با نزدیک شدن به زمان انتخابات اسفند ماه امسال، مشکلات معمول انتخاباتی در جمهوری اسلامی نیز در حال سرباز کردن است. از یک طرف نظارت استصوابی شورای نگهبان و احتمال رد صلاحیت فعالان سیاسی موجب نگرانی و از سوی دیگر امکان اعمال نفوذ نهادهای غیرمسئول، از جمله مراکز نظامی موجب ایجاد فضای ناامن رقابتی می‌شود. در هفته‌های گذشته، کشمکش دولت و بخشی از فعالان سیاسی با شورای نگهبان خبرساز شده بود و اکنون به نظر می‌رسد که هشدار نسبت به دخالت‌های انتخاباتی مراکز غیرمسئول نیز در حال افزایش است.
کمال‌الدین پیرموذن، نماینده اقلیت مجلس نهم دیروز در گفتگو با خبرگزاری ایلنا تاکید کرد: “ورود نظامیان به عرصه سیاست با توجه دیدگاه بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی به هیچ وجه به صلاح کشور نظام نیست. نهادهای نظامی می‌توانند در ایفای وظایف قانونی خود نظیر دفاع از کیان کشور، نقش افرینی بی بدیلی داشته باشند اما حضور آن‌ها در عرصه سیاسی ذهنیت‌هایی را در جامعه پدید می‌اورد که ممکن است تلاش‌های بی وقفه این عزیزان را تحت شعاع قرار دهد.” او اضافه کرد: “در انتخابات پیش رو نباید شائبه استفاده از امکانات نهادهای نظامی خاص در اذهان ایجاد شود، اینگونه حرکات اگر اتفاق افتدْ نشاط اجتماعی و سیاسی را از مردم می‌گیرد و مشارکت موثر ملت را در انتخابات تحت تأثیر قرار خواهد داد.” پیرموذن همچنین گفت: “پرهیز ورود نظامی‌ها به سیاست دستاورد‌هایی نظیر افزایش مشارکت موثر مردم در انتخابات را درپی خواهد داشت.”
نگرانی از دخالت سپاه پاسداران در انتخابات آینده بعد از دستگیری‌های اخیر گروهی از روزنامه نگاران تشدید شده است. این دستگیری‌ها که حتی نارضایتی رئیس جمهوری اسلامی و رئیس شورای امنیت ملی را به همراه داشت، آغاز برنامه‌ای سیاسی-امنیتی برای انتخابات آینده تلقی شد. چنانچه حتی علی شمخانی، رئیس شورای امنیت ملی نیز تایید کرد که این دستگیری‌ها تسویه حساب سیاسی بوده است.
این انتقادها چنان گسترده بود که حتی علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی در مقام دفاع گفت که دستگیری های اخیر سپاه سیاسی نیست. او به خبرگزاری مهر گفت: “سپاه پاسداران دفاع از تمامیت ارضی و امنیت داخلی و خارجی را برعهده دارد که اوج آن را در دوران جنگ تحمیلی شاهد بودیم لذا با توجه به این ساختار قانونی قطعا دستگیری برخی از خبرنگاران نفوذی بدون دلیل نبوده است و این گمانه‌زنی‌ها که گفته می شود این دستگیری‌ها سیاسی و مربوط به برجام است، قضاوت عادلانه و واقع‌بینانه‌ای نیست.”
البته نگرانی از آغاز دخالت‌های برنامه‌ریزی شده سپاه پاسداران در انتخابات آینده، با توجه به سابقه این نهاد، چیز عجیبی نیست. حتی گاه مسئولان سپاه پاسداران نیز آشکارا از این دخالت‌ها سخن گفته‌اند.
زمانی حجت‌الاسلام علی سعیدی، نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در سپاه پاسداران گفته بود: “نیروهای مسلح با تخصص‌های نظامی می‌توانند با حضور در مجلس، موضع‌گیری منسجمی در قبال تصمیمات داشته باشند. […] در سپاه نظامی‌گری صرف معنایی نداشته حضور اعضای سپاه در انتخابات و مجلس به نوعی پاسداری از سنگر انقلاب خواهد بود.” او بعدها و در آذرماه سال ۱۳۹۱ گفته بود: “سپاه نسبت به انتخابات بی‌تفاوت نیست؛ سپاه یک سبد رأی دارد و باید شاخص‌ها و معیارها را بگوید؛ ما رئیس‌جمهوری را می‌خواهیم که ولایت مدار باشد و تدابیر رهبری را به نحو احسن اجرا کند؛ ما معیارهای ارزشی بودن، ولایت مداری و مدیریت بالا را برای پاسداران و بسیجیان تبیین می‌کنیم.”
سعیدی یکماه بعد از آن هم اعلام کرد: ”سپاه تنها چارچوب‌ها و معیارها را تبیین می‌کند و این به معنای دخالت در انتخابات نیست بلکه وظیفه ذاتی ما «مهندسی معقول و منطقی انتخابات» است.” او معتقد بود: “تاثیرگذاری معنوی بر مردم که بد نیست و در همه دنیا اینگونه است. برخی مهندسی انتخابات را قبول ندارند و ادعا می‌کنند که سپاه در انتخابات دخالت دارد. اینکه عناصر و شخصیت‌های ذی‌نفوذی در میان مردم هستند که تاثیرگذارند، خللی به انتخابات وارد نمی‌کند.”
در این سال‌ها دخالت‌های “معنوی” سپاه در انتخابات حتی اعتراض برخی راستگرایان را نیز در پی داشته است. مرداد ماه سال ۱۳۹۱، اسدالله بادامچیان از دخالت سپاه در انتخابات گله کرده و گفته بود: “در انتخابات مجلس نهم یک بخشی از سپاه آمدند به طرف جبهه پایداری؛ طبیعی است ۳۰ هزار رای من در تهران کم می شود […] یک بخشی از سپاه رفت طرف جبهه پایداری و آنان را تایید کرد. این موجب شد تعداد رای این طرف کم شود.”
علی مطهری، نماینده تهران در مجلس هم گفته بود: “دخالت سپاه در بسیاری از حوزه‌های انتخابیه به صورت حمایت جدی از کاندیداهای مورد نظر خود بود، بسیاری از کاندیداها چه آن‌هایی که رای آوردند و چه آن‌هایی که رای نیاوردند این واقعیت را تایید می‌کنند و این امر آفتی برای سپاه و برای آینده انقلاب اسلامی و مخالف توصیه معروف امام (ره) است. وظیفه پاسداری از آرمان‌های انقلاب اسلامی که در اساسنامه سپاه آمده به معنی دخالت در سیاست نیست، بلکه به معنی مبارزه با گروه‌های مسلحی مانند مجاهدین خلق، فرقان و پژاک است که قیام مسلحانه کردند.”
زمزمه دخالت سپاه پاسداران در انتخابات آینده نیز از ماه‌ها پیش وجود داشت. حتی چندی پیش رسول سنایی‌راد، معاون سیاسی سپاه درپاسخ به سوالی که از نقش سپاه در مقابله با نفوذ می‌پرسید و تاکید داشت که “این نقش تنها در بعد نظامی نیست” گفت: “آمریکایی‌ها امید دارند جریان اهل سازش در ایران بر سر کار بیاید؛ که استعداد و یا گرایش غرب گرایی داشته باشد. اما اینکه چقدر چنین امیدی محقق خواهد شد بستگی به حفظ هوشیاری شورای نگهبان و آگاهی مردم دارد. گاهی برخی افراد وظایف شورای نگهبان را زیر سوال می‌برند که این نگران کننده است.” او اضافه کرده بود: “امروز دشمن می‌خواهد از انتخابات استفاده کرده و جریان اهل سازش را بر سر کار بیاورد. اگر مجموعه های سیاسی، احزاب، دولتمردان و شخصیت های سیاسی واقعیت ها را به جامعه منتقل کنند، هیچگاه مردم به جریانی که برآمده از نفوذ باشد، رأی نخواهند داد. اگر مردم نفوذ در عرصه سیاسی و اقتصادی را خوب فهم کنند، درست عمل خواهند کرد.”
وقتی که معاون سیاسی سپاه آشکارا می‌گوید دشمن به دنبال استفاده از انتخابات است، به معنی مجوزی برای دخالت این نیروی نظامی در انتخابات نیز تلقی می‌شود.
