در سی وششمین کنگره فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشرکه در لیسبون پایتخت پرتغال برگذار شد، عبدالکریم لاهیجی رئیس جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران برای چهارمین دوره پیاپی به عنوان نایب رئیس فدراسیون انتخاب شد.
در کنفرانس سه روزه ای که پیش از کنگره داخلی فدراسیون زیر عنوان “مهاجرت بین المللی و حقوق بشر” تشکیل شد، نمایندگان بیش از 200 نهاد حقوق بشری و دیگر نهادهای جامعه مدنی، سندیکا ها، سازمانهای بین المللی و اروپایی (کمیساریای حقوق بشر و کمیساریای پناهندگی سازمان ملل، سازمان بین المللی کار، کمیته سازمان ملل ناظر به حقوق کارگران مهاجر، کمیسیون و پارلمان اروپا)، دبیرکل سازمان کشورهای فرانسوی زبان، رئیس جمهور پیشین پرتغال، اساتید و محققّان دانشگاه …. شرکت داشتند.
انگیزه فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر در انتخاب موضوع این کنفرانس طرح و بررسی این واقعیّت بود که علی رغم گسترش روزافزون مهاجرت و با اذعان به اینکه طّی 25 سال گذشته رقم مهاجران دو برابر شده، بر طبق آمار رسمی، کلّ مهاجران بیش از 200 میلیون تن (و از آن جمله 10 میلیون پناهنده) نیستند.
با اینکه این رقم حدود 3 درصد کلّ جمعیّت جهان است، سیاست ضّد مهاجرت کشورهای ثروتمند موجب شده که از یکسو موج مهاجرت بیشتر در محدوده کشورهای جنوب صورت گیرد و از سوی دیگر رقم مهاجران غیرقانونی افزایش یابد. آمار رسمی رقم مهاجران غیرقانونی در کشورهای اروپایی را 10 تا 15 درصد کلّ مهاجران (56 میلیون) تخمین می زنند، در حالکیه این رقم فرضا در هند نزدیک به 20 میلیون است. نزدیک به 40 درصد از مهاجران در جستجوی کارند و بقیه آنان یا قربانی قهر طبیعت (خشکسالی، سیل، زلزله)، گرسنگی و فقرهستند و یا مقهور جنگ های داخلی یا منطقه ای.
مجمع عمومی سازمان ملل متحّد در سال 1990 “عهدنامه بین المللی حمایت از حقوق تمامی کارگران مهاجر” را تصویب کرد. هر چند که این عهدنامه هفتمین عهدنامه بنیادی حقوق بشر (همچون میثاق های بین المللی حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، عهدنامه حقوق کودک، عهدنامه منع شکنجه ….) به شمار می رود، ولی طّی سالیان گذشته تنها 35 دولت به آن ملحق شده اند. مهم اینکه هیچ یک از کشورهای اروپایی، ایالات متحده امریکا و دیگر کشورهایی که مقصد اصلی مهاجران به شمار می آیند، تا کنون به این عهدنامه نپیوسته اند. از این رو کشورهای فوق نخستین مخاطب این کنفرانس محسوب می شدند و جامعه های مدافع حقوق بشر شرکت کننده در کنفرانس متعهد شدند که از طریق بسیج افکار عمومی و رسانه های خبری دولت هایشان را ناگزیر از الحاق به این عهدنامه بنمایند.
در جریان کنگره داخلی فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر کارنامه و ترازنامه مالی هیأت مدیره پیشین و همچنین عضویّت 15 نهاد جدید حقوق بشری در فدراسیون به تصویب رسید. بدین ترتیب فدراسیون مرکز تجمّع 156 نهاد مدافع حقوق بشر از قاره هاّی آسیا و آفریقا و اروپا و امریکا شد. سپس 27 قطعنامه درباره وضعیّت بحرانی حقوق بشر در کشورها و مناطق گوناگون از جمله سودان، ایران، فلسطین اشغالی، زیمبابوه، چین، ویتنام، جمهوری دموکراتیک کنگو، کلمبیا، گواتمالا، بیلوروسی، قزاقستان و روسیه و همچنین دو قطعنامه موضوعی درباره مجازات اعدام و مهاجرت بین المللی به تصویب رسیدند.
در قطعنامه مربوط به ایران کنگره ضمن محکوم کردن قاطع نقض فاحش و روزافزون حقوق بشر درباره اقلیّت های قومی و مذهبی، مدافعان حقوق بشر، روزنامه نگاران، فعالاّن سیاسی و سندیکایی، وکلای دادگستری، زنان و مدافعان حقوق زن و رواج و افزایش مجازات اعدام و شکنجه و مجازات های بدنی و اظهار تاسف از اینکه شورای حقوق بشر سازمان ملل طّی دو اجلاس گذشته اش وضعیت بحرانی حقوق بشر در ایران را مورد رسیدگی قرار نداده، حمایت خویش را از نهادهای جامعه مدنی و مدافعان حقوق بشر به ویژه آنانکه در بازداشت هستند اعلام نمود و خواستار آزادی فوری تمامی زندانیان عقیدتی شد.
کنگره همچنین خواستار توقف فوری مجازات اعدام در راستای لغو قطعی مجازات اعدام و دیگر مجازات های اهانت آمیز و ضد بشری در ایران شد.
در انتخابات هیأت مدیره جدید فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، خانم سُهیر بلحَسن عضو جامعه حقوق بشر تونس و نایب رئیس پیشین فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر به عنوان رئیس این فدراسیون برای مدّت سه سال انتخاب شد. طّی 85 سالی که از عمر فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر می گذرد، برای نخستین بار یک زن به ریاست این فدراسیون انتخاب شد. همچنین آقای عبدالکریم لاهیجی رئیس جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران برای چهارمین دوره پیاپی به عنوان نایب رئیس فدراسیون انتخاب شد.
از 22 عضو دفتر بین المللی فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر که عالیترین ارگان تصمیم گیری فدراسیون به شمار می آید، 15 تن از کشورهای آسیا، آفریقا و امریکای لاتین هستند.