نماینده مریوان در مجلس ششم، در گفتگو با روز خبر از تحرکات انتخاباتی جریان‌های وابسته به دولت در شهرهای کردستان به رهبری محمد رضا رحیمی، معاون اول احمدی‌نژاد می‌دهد و می‌گوید این گروه تاکنون “چندین جلسه سری پیرامون انتخابات پیش رو برگزار کردهاست.” عبدالله سهرابی،نماینده مردم مریوان در مجلس ششم و مدیر مسئول دو هفته نامه توقیف شده “روژهه لات” به روز می گوید: “آنطور که از شواهد پیداست به نظر نمی‌رسد انتخابات پیش به صورت دمکراتیک و عادلانه برگزار شود؛ به همین دلیل می‌شود گفت مردم رغبت چندانی نسبت به مشارکت در آن ندارند.”
با آغاز ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات مجلس نهم،در کردستان هم بحث‌های مختلفی پیرامون مشارکت یا تحریم انتخابات مطرح شده است. در همین راستا حزب دمکرات و حزب کومله در اطلاعیه‌ای مشترک، ضمن تاکید بر ضرورت شرکت مردم در “انتخابات‌های آزاد”، انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی را “نمایشی” خوانده و از مردم خواسته‌اند به پای صندوق‌های رای نروند.شورای هماهنگی اصلاح طلبان کرد اما که در انتخابات‌های قبلی مواضع اصلاح طلبان کرد را مطرح می‌کرد، تاکنون نسبت به انتخابات پیش رو موضع گیری نکرده است، هر چند پیش از این در بیانیه‌ای از شروط سید محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین برای شرکت در انتخابات، حمایت کرده بود.
از سوی دیگر نمایندگان فعلی مجلس و گروهای مختلف اصولگرای کرد، هر چند تاکنون حضور خود را رسما اعلام نکرده‌اند، اما جدل‌های آنها در رسانه‌های حکومتی از مدت‌ها پیش نشان می‌دهد که در حال سازماندهی نیروهای خود برای انتخابات مجلس هستند.
در این مورد با عبدالله سهرابی، نماینده مردم مریوان در مجلس سوم و مدیر مسئول دو هفته نامه توقیف شده “روژهه لات” مصاحبه کرده ایم.
این گفتگو در پی می‌آید.
در بسیاری از نقاط ایران شاهد تحرکات انتخاباتی هستیم،در کردستان هم تعدادی از احزاب، گروه‌ها و تشکل‌های سیاسی بحث تحریم یا عدم مشارکت در انتخابات را مطرح کرده‌اند، تعدادی دیگر هم که بیشتر شامل طیف‌های مختلف اصولگرایان می‌شود به نوعی وارد جدال‌های انتخاباتی شده‌اند. سایر گروه‌های سیاسی در داخل کردستان چه نظری دارند؟
آنطور که از شواهد پیداست به نظر نمی‌رسد انتخابات پیش به صورت دمکراتیک و عادلانه برگزار شود؛ به همین دلیل می‌شود گفت مردم رغبت چندانی نسبت به مشارکت در آن ندارند. اما گذشته از این شرایط غیر مطلوبی که تا کنون حاکم بوده و متاسفانه ادامه دار هم هست، برای ما کرد‌ها اگر فرصتی فراهم شود و به ما اجازه بدهند که یک فرد فعال و نماینده واقعی مردم انتخاب شود، باید آن را به فال نیک گرفت. در مجلس ششم فرصتی پیش آمد تا ما از تریبون مجلس خواسته‌های خودمان را به صورت رسمی اعلام کنیم. البته این به معنی خوش بینی به مجلس فعلی و مجلس آینده نیست. حضور کرد‌ها در این انتخابات علاوه بر رفع موانع کلی، بستگی به پاسخ این سئوالات دارد: چه کسی به مجلس می‌رود؟ طرح‌ها و اهداف او چیست؟ تا چه اندازه به حقوق ملت کرد پایبند است؟ و سئوالهای دیگر. البته با توجه به ساز و کار فعلی انتخابات و با وجود نظارت استصوابی مسلم است که نماینده واقعی مردم از چنین انتخاباتی پیروز در نمی‌آید. اما در رابطه با سئوال شما، ما بخشی از فعالان سیاسی کرد ساکن تهران، برخی از نمایندگان سابق مجلس و جبهه متحد کرد به این نتیجه رسیده‌ایم که در صورت عبور کاندیدا‌ها از فیلتر‌های موجود و در شرایطی که آنها نماینده واقعی مردم باشند و طرحی برای خواسته‌های مردم داشته باشند، مشارکت از تحریم بهتر است. با این وجود باز هم تاکید می‌کنم که به صورت کلی انتخابات دمکراتیک وجود ندارد.
این نظر شخصی شماست یا نظر گروهای سیاسی داخل کردستان؟
این نظر ما و جبهه متحد کرد در تهران است. البته جبهه به زودی جمع بندی مواضع رسمی خود را اعلام می‌کند. نکاتی که به آنها اشاره شد ارزیابی من از وضعیت حاکم بر کردستان در آستانه انتخابات است. این نکات همچنین نظر جمعی از فعالان سیاسی کرد در داخل ایران است؛ افرادی که در طول سالهای گذشته برای فعالیت‌های خود هزینه داده‌اند. با وجود اینکه ما معتقدیم شرایط فعلی برای برگزاری انتخابات به مراتب نا‌مساعد‌تر از دوره‌های قبل است، اما اگر کاندیداهای خاصی بتوانند با دارا بودن حداقل‌هایی که به آن اشاره شد وارد مجلس شوند، ما مشارکت را بر تحریم ترجیح می‌دهیم. ما فکر می‌کنیم حضور حتی یک نماینده کرد در مجلس، مشروط به اینکه منتخب واقعی مردم باشد، می‌تواند موثر‌تر از اپوزیسیون خارج از کشور باشد. اما اگر قرار باشد افرادی مانند نماینده‌های کنونی کرد در مجلس، که کارنامه سیاهی دارند، در انتخابات بعدی نیز شرکت کنند، موضع ما عدم شرکت در انتخابات خواهد بود.
شما به شرایط خاص برای مشارکت در انتخابات اشاره کردید، با توجه به فضای کنونی این شرایط تا چه اندازه مهیاست؟
خیلی کم، با این وجود ما معتقدیم از حداقل امکانات موجود باید استفاده کرد، حتی اگر پنج در صد از این شرایط فراهم شود (مثلا یک نماینده واقعی) عقلانیت حکم می‌کند از هر فرصتی، از جمله انتخابات، استفاده شود.
منظورتان از فراهم شدن شرایط پنج درصدی چیست؟
در مجلس ششم تعداد اعضای فراکسیون نمایندگان کرد ۲۰ تا ۲۲ نفر بود. در حال حاضر اگر یک یا دو نماینده واقعی و منتخب مردم هم بتوانند وارد مجلس شوند، مشارکت اولویت دارد. البته هنوز هیچ چیز مشخص نیست، شاید امکان تحقق این پنج در صد هم به صفر برسد. اما همانطور که می‌بینیم اختلاف درونی اصولگرایان شدت گرفته است. ممکن است این اختلاف‌ها در نهایت باعث شود کاندیداهای مستقلی هم وارد مجلس شود. البته باز هم تاکید می‌کنم که امید چندانی به انتخابات پیش رو نیست.
به اختلاف اصولگرایان اشاره کردید، این اختلاف‌ها تا چه اندازه در فضای کردستان نمود دارد؟
مشکلات کرد‌ها تا حدودی متفاوت از مشکلات سراسری است و به همین دلیل حضور عینی گروه‌های سراسری چشمگیر نیست. با این وجود جناح منتسب به جریان انحرافی، در کردستان توسط محمد رضا رحیمی به نفع آقای احمدی‌نژاد در حال سازماندهی هستند. آنها در این مدت چندین جلسه سری و محرمانه در ارتباط با انتخابات برگزار کرده‌اند. اما واقعیت این است که کرد‌ها خیلی تابع گروه بندی اصلاح طلبان و اصولگرایان نیستند.
اصولگرایانی که به آنها اشاره کردید، تا چه حد در بین مردم جایگاه دارند؟
آنها دارای پایگاه چندانی نیستند، اما نباید فراموش کرد که ملت ما یک ملت محروم است و حتی آندسته که زیر خطر فقر به سر می‌برند از نهادهایی مانند کمیته امداد، سازمان بهزیستی و.. مستمری دریافت می‌کنند. بنابراین این تعداد به صورت معمول در عمده انتخابات‌ها به ویژه انتخابات مجلس که بیشتر بر فاکتورهای سنتی و عشیره‌ای تاکید دارد، شرکت می‌کنند. به همین دلیل با وجود تحریم سیاسی احزاب مخالف کرد، همیشه تا حدودی مشارکت سیاسی وجود داشته است. در دوره‌های قبلی هم که فعالان سیاسی داخل و نماینده‌های سابق مجلس ششم تا حدودی با دیده تردید به انتخابات نگاه می‌کردند و حتی در بعضی موارد مشارکت نکردند، حاکمیت توانست افراد مورد نظر خود را با آرای غیر معتبر روانه مجلس کند. به نظرم در انتخابات پیش رو هم شاهد مشارکت این دسته خواهیم بود.
گفتید که مشکلات کرد‌ها تاحدودی متفاوت است و از دسته بندی‌های رایج سیاسی کشور تابعیت نمی‌کند. این تفاوت‌ها در چیست؟
در حقیقت مشکل کرد‌ها هم به صورت بنیادی جدا از مشکلات سراسری نیست،و در یک ایران دمکراتیک مشکل کرد‌ها قابل حل است. حتی در چهارچوب جنبش سبز هم مشارکت کرد‌ها پررنگ‌تر بود. تفاوت مورد اشاره من به مشکلات تاریخی‌تر کرد‌ها و جنبش کردستان است. ما می‌دانیم که این جنبش از اوایل انقلاب ۵۷ و حتی قبل از آن فعال بوده و حتی قبل از دوم خرداد و جنبش سبز هم خواهان اصلاحات در نظام فعلی بوده است.
با این توضیح، کرد‌ها باید به چه صورت و حول چه شعارهایی خواسته‌های خود را مطرح کنند؟
شخصا فکر می‌کنم کرد‌ها باید از هر شرایطی به نفع خواسته‌های خود بهره بگیرند و از حداقل‌ها استفاده کنند. نمی‌توان گفت دغدغه‌های ما همان دغدغه احزاب ملی است، چون حقیقتا در جاهایی با هم متفاوت هستند، اما می‌توان گفت بهتر است بر سر حداقل‌ها به تفاهم برسیم، چراکه بدون ایجاد این اتحاد، نه کرد‌ها و نه بقیه نمی‌توانند به ایده آل‌های خود برسند. اما در مورد خود کرد‌ها باید گفت که دسته بندی‌های مختلفی وجود دارد. تعدادی مساله کرد را به برداشتن فضای امنیتی محدود می‌کنند، برخی فدرالیسم را مطرح می‌کنند و برخی دیگر تمرکزگرایی را؛ در سالهای گذشته هم یک نوع گفتمان حقوق بشری در سطح جامعه مطرح شده که در برگیرنده حقوق انسانی کردهاست. به نظرم برای تاثیرگذاری بیشتر باید این اختلاف‌ها به حداقل برسند و فاصله‌ها کمتر شوند. فکر می‌کنم حقوق بشر می‌تواند نقطه مشترک دیدگاه‌های مختلف باشد.
شما به عنوان یک نماینده سابق مجلس و یک فعال سیاسی که از مشارکت و استفاده از حداقل شرایط ممکن سخن می‌گویید، میزان مشارکت کرد‌ها در انتخابات آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر انتخابات آزاد برگزار شود، نماینده‌های مردم اجازه حضور در صحنه و تبلیغات آزادانه داشته باشند و فضا به گونه‌ای رقابتی شود، مسلم است که ما شاهد مشارکت بیشتری خواهیم بود. اما اگر وضعیت نا‌امید کننده فعلی ادامه یابد و گزینه ها تنها به جریان موسوم به انحرافی و اصولگرایان محدود باشد، مشخص است که مشارکت پایین خواهد بود. همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردم همواره شاهد درصدی از مشارکت خواهیم بود، حتی اگر جو تحریم حاکم شود و انتخابات هم آزادانه برگزار نشود.
