مرگ رییس مجلس خبرگان

فیلیپا یوآنو

آیت الله محمدرضا مهدوی کنی روز سه شنبه ۲۱ اکتبر در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت. اگر او خارج از کشور خود چندان شناخته شده نیست، ولی مرگ وی می تواند پیامدهای قابل توجهی در سطوح بین المللی به همراه داشته باشد. محمدرضا مهدوی کنی رییس مجلس خبرگان بود؛ مجلسی که وظیفه اش انتخاب رهبر آینده در ایران است. ممکن است وضعیت جسمانی آیت الله علی خامنه ای که اخیراً نیز پروستات خود را عمل کرده، این مجلس را پیش از موعد مقرر، وادار به گزینش فردی به جای او کند.

مجلس خبرگان، که بی شباهت به مجمع کاردینال های واتیکان نیست، مجلسی است متشکل از ۸۶ روحانی و شخصیت مذهبی. صلاحیت این افراد قبل از انتخاب شدن باید به تأیید مجلس و شورای نگهبان که اعضایش ازسوی رهبر انقلاب تعیین می شوند، به تأیید برسد. احتمال آنکه مرگ محمدرضا مهدوی کنی بتواند تأثیری بر شرایط بگذارد یا به وقوع اغتشاش بینجامد کم است، ولی ترکیب مجلس خبرگان همواره یک شاخص کلیدی در صحنه سیاسی ایران بوده و همواره به عنوان سنگ محکی برای عملکرد قدرت سیاسی جمهوری اسلامی به کار رفته است.

محمدرضا مهدوی کنی، که به اعتقاد آسوشیتدپرس یک محافظه کار میانه روست، در سال ۲۰۱۱، زمانی که اکبر هاشمی رفسنجانی برای شرکت در انتخابات، از ریاست این مجلس کناره گیری کرد، به ریاست مجلس خبرگان انتخاب شد. در اوایل سال ۲۰۱۴، آیت الله احمد جنتی، یکی از راست گراترین روحانیون و رییس شورای نگهبان که وظیفه تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات را برعهده دارد، اعلام کرد که توطئه ای [که احتمالاً محافظه کار نبوده] درتلاش است تا ریاست این مجلس را به دست گیرد.

با شایعاتی که پیرامون وضعیت جسمانی آیت الله خامنه ای و مرگ زودرس او به وجود آمده، نامحتمل نیست که در آینده ای نزدیک شاهد تغییراتی در رأس حاکمیت جمهوری اسلامی باشیم.

اگر چنین اتفاقی روی دهد، بی شک مجلس خبرگان و سپاه پاسداران برای به دست آوردن قدرت به نزاع خواهند پرداخت. سپاه که در زمینه های مادی، نظامی و اقتصادی دارای قدرت بسیاری است، در زمان خامنه ای نقش بسیار مهمی ایفا کرده و روابط تنگاتنگی را با او ایجاد نموده. این همکاری تا جایی پیش رفته که یک وابستگی دوطرفه میان این دو شکل گرفته. کاملاً مشخص است که دو نهاد بیت رهبری و سپاه پاسداران به سادگی در برابر به دست گرفتن قدرت کوتاه نخواهند آمد.

محمدرضا مهدوی کنی به دنبال یک حمله قلبی در ماه ژوئن به کما رفت. از آن زمان به بعد، آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی منصب او را به عنوان رییس مجلس خبرگان برعهده گرفت و این منصب را تا اوایل سال ۲۰۱۶ که انتخابات جدید این مجلس برگزار می شود، حفظ خواهد کرد. با اینکه آیت الله شاهرودی جزو طیف افراط گرای حاکمیت شناخته نمی شود، ولی مرگ محمدرضا مهدوی کنی ممکن است باعث شود تا میانه روترین روحانیون در ایران تحت سلطه رهبران افراط گراتر قرار گیرند.

منبع: اسلیت، ۲۴ اکتبر