در حالی که هنوز بسیاری از مقامات سیاسی در تهران هنوز پیرامون آنچه “دستاوردهای دیپلماتیک” اجلاس غیر متعهد ها می نامند تبلیغ می کنند، محافل سیاسی با یک هفته تاخیر به گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی پاسخ داده اند و رسانه های حکومت این گزارش را مطابق دستور آمریکا توصیف کرده اند.
جلیل جعفری از نمایندگان جدید مجلس در واکنش به اطلاعات مطرح شده در این گزارش، از “همزمانی” انتشار آن با برگزاری اجلاس غیر متعهدها در تهران انتقاد کرده است. او معتقد است این موضوع “شائبه سیاسی بودن این کار را بیشتر کرده و انتشار گزارش در این مقطع زمانی بیانگر این مطلب است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت تأثیر مسائل سیاسی و استکبار جهانی قرار دارد.”
این در حالی است که گزارش آژانس هر سه ماه یکبار به روز می شود و گزارش اخیر نیز درست در موعد مقرر منتشر شده است. گزارش پیشین اواخر ماه مه منتشر شده بود.
گزارش تازه اواخر هفته گذشته میان دیپلمات ها حاضر در وین منتشر شد. گزارشی که برخی ناظران می گویند از توسعه برنامه اتمی جمهوری اسلامی حکایت دارد. بر اساس داده های آژانس بین المللی انرژی اتمی، در سه ماه اخیر تعداد سانترفیو‍ژهای سایت هسته ای فردو دو برابر شده و از ۱۰۶۴ به ۲۱۴۰ عدد رسیده است.
در مذاکرات سه گانه ای که در فصل بهار در استانبول، بغداد و مسکو میان نمایندگان جمهوری اسلامی و گروه 1+5 برگزار شد بسته شدن سایت فردو در راس مطالبات غرب قرار داشت. این سایت در دل کوهستان های اطراف قم بنا شده و گفته می شود اورانیوم را تا درجه ۲۰ درصد در آنجا غنی سازی می شود. سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده هسته ای در مذاکرات مسکو علنا اعلام کرد دولت متبوعش هیچ برنامه ای برای پایین کشیدن کرکره های سایت فردو ندارد. با این گفته بالاترین مقام مذاکره کننده هسته ای، شکست مذاکراتی رقم خورد که بسیاری از ناظران چشم امید به آن بسته بودند.
پارچین پاکسازی شده
گزارش اخیر آژانس که در روزهای اخیر رسانه های غربی را درنوردیده است اما در تهران با بی اعتنایی رسانه های نزدیک به حاکمیت مواجه شده، همچنین نگرانی های چشم گیری پیرامون سایت نظامی پارچین مطرح کرده و ادعا کرده است مجتمع پارچین به اندازه ای “پاکسازی” شده که از این پس ارزیابی دقیق آن توسط کارشناسان آژانس بسیار دشوار خواهد بود.
جمهوری اسلامی حدود هفت ماه است که به بازرسان برای بازرسی از سایت نظامی و اسرارآمیز پارچین در شرق تهران وعده هائی داده که از انجامش سرباز زده. دیپلمات های جمهوری اسلامی در وین می گویند بازرسان می توانند از پارچین دیدن کنند اما مطابق با یک مدالیته، اما مقامات نظامی و دولتی می گویند سایت پارچین منطقه نظامی محسوب می شود و بازدید از آن را به تعویق می اندازند؛ تعویقی که از دیدگاه دبیرکل آژانس و دولتمردان غربی دلیلی جز پاکسازی ندارد. در همین راستا بارها آژانس تصاویری ماهواره ای از این سایت منتشر کرد که نشان می دهد احتمالا تهران مشغول محو کردن ردپای فعالیت های اتمی خود در آنجا است. بازرسان احتمال می دهند که جمهوری اسلامی انفجارهای پرقدرتی را آزمایش کرده است که می تواند با تلاش برای دستیابی به توانایی ساخت سلاح اتمی مرتبط باشد.
هفته گذشته همزمان با اجلاس کارشناسان کشورهای غیرمتعهد صالحی وزیر خارجه اعلام داشت محمود احمدی نژاد اجازه بازرسی از پارچین را صادر کرده است، قبل از آن هم روزنامه ها نوشته بودند دبیرکل سازمان ملل در جریان اجلاس غیرمتعهدها از مرکز هسته ای نطنز دیدار می کند، امری که همان هنگام تکذیب شد.
با این حال روز گذشته جلیل جعفری که با خبرگزاری فارس گفتگو می کرد در واکنش به انتقاد آژانس از فعالیت های جمهوری اسلامی در پارچین گفته است: “در یکی از بندهای این گزارش بار دیگر موضوع بازدید از سایت پارچین مطرح شده که نکته قابل توجه در اینجا آن است که هیچ فعالیت هسته‌ای در سایت پارچین انجام نشده و سایت پارچین یک سایت نظامیست و در هیچ بندی از معاهده ان پی تی نیز به بازرسان آژانس اجازه بازدید از مراکز نظامی داده نشده است.”
سلطانیه: مدرک بدهید
یک روز پیش از اظهارات این نماینده مجلس، علی اصغر سلطانیه – نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بین المللی انرژی اتمی - به فارس گفته بود: “بین این گزارش و گزارش‌های قبلی آژانس تفاوت چندانی وجود ندارد.”
سلطانیه در واکنش به داده هایی گزارش اخیر که بر پاک سازی پارچین و نصب تعداد بیشتری سانترفیو‍ژ در فردو دلالت دارد از “حسن نیت” تهران سخن گفته و تصریح کرده است: “ایران به منظور نشان دادن حسن نیت، شفافیت و اثبات بی اساس بودن ادعاها مذاکرات در چند ماه گذشته پیرامون تدوین یک چارچوب و مدالیته با آژانس انجام داده اما به دلیل وجود برخی اختلاف نظرها تاکنون نهایی نشده است.”
سوم شهریور آخرین دور مذاکرات کارشناسان آژانس و دیپلمات های جمهوری اسلامی در وین بدون نتیجه قابل توجهی پایان یافت. در آن زمان هرمان ناکارتس، رئیس هیات مذاکره‌کننده با جمهوری اسلامی در پایان این مذاکرات به خبرنگاران گفت: “اختلافات اساسی همچنان پابرجاست که مانع رسیدن به توافق شده است.”
وی بهمن و اسفند ۹۰ در قامت معاون دبیرکل آژانس در امور پادمان ها دو بار به تهران سفر کرده و گفته می شود دست خالی به وین بازگشته بود.
ادعای جدید سلطانیه بر این اصل استوار شده است که آژانس باید “مدارک” خود را به تهران تحویل دهد. او دو روز پیش خاطرنشان کرد: “باید آژانس مدارک مرتبط با ادعای مطرح شده خود را تحویل دهد. این از جمله انتظارات معقول و منطقی ما در طول مذاکرات بوده و هست.”
حمله اسرائیل مشروع است
گفت و شنودها درباره بحران هسته ای ایران از آن جا اهمیت مضاعفی یافته که در همین روزها اجتمال حمله نظامی اسرائیل به تاسیسات هسته ای ایران بالا گرفته و رسانه های غربی مملو از گزارش های معمولا مخالف با این اقدام دولت ناتیناهوست و حتی عده ای با برگزاری تظاهرات در تل آویو از دولت خواسته اند به ایران حمله نکند. در همین راستا روز گذشته نخست وزیر اسرائیل در موضع گیری علیه جمهوری اسلامی در رابطه با انتشار گزارش اخیر آژانس، فرصت را برای انتقاد از نحوه برخورد قدرت های جهانی با برنامه اتمی تهران مناسب دیده و گفت : “ایران عزم جامعه بین المللی را در متوقف کردن برنامه هسته ای خود نمی بیند.”
به گفته بنیامین نتانیاهو “تا زمانی که ایران این خط قرمز و عزم جامعه بین الملل را نبیند، اقدامی درجهت متوقف کردن برنامه های هسته ای خود انجام نخواهد داد.”
اسرائیل ادعا می کند که در صورت دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته ای، اسرائیل اصلی ترین هدف نظامی تهران خواهد بود و از همین رو بارها به صورت تلویحی تاکید کرده در صورت لزوم به تنهایی علیه تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی دست به حمله هوایی خواهد زد. در مقابل جمهوری اسلامی ادعای تلاش برای دستیابی به بمب اتمی را رد می کند، موضعی که آیت الله علی خامنه ای نیز هفته گذشته در جریان اجلاس غیرمتعهد ها در تهران مطرح کرد.
در همین ارتباط روز گذشته رادیو فردا به نقل از تساهی هانگبی – مشاور نتانیاهو - نوشت: “رخدادهای یک هفته اخیر، حمله اسرائیل به تاسیسات هسته ای ایران را مشروع کرده است.”
