“چنانچه دولت دیدگاه‌ها و نقطه نظراتی در بودجه اعمال کرده است، در صورتی که این دیدگاه ها مطابق قانون باشد با آن موافقت می‌کنیم و تنها اعمال سلیقه‌هایی از دولت را قبول خواهیم کرد که منطبق بر اسناد بالادستی باشد”. این جمله از آن علی لاریجانی، رییس مجلس اسلامی است که دیروز در جلسه کمیسیون تلفیق شرکت کرده بود. در همین جلسه مصباحی مقدم هم گفته: “متاسفانه آقای احمدی نژاد حاضر نیست مسئولیت مشکلاتی که درمقام اجرای لوایح مختلف روی می دهد را به عنوان رییس جمهور به عهده بگیرد. درحالی که دولت باید مسئولیت پذیر باشد و اگر درجایی به خاطر ضعف برنامه ریزی دولت مشکلی پیش می آید مسئولیت آن را بپذیرد”. ثروتی یک نماینده دیگر مجلس هم به خبر آن لاین گفته:” اگر شرایط سیاسی اجازه میداد به خاطر بی نظمی های دولت وبحران آفرینی اقتصادی، سئوال از رییس جمهور را در دستور کار قرار میدادیم”.
به این ترتیب دوباره در یک زمستان دیگر، رابطه دولت ومجلس به نزاع سیاسی بدل میشود. رابطه ای که در هر زمستان شاهد رخ داد آن بین دولت احمدی نژاد با مجلسین هفتم وهشتم بودیم. هر بار هم این مجلس است که به شکلی در قبال دولت کوتاه می آید.
معنای سخن احمدی نژاد در مورد مجلس
این دعوای زمستانی در حالی ادامه دارد که رییس کمیسون طرح تحول اقتصادی ویکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز می گوید: “به نظرمن هیچ اشکالی ندارد که رییس جمهور به عنوان مجری مصوبات مجلس درمواردی به صورت شفاف وعلنی ازمردم عذر خواهی کند.”
مصباحی مقدم می افزاید: “در زمانی که لایحه هدفمند کردن یارانه ها از سوی دولت تقدیم مجلس شد آقای احمدی نژاد جمله معروفی داشتند که باعث تعجب همه نمایندگان شد. رئیس جمهوراز مجلس خواست که «یا لایحه هدفمند کردن یارانه ها را یکجا بپذیرد یا همه آن را یک جا رد کند.» معنی سخن ایشان در آن زمان این بود که مجلس حق هیچ گونه اصلاح وتغییری درلایحه هدفمند سازی یارانه ها ندارد. در آن روز من به ایشان اعتراض کردم و این موضوع را به ایشان یاد آور شدم که این خواسته به هیچ عنوان در قانون اساسی جای ندارد”.
ودر ادامه:“آنچه در لوایح تقدیمی ازسوی دولت به مجلس آمده، وحی منزل نیست که مجلس هیچ گونه اصلاحاتی روی آن انجام ندهد. اگر دولت اعتقاد داشت که مجلس حق هیچ گونه دخل و تصرفی در لوایح تقدیمی را ندارد وخواسته هایش با مصوبات مجلس تامین نمی شود چرا آن را به مجلس آورد؟ بودجه تقدیمی دولت یک بودجه تورمی است چرا که با اتکا به نفت تنظیم شده است.”
بودجه 89 از ضعف های بسیار جدی برخوردار است اما مهمترین این ضعف ها تورم زا بودن شدید آن است که مورد توافق همه است، به جز رییس دولت که میگوید در میانه برنامه پنجم، تورم به 5درصد م رسد. این خوش خیالی رییس دولت بیش از همه دوستان اصولگرایش را که واقع بین تر از او هستند نگران میکند؛ نگرانی از رشد نارضایتی مردم وپیوند نارضایتی اقتصادی به نارضایتی سیاسی. اما دولت اصولا هر گونه نارضایتی را انکارمی کند.
اگر سخنان لاریجانی به صحن بیاید
به گفته یک تحلیل گر اقتصادی با روندی که مجلس در دو روز گذشته در بررسی این لایحه پیش گرفته، بعید نیست که کل ساختار بودجه تغییر کند. چرا که رییس مجلس در یک جا می گوید مجلس آنچه را دولت داده بررسی می کند، اما خود وی در جایی دیگر از سخنانش درخواست دولت برای 40هزار میلیارد تومان درآمد را غیر قانونی می داند. این یعنی اینکه تمام ردیف هایی که روی این درآمد حساب شده یا باید حذف شوند یا منابع جایگزین پیدا کنند.
علی لاریجانی دیروز در جایی دیگر از سخنانش هم به رابطه مالی وزارت نفت با دولت اعتراض کرده بود؛ اعتراضی که در صورت جدی بودن می تواند سرنوشت نه این لایحه که کل نظام اقتصادی کشور را دگرگون کند. علی لاریجانی دیروز گفت: “رابطه فعلی میان دولت و نفت منطقی نیست. وزارت نفت که در گذشته 20 درصد درآمدهای نفتی را برای خود هزینه می کرد، مثل سایر دستگاه‌ها از خزانه اعتبار بگیرد و فعالیت‌های عمرانی و جاری این وزارتخانه نیز باید در بودجه به شکل شفاف دیده شود”.
این سخن لاریجانی اگر دامنه پیدا کند وبه صورت یک خواست جدی به صحن مجلس بیاید نظام مالی نفت ودولت که مهم ترین نظام مالی کشور است، به هم میریزد، چرا که شرکت نفت اصولا یک شرکت فاقد اساسنامه است وتلاش های مختلف برای نوشتن اساسنامه آن به نتیجه مطلوبی نرسیده. با این حال شرکت نفت از تولید نفت درصدی را به عنوان حق تولید برای پوشش هزینه های خود بر میدارد که در طول 3سال گذشته در حسابرسی دیوان محاسبات برای دولت دردسر آفرین شده ودیوان اعلام کرده است یک میلیارد دلار، 7میلیارد دلار یا 17میلیارد دلار درآمد نفت به خزانه واریز نشده است.
بی جهت نیست که علی لاریجانی از دولت خواسته این رابطه تغییر کند ووزارت نفت هم برای طرح های خود از خزانه بودجه بگیرد. باید دید مصاف دولت ومجلس بر سر بودجه در کدام نقطه به اوج میرسد در درآمد 40هزار میلیارد تومانی؟در اختیارات وزارت نفت؟ یا….
8میلیارد دلار کسری بودجه
انتقاد از بودجه در مجلس فعلا در بورس است وبرای نمایندگان هزینه ای در بر ندارد اما تجربه نشان داده این روند انگونه نمی ماند ودولت برای تفوق خود از روش های مختلفی بهره می برد. چنانچه ثروتی عضو کمیسیون برنامه بودجه به خبر آن لاین میگوید: “این به خاطر آن است که آقای رئیس‌جمهور، هم خودش را قانونگذار می‌داند و هم مجری قانون. البته ایشان خیلی دوست دارند که حتی مافوق مجلس و قوانین مصوب آن کار کنند. در حالی که دولت باید تابع مجلس باشد. کما اینکه {مقام معظم رهبری} هم فرموده‌اند که همه باید تابع قانون باشند و امام(ره) نیز تاکید داشتند که مجلس در راس امور است. از این رو این رئیس‌جمهور است که باید برنامه‌هایش را با مجلس هماهنگ کند. اما متاسفانه دولت دو تخلف قانونی آشکار را در ارائه لوایح برنامه پنجم توسعه و بودجه 89 مرتکب شد. یکی به دلیل تاخیر چهارماهه در ارائه لایحه برنامه پنجم (از شهریورماه تا دی‌ماه) و دیگری به دلیل تاخیر دوماهه در ارائه لایحه بودجه 89 (از آذرماه تا بهمن‌ماه). باید بگویم که استدلالات آقای احمدی‌نژاد محدود به خودشان است. ایشان سخنانی را مطرح می‌کنند و کاری هم ندارند که اظهاراتشان با قانون مطابقت دارد یا نه؟”
اودر جای دیگری نیزمی گوید: “بودجه 89، آنگونه که دولت لایحه آن را به مجلس ارائه داده است، حداقل 8 هزار میلیارد، کسری خواهد داشت. این در حالی است که برخی ارقام در لایحه بودجه سال آتی غیرواقعی دیده شده است. مثلا افزایش بودجه عمرانی کشور از 28 هزار میلیارد به 34 هزار میلیارد تومان غیرواقعی است. آقای حسینی وزیر اقتصاد در کمیسیون تلفیق اعلام کردند که از بودجه عمرانی 28 هزار میلیاردی سال جاری، ظرف 11 ماه گذشته فقط 14 هزار میلیارد تومان جذب شده است. در سال آینده هم ما تقریبا همین اندازه امکان جذب بودجه عمرانی داریم. پس مابقی 34 هزار میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده جذب نمی‌شود. به همین دلیل است که ما از برنامه عمرانی کشور عقب هستیم. من حتی در نخستین جلسه کمیسیون تلفیق از وزیر اقتصاد پرسیدم که چرا براساس قانون برنامه چهارم عمل نشده و به جای برداشت 81 هزار میلیاردی از فروش نفت، معادل 8 درصد رشد ناخالص ملی نداشته‌ایم؟ چرا 243 هزار میلیارد از درآمدهای نفتی را در بودجه‌های سنواتی آورده‌ایم و تا سال 87 فقط 3 درصد رشد ناخالص ملی داشته‌ایم؟ ایشان هیچ پاسخ قانع‌کننده‌ای به این سئوالات ندادند.”
با همه این مشکلات روشن نیست مجلس قدرت این را داشته باشد که تا اتمام بررسی لایحه، جلوی خواست دولت ایستادگی کند. تاکنون چنین بوده که در روز آخر بررسی مجلس، وقتی نزاع بالا گرفته، برای حفظ شان حکومت وامنیت ملی وپرهیز از اختلاف، پیامی از طرف بیت رهبری رسیده که مجلس بر دولت سخت نگیرد.
