اگر فردی بخواهد وجه انسانی، تسامح آمیز و اصیل سنت دینی در ایران را بجوید، آینهای زلالتر از شخصیت و سلوک جناب آیت الله منتظری نخواهد یافت.
آیتالله منتظری از حوزههای علوم دینی سنتی برخاسته و همچنان به قواعد فقه سنتی پایبند است، اما وی بنا به همین قواعد، در زندگی پرتلاطم خود حریم کرامت انسانی و تحمل دگراندیشی را پاس داشته و به خلاف بنیادگرایانی که سنت دینی را قربانی قدرت طلبی بی مهار خود کردهاند، از حقوق ستمدیدگان به هر بهایی دفاع کرده است.
او در زمانی که خود در حصر بود، از سرنوشت خانوادههای زندانیان عقیدتی غافل نمیشد به طوری که بخشی از هزینه زندگی این خانوادههای بی پناه را بر دوش گرفته بود.
حافظه خارقالعاده، منش و رفتاری آمیخته به مهربانی و تواضع و گفتاری صمیمی و همراه با طنزی ظریف و دلچسب از آیتالله منتظری چنان شخصیتی ساخته که حضورش را بسیار مطبوع و شیرین میکند.
از این رو، ندیدن طولانی او سبب دلتنگی و دیدنش مایه حلاوت و آرامش است.
در واقع دلتنگی سبب میشود که من نیز چون هزاران تن دیگر، هر از گاهی به جناب احمد آقای منتظری زنگ بزنم تا امکان دیداری و اگر وقت مناسب بود، فرصت گفتگویی پیش آید.
این بود که روز یکشنبه در راه بازگشت از اراک بنا به قراری که با احمد آقا گذاشته بودیم به دفتر آیتالله منتظری رفتم بدان امید که صحبتی در باره انتخابات هم صورت گیرد.
پاسی از شب گذشته بود و جناب آیتالله تازه جلسه استفتاء با تعدادی از روحانیون را تمام کرده بود.
از جزئیات روند انتخابات اطلاع داشت و نسبت به برخورد حذفی شورای نگهبان با اکبر اعلمی و قاسم شعله سعدی معترض بود. یادم رفت نظر ایشان را در باره رد صلاحیت خانم رفعت بیات بپرسم از این رو نمی دانم که نظر فقهی آیتالله نسبت به رئیس جمهور شدن خانمها آیا همان نظر مشهور فقهاست یا تفاوت دارد.
به هر حال، بحث به خبرهایی کشید که از قول ایشان در پارهای سایتها انتشار یافته بود. این نوع خبرها را تکذیب کردند.
بحث اندکی که پیش رفت، متوجه شدم که برای گرفتن اظهار نظری مشخص از ایشان در باره انتخابات ریاست جمهوری، تلاشهای زیادی صورت گرفته به طوری که جناب آیتالله از این جهت احساس فشار میکرد.
به هر حال، آیتالله منتظری به شدت منتقد رفتار شورای نگهبان بود.
پس از دیدار با آیتالله که طبق معمول آخرین آثارش را هم به دیدار کنندگان هدیه میدهد از جمله کتاب سفیر حق و سفیر وحی که در پاسخ به دیدگاه دکتر عبدالکریم سروش در باره ماهیت وحی نوشته شده است، با تنی چند از روحانیون که گویا از نزدیکان و اعضای دفتر وی بودند، در باره انتخابات و شانس و موقعیت هر یک از کاندیداها بحث و گفتگو کردیم.
در نهایت احمد آقای منتظری متن نوشتهای از آیتالله منتظری را که در پاسخ به یک پرسش در باره انتخابات مطرح شده بود، برایم آورد.
در این نوشته از ایشان پرسیده شده است:
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیتالله العظمی آقای منتظری دامت برکاته
پس از عرض سلام و آرزوی سلامتی برای جنابعالی؛ اخیرا در بعضی سایتهای اینترنتی خبری منتشر شده مبنی بر اینکه حضرتعالی از کاندیدای خاصی در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری حمایت نمودهاید. لطفا نظر شریف خود را برای ما بیان فرمایید.
آیتالله منتظری در پاسخ به خط خود مرقوم فرمودهاند:
بسمه تعالی
پس از سلام و تحیت، اینجانب در هیچ دورهای از انتخابات شخص خاصی را تعیین نکردهام، و در این دوره نیز شخص خاصی معین نمیکنم. امید است مردم شریف و فهیم ایران – ضمن شرکت فعال در انتخابات – این امانت مهم را به اهل آن بسپارند، و کسی را انتخاب نمایند که بتواند – با کمال شجاعت – در تحقق شعارهای اصلی انقلاب اسلامی استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی کوشا باشد.
انشاءالله موفق باشید. 31/2/1388
حسینعلی منتظری