هم‌زمان با دور جدید انتقادهای اصول‌گرایان از دولت روحانی بابت توافق ژنو، محمدجواد لاریجانی، مسوول ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه از دولت خواسته تا در صورت به پایان رسیدن ۶ ماه نخست مذاکرات اقدام به تمدید مجدد آن نکند؛ این در حالی است که محمدجواد ظریف تاکید کرده مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ به نتیجه خواهد رسید.
وزیر امورخارجه جمهوری‌اسلامی پس از دیدار با وزیر امورخارجه اتریش٬ در یک نشست خبری مشترک گفت که جمهوری‌اسلامی نسبت به مذاکرات هسته‌ای روی‌کرد مثبتی دارد و “این مذاکرات به نتیجه خواهد رسید و در آن به توافقی دست خواهیم یافت”.
ظریف در پاسخ به سوالی پیرامون مطرح شدن مساله موشک‌های ایران در مذاکرات هسته‌ای نیز چنین پاسخ داد: “آن چه که ما در این مذاکرات به دنبال آن هستیم به هیچ وجه براساس توافق موضوعی غیر از موضوعات هسته‌ای را دربر نمی‌گیرد و با توانمندی‌های دفاعی ایران هیچ ارتباطی ندارد و به آن نمی‌پردازد و توانمندی‌های دفاعی ایران هسته‌ای نبوده و نخواهد بود و فقط هدف این مذاکرات این است که ما درباره برنامه اقدام مشترک صحبت و تاکید کنیم که برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح‌آمیز خواهد بود”.
ابراز خوش‌‌بینی ظریف برای حصول به نتیجه در مذاکرات میان ایران و گروه۱+۵ در حالی است که محمدجواد لاریجانی٬ مسوول ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه٬ در گفت‌وگویی با خبرگزاری تسنیم٬ به انتقاد از مذاکره میان ایران و ۱+۵ پرداخت و گفت: “من معتقدم که ما می‌بایست راجع به تحریم اصلا بحث نکنیم. تحریم باید برداشته شود تا ما راجع به چیزهای دیگر بحث کنیم. زندگی خود را با تحریم‌ها و بدون آن سامان دهیم و به غرب نشان دهیم که ایران با تحریم‌ها هم قوی‌تر می‌شود، این کار شدنی است”.
وی همچنین به دولت روحانی توصیه کرده است که در صورت به پایان رسیدن ۶ ماه نخست مذاکرات٬ اقدام به تمدید مجدد آن نکند: “ما باید نشان دهیم که نه تنها در هسته‌ای، و نه در حقوق بشر هیچ کدامشان کوتاه نمی‌آییم. من قویا به دولت‌مردان عزیز توصیه می‌کنم که هرگز ۶ ماهه دوم مذاکرات را تمدید نکنند. آمریکایی‌ها نیاز دارند برای اینکه با ما مصالحه کنند ولی ما اصلا نیاز نداریم. ما مطالبه داریم، بین مطالبه و نیاز تفاوت است، ما حق خود را می‌خواهیم. آنها نیاز دارند و در منطقه شکست خورده‌اند و در مورد ایران هم شکست خورده‌اند. آنها دارند نشان می‌دهند که ما نیاز داریم، خیلی خوب، چرا باید ۶ ماهه دوم را تمدید کنیم. آمریکا یا باید به تعهدات خود عمل کند همین بندها و نیم‌بندهایی که با تفسیر به رای از زیر آنها در می‌رود یا این که ۶ ماهه دیگری وجود ندارد. ما هم تعهدی نداریم، همه یا هیچی در آن گذاشته‌ایم، پس هیچ. ببینیم که چه کسی برنده می‌شود و انشاءلله پیروزی از آن ملت ماست”.
محمدحسن ابوترابی‌فرد٬ نایب‌رییس مجلس٬ اما دلیل آغاز مذاکره میان ایران و غرب را عبور جمهوری‌اسلامی از تحریم بانک مرکزی دانست: “یکی از دلایل گفت‌وگوهای ما در ژنو نیز به دلیل همین عبورهای ما از تحریم‌های بانک مرکزی است وگرنه غرب به هیچ وجه حاضر نمی‌شد پای میز مذاکره با ما بیاید”.
هم‌زمان با انتقاد لاریجانی از روند مذاکره با غرب و آمریکا٬ وب‌سایت جهان‌نیوز٬ نزدیک به علی‌رضا زاکانی٬ با انتشار تحلیلی٬ به بررسی آنچه که “دلایل بی‌اعتمادی ایران به آمریکا” نامیده٬ پرداخته و نوشته است: “ابراز بی اعتمادی رهبر انقلاب اسلامی ایران به آمریکا شاید یکی از چالش های سیاست خارجی جمهوری‌اسلامی ایران تلقی شود که افکار عمومی را بر سر چرایی آن با دچار سردرگمی کرده است. برای فهمیدن اینکه چرا آمریکا در ذهن رهبر انقلاب آن‌قدر فریب‌کار و بی‌اعتماد جلوه کرده است دلایل مختلفی دارد که جز با ریشه‌یابی تاریخی این مساله نمایان نخواهد شد”.
در تحولی دیگر وب‌سایت رجانیوز - نزدیک به جبهه پایداری - درباره اعطای مجوز تعمیر هواپیماهای ایرانی توسط دو شرکت بویینگ و جنرال الکتریک٬ نوشت: ”پیگیری‌ها نشان می‌دهد مجوز دولت امریکا به شرکت‌های بوئینگ و جنرال الکتریک در زمینه کاهش تحریم‌های ایران عملا طوری تنظیم شده که هیچ مشکل اساسی از ایران را حل نخواهد کرد… نکته قابل تامل آنکه صدور مجوز برای تعمیر قطعات هواپیماهای ایرانی مربوط به هوایپماهایی می شود که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران فروخته شده است”.
رجانیوز با اشاره به اینکه “تامین و تعمیر قطعات یدکی هواپیما از جمله امتیازاتی بود که ایران در ازای ۲۷ امتیاز اصلی خود از جمله تعلیق غنی سازی ۲۰ درصد، از بین بردن مواد خام ۲۰ درصد ، توقف پروژه آب سنگین اراک، توقف پیشرفت در فردو و نطنز و… به دست آورد”٬ نوشت که این مساله “مانند تعلیق تحریم خودرو، طلا و پتروشیمی لغو تحریم‌ها بیشتر جنبه سمبلیک دارد و عملا در طول ۳ ماه آینده این امکان برای ایران وجود نخواهد داشت که سودی واقعی از این تعدیل‌های ادعایی ببرد. تحلیل‌گران می‌گویند استراتژی دولت امریکا این است که با سمبلیک کردن تعلیق تحریم‌ها، این پیام را به ایران برساند که تا با توافق جامع مدنظر امریکا موافقت نکند با گشایش‌های واقعی اقتصادی مواجه نخواهد شد”.
اصول‌گرایان پیش از این درباره نحوه واریز و امکان استفاده از پول‌های بلوکه شده ایران نیز از دولت سوال کرده بودند. مساله‌ای که موجب حضور رییس‌کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در مجلس هم شد٬ اما توضیحات آنها برای نمایندگان قانع‌کننده نبود.
اصول‌گرایان بر این عقیده‌اند که توافق ژنو و مذاکره با گروه ۱+۵ سودی برای جمهوری‌اسلامی ندارد. هفته گذشته حمید رسایی٬ نماینده عضو جبهه پایداری در مجلس٬ گفته بود که “توافق ژنو به بن‌بست رسیده” و دولت حسن روحانی تلاش می‌کند تا با “تبلیغات و هیاهو و بستن دهان منتقدان و توقیف نشریات منتقد از جمله هفته نامه ۹ دی، چنین القا کند که این توافقنامه یک پیروزی بزرگ بوده است”.
حسین شریعتمداری٬ نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در موسسه کیهان٬ نیز هفته گذشته در سرمقاله این روزنامه درباره توافق ژنو و مذاکرات هسته‌ای٬ چنین نوشته بود: “این نوشته در پی آن نیست که تلاش بی‌وقفه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان را نادیده بگیرد و یا در انگیزه آنان برای حفظ و حراست از دستاوردهای نظام خدشه‌ای وارد کند ولی شواهد و نشانه‌هایی در دست است که نشان می‌دهد آنچه تاکنون و در جریان مذاکرات اخیر با گروه کشورهای ۱+۵ به دست آورده‌ایم با آنچه وعده داده شده بود و انتظار می‌رفت فاصله زیادی دارد تا آنجا که می‌توان گفت تنها دستاورد دور جدید مذاکرات اثبات بی‌خدشه این واقعیت بوده است که «آمریکا قابل اعتماد نیست”.
مساله‌ای که پیش از آن توسط آیت‌الله خامنه‌ای هم به نوعی بیان شده بود: “فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه تحقیق و توسعه هسته‌ای به هیچ‌وجه متوقف نخواهد شد و هیچیک از دستاوردهای هسته‌ای نیز تعطیل‌بردار نیست… و کسی هم حق معامله بر روی آنها را ندارد و کسی هم این کار را انجام نخواهد داد… تنها راه این است که به مسیر پیشرفت خود با قدرت ادامه دهیم و زیر بار حرف زور نرویم”.
مذاکرات ژنو در ماه‌های گذشته مورد انتقاد بسیاری از اصول‌گرایان قرار گرفته بود. آنها همچنین مدعی‌اند که آیت‌آلله خامنه‌ای نیز از روند این مذاکرات ناراضی است. با این حال برخی از حامیان دولت نیز بارها گفته‌اند رهبر جمهوری‌اسلامی در جریان جزئیات مذاکرات هم قرار دارد و توافق ژنو و رسیدن به نتیجه در آن٬ تصمیم نظام است.
