رابرت دریفوس
چرا بعد از ماه ها انتظار معاهده امنیتی عراق، حالا امضا شد؟ در واقع دو کشور در انتظار سر رسیدن ضرب العجل 31 ماه دسامبر بودند که از سوی سازمان ملل تعیین شده بود. اما آنها می توانستند برای تمدید موقت آن دوباره به سازمان ملل رجوع کنند، یا توافقنامه دو جانبه ای را امضا کنند که چندان هم به معاهده امنیتی که روز گذشته توسط دولت عراق تایید شد، نزدیک نبود.
به عقیده من، انتخاب شدن اوباما، محاسبات ایران را بر هم زد و ایران تصمیم گرفت در مورد این معاهده موضع بی طرف بگیرد. در نتیجه سیاستمداران متعددی در عراق که که تحت تاثیر دولت ایران قرار دارند یا حتی جزو نمایندگان ایران در عراق محسوب می شوند، از این معاهده حمایت کردند.
این نشانه مهمی از سوی ایران به اوباماست که نشان می دهد ایران قصد دارد با آمریکا کنار بیاید.
ماه ها بود که آمریکا ایران را به دلیل کارشکنی در امضای معاهده امنیتی، مورد انتقاد قرار داده بود و در اینکه اگر جان مک کین در انتخابات پیروز می شد، بعید به نظر می رسید که ایران کارشکنی نکند و در مقابل عراق تبدیل به پایگاهی برای حمله به تاسیسات اتمی ایران می شد.
معاهده اصلاح شده به ایران این تضمین را می دهد که عراق تبدیل به پایگاهی برای حمله به ایران نخواهد شد. جالب است که این قسمت معاهده ماه گدشته اضافه شد و این درست بعد از آن زمان بود که نیروهای آمریکایی به منظور حمله به شورشیان، از مرز عراق وارد خاک سوریه شدند. این اقدام که باعث خشم بسیاری در عراق شد تنها یادآور خطر حضور ارتش آمریکا در عراق بود. پس، نیویورک تایمز نوشت:« قسمتی از توافقنامه که مانع از حمله آمریکا به همسایگان عراق از طریق خاک این کشور می شود، باعث شد تا مقاومت ایران در مقابل معاهده کم شود».
این بدین معنا نیست که ایران از حضور آمریکا در خاک عراق برای سه سال دیگر در هراس نباشد. اما معاهده فعالیت های ارتش آمریکا را به گونه ای محدود کرده است که مورد رضایت ایران است. اگر آقای اوباما تصمیم بگیرد که ارتش را پیش از موعد مقرر از عراق خارج کند، طبق معاهده هیچ منعی وجود ندارد. اما در عیم حال در این معاهده به ارتش آمریکا این اجازه داده شده است که تا پایان سال 2011 در عراق بمانند و نیروهای ارتش و پلیس عراق را آموزش بدهند که این نشان می دهد که دولت عراق، که توسط احزاب کرد و شیعه و طرفدار ایران اداره می شود، قدرت را در دست می گیرد.
یکی از نشانه های رفتار دوگانه ایران: بعضی از رسانه های ایرانی، با مقتدی صدر، روحانی شیعه که سپاه مهدی اش از سال 2004 در عراق به قدرت رسیده است، مخالفت کردند. پرس تی وی، رسانه دولتی ایران، در بالای صفحه خبری اش نوشت:« مجلس با معاهده آمریکا و عراق مخالفت می کند». در این سایت نوشته شده است که صدر با معاهده مخالف است و در مجلس با آن مخالفت خواهد کرد و بر ضد آن تظاهرات برپا خواهد کرد. صدر تهدید کرده است که اگر او و متحدانش نتوانند مانع از بسته شدن معاهده امنیتی بشوند، علیه اشغالگران آمریکایی دست به خشونت می زنند.
ایران از اینکه متحدانی در داخل حکومت عراق دارد که معاهده را امضا کرده اند، خوشحال است و منتظر واکنش اوباما می ماند. اگر اوضاع بر وفق مراد پیش نرود، انتظار می رود که ایران به سوی جناح های رادیکال عراق برود، حتی ممکن است از مقتدی صدر حمایت کند تا بر دولت اوباما فشار بیاورد.
پس حالا در مجلس چه اتفاقی خواهد افتاد؟ هنوز معامله انجام نشده است اما بنظر می رسد که احتمال تصویب معاهده زیاد است. گفتگو ها آغاز شده است و تا 24 نوامبر ادامه دارد. اعلام این نکته از سوی المالکی که تصویب معادهد در مجلس فقط احتیاج به 51 درصد آرا دارد، سیاستمداران عراقی را مشوش کرده است. این درحالی است که مخالفان ادعا می کنند برای تصویب آن باید دو سوم نمایندگان موافق باشند. این تفاوت بزرگی است، زیرا کرد ها که بشدت موافق تصویب معاهده هستند و احزاب شیعه که از آن حمایت می کنند، می توانند به راحتی 51 درصد آرا را کسب کنند اما برای رسیدن به اکثریت دو سوم، کار سختی در پیش رو دارند.
مخالفان معاهده در مجلس را گروهی از ملی گرایان و احزاب سکولار، جنبش صدر، سنی هاحزب شیعه فضیلت و حزب سکولاری که ایاد علوی رهبر آن است و تعدادی از اعضای حزب دعوه، تشکیل می دهند. اگر هرکدام از آنها به معادهد رای منفی بدهد، این معاهده با شکست مواجه می شود. اما آمریکا و نوری المالکی از سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کن استفاده می کنند و ایران هم با حمایت ضمنی خود به تصویب آن کمک خواهد کرد.
مسلما در عراق مخالفت با اسلحه همراه است. نه تنها نیرو های صدر بلکه سنی ها هم ممکن است مخالفتشان را به خیابان ها بکشانند. در صورتی که انتخابات دولت محلی در ژانویه 2009 برگزار بشود، این احتمال بیشتر می شود.
اما هیچ یک از موارد بالا دست اوباما را نمی بندد. در معاهده آمده است که نیروهای آمریکا از 30 ژوئن سال آینده از شهر ها خارج شوند و خروج کامل را تا سال 2011 تکمیل کنند. این مسئله با استراتژی خود اوباما فرق چندانی ندارد که می خواست حدود 75 هزار سرباز آمریکایی را تا اواسط سال 2010 از عراق خارج کند. طبق نقشه اوباما حدود 60 تا 70 هزار سرباز بعنوان باقیمانده ارتش باید ارتش عراق را تعلیم بدهند و تجهیز کنند. ممکن است اوباما تصمیم بگیرد آنها را نیز خارج کند. طبق معاهده نیروها باید تا سال 2011 خارج شوند اما مسلما این مسئله ای است که می شود درباره اش تجدید نظر کرد.
در حال حاضر باید از اوباما این سووال را پرسید: آیا با وجود مخالفت های شدید ارتش آمریکا آیا اوباما باز هم می خواهد بر سر وعده اش که گفته بود نیروهای آمریکایی را تقلیل می دهد، بماند؟ آیا او با خروج نیروهای باقیمانده به محض اینکه نیروهای جنگی از عراق رفتند، موافقت خواهد کرد؟
و چون اوباما به کمک همسایگان عراق برای به امضا رسیدن توافق نامه سیاسی احتیاج دارد، آیا با ایران به توافق می رسد تا شاید ایران تلاش کند که در آینده دیگر عراق را دچار بی ثباتی نکند؟
منبع: میدل ایست آنلاین 18 نوامبر