ستاد حقوق بشر قوه قضائیه خبر داد که هیات عالی رتبه حقوق بشری جمهوری اسلامی به سرپرستی محمدجوادلاریجانی برای شرکت در بیستمین نشست بررسی دوره‌ای جهانی حقوق بشر (UPR)عازم ژنو شده است. در گزارش رسمی منتشر شده آمده: “در دوره نخست یو. پی. آر، الزامات و تعهدات حقوق بشری جمهوری اسلامی ایران، در شورای حقوق بشر مورد ارزیابی قرار گرفت و توصیه‌ها و پیشنهاداتی از سوی این مکانیزم به ایران شد و نهایتاً گزارش یو. پی. آر ایران با اجماع به تصویب شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد رسید. در این دور، ایران ضمن تشریح دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های حقوقی، قضایی، اجتماعی، علمی و فرهنگی به تشریح فعالیت‌های انجام شده در خصوص توصیه‌هایی که در دور گذشته توسط ایران مورد پذیرش قرار گرفته خواهد پرداخت.”
همزمان محمدجواد لاریجانی از سیستم UPR ابراز رضایت کرده و گفته: “ایران نه تنها حامی این مکانیزم است بلکه خود نقش بسیار فعالی در تهیه گزارش یو پی آر مربوط به خودش داشته است.”
از طرفی دیگر غلامحسین دهقانی، سفیر و سرپرست موقت نمایندگی دایم جمهوری اسلامی در سازمان‌ملل در گفتگو با روزنامه شرق خبر داد که دیپلمات های ایرانی با مقامات حقوق بشری سازمان ملل بطور مرتب دیدار می کنند. او گفت: “هیچ کشوری ادعا نمی‌کند که در بحث حقوق‌بشر perfect است و مشکلی ندارد. گرچه ما دفاع نمی‌کنیم از جاهایی که نقصی در این حوزه وجود دارد - که طبیعتا وجود دارد و نمی‌شود که نباشد - ولی ما یک سیر تکاملی را طی می‌کنیم. ما ۳۰ سال است که شروع کرده‌ایم و داریم کار می‌کنیم، با وجود این همه کارشکنی باید کمی به جلو برویم تا ببینیم چه می‌شود؟ علت اینکه در ایران درباره تعامل با نهادهای حقوق‌بشری چنین نگاهی وجود دارد این است که ایران احساس می‌کند با یک مورد کاملا تبعیض‌آمیز و سیاسی روبه‌رو است.”
او همچنین فاش کرد: “البته مرکز بحث حقوق‌بشری در ژنو است و در نیویورک هر سال فقط این قطعنامه تصویب می‌شود. همکاران ما در ژنو بسیار فعال هستند و خود ستاد حقوق‌بشر و آقای دکتر‌لاریجانی که رییس ستاد حقوق‌بشر هستند واقعا فعال هستند که در واقع هرچه در بحث حقوق‌بشر گزارش مطرح می‌شود تک‌تک آن را ستاد حقوق‌بشر پاسخ می‌دهد و از طریق وزارت‌خارجه به آنها ارسال می‌شود و آنها می‌توانند در مورد اجزای پاسخ، توضیح بخواهند. همین ماه گذشته، بیش از صد‌توصیه از قبل به ایران شده بود و ایران آن را پذیرفته و گفته است آنها را اجرا می‌کند. این یک مکانیسم است و درباره همه وجود دارد. ایران که گفته اجرا می‌کند و اکنون هم در حال پاسخگویی درباره آن است بنابراین تصویب چنین چیزهایی دیگر ضرورتی ندارد.”
سرپرست موقت نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل تاکید کرده که این صد مورد از چهار سال پیش مطرح شده بوده، اکنون “اجرا می‌شود و درباره نحوه اجرای آن گزارش داده می‌شود.”
او همچنین خبر داده: “ما الان با مقامات حقوق‌بشری ملاقات داریم، با آنها صحبت می‌کنیم و برایشان توضیح می‌دهیم.[…] مثلا من در مورد اخیر با مسوول حقوق‌بشر ملاقات کردم با کارشناسان مربوطه و برای ایشان توضیح دادم.”
اظهارات غلامحسین دهقانی درباره پذیرش توصیه های حقوق بشری و همچنین ملاقاتهای مکرر با مسئولان حقوق بشر سازمان ملل، پس از آن بیان شده است که در هفته های اخیر احتمال تغییر سیاست حقوق بشری جمهوری اسلامی بیش از گذشته مطرح بود. مذاکرات هسته ای ایران و غرب با وجود تکذیب مکرر مقامات جمهوری اسلامی، به سمت مسائل حقوق بشری هم کشیده شده و گفته می شود که مسئولان ناچار به دادن امتیازاتی جدید در این زمینه شده اند.
تغییر لحن مقامات جمهوری اسلامی در مساله حقوق بشر چنان است که به نظر می رسد چرخشی جدید صورت گرفته است. چند روز پیش علی لاریجانی در جریان نشست تحلیل مسائل ایران و منطقه که در دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شده بود، در پاسخ به یکی از قضات که پرسید “چرا نظام از حضور احمد شهید هراس دارد؟ چرا مدام مانع ورود وی می‌شویم؟ نهایت این است که می‌خواهد با سران جنبش سبز دیدار کند” چنین پاسخ داد: “قبل از احمد شهید هم گزارشگر داشته‌ایم و مسئله گزارشگر ویژه موضوع جدیدی نیست، برخی از آنها هم به ایران آمدند و از زندانها بازدید کردند. به طور قطع ما وحشتی از حضور احمد شهید در ایران نداریم و نظام و حکومت و قوای سه گانه قدرت عظیمی دارند.”
او اواخر مهرماه گذشته، هم در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: “جمهوری اسلامی موردی برای لاپوشانی و پنهانکاری ندارد و ضمن استقبال از سفر گزارشگر حقوق بشر به کشورمان، آمادگی فراهم کردن زمینه برای بررسی و بازدید وی از زندانها را نیز دارد”. لاریجانی، پیش از آن هم اعلام کرده بود: “ما با غرب مدام در بحث حقوق بشر مذاکره داشتیم اما غرب به این نتیجه رسید که این مذاکرات به نفع‌اش نیست و به همین خاطر مذاکرات را رها کرد و به دنبال تبلیغات منفی علیه ایران رفت. ارتباط دادن مذاکرات حقوق بشر به مسائل هسته ای یک نمایش است و بیشتر شبیه یک توطئه است.”
لاریجانی دیروز هم در گفتگویی با خبرگزاری آنا درباره مساله حصر سران جنبش سبز گفت: “ما دوست نداریم شهروندی در حصر باشد و این یک بحث عمومی است که ما در ستاد حقوق بشر آن را دنبال می‌کنیم و این مسئله‌‌ای است که ابعاد آن باید به شکل قضایی حل شود و انشاالله به سرانجام برسد.”
او اضافه کرد: “ما در ستاد حقوق بشر در درجه اول مدافع حقوق متهم هستیم، و متهم هر درجه‌ای از اتهام را داشته باشد از او حمایت می‌کنیم، اما سیستم‌های قضایی و امنیتی کشورها مبنای عمل آن کشور هستند. ایشان مطابق سیستم قضایی کشور، مرتکب اعمالی شده‌اند که این اعمال جرایم مهمی است که من نه اثباتا و نه نفیا در این مورد صحبت نمی‌کنم.”
در همین راستا، سایت امنیتی بولتن نیوز هم اوایل این هفته در گزارشی با عنوان “پرونده های حقوق بشری، جایگزین پرونده هسته ای ایران” نوشت: “با توجه به در پیش بودن گزارش های حقوق بشری احمد شهید و دبیرکل سازمان ملل، رسانه ها و مقامات برخی کشورها درصدد فضا سازی منفی علیه ایران هستند. آنها به دنبال آن هستند، که محورها و خوراک های تازه ای درآستانه ارائه گزارش احمد شهید ارائه دهند تا فشار بر ملت ایران را افزایش دهند و موضوع حقوق بشری را به گونه ای مطرح نمایند که مسئله مذاکرات هسته ای ونتایج آن را به حاشیه ببرند.”
نویسنده گزارش به بحران ایجاد شده بر سر مساله اسیدپاشی هم اشاره و اضافه کرده بود: “رسانه ها و ملت ایران در موضوع اسید پاشی، باید توجه داشته باشند که این موضوع نباید سیاسی شود زیرا ضد انقلاب با موج سواری و انحراف مسیر پرونده، سعی دارد که این حوادث را به نوع دیگر مطرح و خوراک لازم برای طرح مسائل سیاسی و ایجاد تنش را فراهم نماید. این اتفاقات مرتبط با موضوع امر به معروف و نهی از منکر نبوده است بلکه ریشه های آن به مسائل شخصی مرتبط بوده و باید اجازه داد که پیگیری موضوع در بالاترین سطح توسط مسئولین امنیتی و قضائی، انجام شود و نباید با ایجاد شایعه و گمانه زنی، ناامنی و تنش در کشور گسترش یابد.”
