یوچی دریزن و مارگارت کوکر
رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا مدت های مدید از سیاست نزدیکی دیپلماتیک به ایران حمایت کرده است، طرحی که اولویت برتر دولت اوباما بشمار می رود. اما نشست امنیتی پرحاشیۀ این دولت بوضوح نشان می دهد که کنار گذاشتن بی اعتمادی متقابل تا چه اندازه برای ایران و آمریکا دشوار خواهد بود.
گیتس در سخنرانی که قرار است روز شنبه ایراد شود، ایران را به ایجاد بی ثباتی در عراق و ادامۀ فعالیت های مربوط به تسلیحات اتمی و موشک های دوربرد متهم کرده است. در متن آماده شدۀ اظهارات گیتس آماده است، “بنظر می رسد هر یک از اقدامات ایران با هدف ایجاد بیشترین تنش در جامعۀ بین الملل طراحی شده است.“
رابرت گیتس روز جمعه وارد بحرین شد. ایران تنها هیئتی متشکل از مقامات پایین رتبه را برای شرکت در کنفرانس بحرین به این کشور فرستاده است. برگزارکنندگان این کنفرانس ابتدا اشاره داشتند که تهران علی لاریجانی را به بحرین خواهد فرستاد.
اما به رغم امیدهای ایجاد شده در خصوص بهبود روابط ایران و آمریکا در دورۀ ریاست جمهوری باراک اوباما، بعید بنظر می رسد روابط سرد دو کشور به این زودی بهبود یابد. اوباما در مبارزۀ انتخاباتی خود اعلام کرد، سیاست انزوای ایران را کنار خواهد گذاشت و بدنبال برگزاری مذاکرات با ایران در سطح مقامات بلندپایۀ دو کشور خواهد بود. او اواخر هفتۀ گذشته یکبار دیگر بر این موضع گیری تأکید کرد و در مصاحبه با شبکۀ ان بی سی یادآور شد، “دیپلماسی مستقیم اما سخت را با ایران دنبال خواهد کرد.“
اوباما خاطر نشان کرد، در صورتی که ایران برنامۀ هسته ای خود را کنار بگذارد، مشوق های اقتصادی به این کشور ارائه خواهد داد و در صورتی که از همکاری ممانعت ورزد، بدنبال تنبیه این کشور با تحریم های شدیدتر خواهد بود. اوباما گفت، ایالات متحده به ایران اجازه خواهد داد “تصمیم بگیرد که آیا می خواهد روش سخت یا روش آسان را امتحان کند.“
بنظر می رسد این اظهارات، سران ایران را دلسرد کرده است، به طوری که سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران هفتۀ گذشته اوباما را متهم کرد به اینکه به “همان سیاست قدیمی هویج و چماق” معتقد است.
بسیاری از تحلیلگران تردید دارند که روابط ایران و آمریکا به این زودی بهبود یابد. صادق خرازی که دو بار معاون وزیر امور خارجۀ ایران بوده است، می گوید، “ما در حال حاضر برای حل موضوع ایران و آمریکا با موانع بسیاری روبرو هستیم. فعلا ً دو کشور در وضعیت جنگ سرد قرار دارند که فرصت های سیاسی و اقتصادی ما را محدود می کند.“
نقطه نظرات گیتس دربارۀ ایران طی سال ها گسترش یافته است. در سال 2004، او و برززینسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کارتر رئیس جمهوری اسبق آمریکا، ریاست گروه ضربت شورای روابط خارجی آمریکا را به عهده داشتند، گروهی که خواستار “سیاست نزدیکی دیپلماتیک به ایران و گفتگو با تهران در خصوص مسائل ویژه ای بود که نگرانی های دو طرف را شامل می شد.” علاوه بر این، گیتس در سال 2006 عضوی از گروه دو حزبی مطالعات عراق بود که از نزدیکی دیپلماتیک به ایران نیز حمایت کرد.
گیتس که از دسامبر 2006 زمام امور پنتاگون را در دست گرفته، سیگنال های مختلطی دربارۀ نزدیکی دیپلماتیک به ایران و محکوم کردن شدید برنامۀ هسته ای این کشور فرستاده است. او امسال در سخنرانی در جمع گروهی از دیپلمات های بازنشسته خاطر نشان کرد، آمریکا باید “یکسری از اهرم های خود را دربارۀ ایران گسترش دهد و سپس بنشیند و با ایرانیان گفتگو کند.“
رابرت گیتس در متن آماده شدۀ خود که قرار است روز شنبه ایراد شود، خاطر نشان کرده است، از متحدان آمریکا در منطقه می خواهد فشارهای دیپلماتیک خود را بر ایران افزایش دهند و تحریم های اقتصادی را بر ضد ایران تشدید کنند.
منبع: وال استریت ژورنال، 13 دسامبر