مجوز گرفتن با روح آزادگی منافات دارد

نویسنده
جلال یعقوبی

» دفاع راستگرایان از فیلم من روحانی هستم

ماجرای فیلم “من روحانی هستم” که در هفته های اخیر جنجال برانگیز بود، هنوز ادامه دارد. دیروز مهدی کوچک زاده نماینده راستگرای مجلس، درباره این فیلم گفت: “در این مستند بخشی از سوابق حسن روحانی آورده شده است؛ صحت این مستند لزومی به تایید من ندارد، چراکه نام این برنامه مستند بوده و بر اساس مستندات ساخته شده است.” در همین حال سایت خبرآنلاین گزارش داد که در بیرون سالن همایش “دلواپسیم” فیلم مزبور بصورت رایگان توزیع شده است. روزنامه کیهان هم خبر داد که بیش از ۴۰ مستندساز از سازندگان فیلم من روحانی هستم حمایت کرده اند. به گزارش کیهان در این بیانیه آمده بود: “باید گفت عرصه مستند و هنر، عرصه بیان حقیقت است و حقیقت همواره برای عده‌ای تلخ و ناگوار. اینکه برخی نزدیکان یا حامیان رئیس جمهور و نیز عده‌ای از مقامات بدون توجه به منابع یک مستند، اقدام به تخریب وجهه سازندگان آن بنمایند و یا آنکه مسئولین دانشگاه از دیده شدن یک اثر فیلم داستانی در جمع دانشجویان ممانعت کنند، مایه تأسف و نگرانی برای فضای فرهنگی کشور است. جای این سؤال باقی است که حاشیه‌سازان، چه ضرری از انتشار برخی حقایق تاریخی مثل سوابق مبارزاتی و سیاسی رئیس جمهور متحمل می‌شوند که این گونه به مصاف آثار فرهنگی آمده‌اند؟”

روزنامه کیهان در نوشته ای دیگر با عنوان “نوبت که به خودشان رسیدآسمان تپید!” آورده بود: “در حالی که رئیس‌‌جمهور در مراسم فرهنگی گوناگون امر ممیزی و نظارت و برخورد در حوزه‌های فرهنگی و هنری را زیر سئوال می‌برد در مقام دولتی خواستار برخورد با سازندگان فیلم مستند «من روحانی هستم» شدند.”

 این روزنامه افزوده بود: “با این اوصاف- و صرف نظر از مصداق و محتوای فیلم من روحانی هستم- جای تأمل است که چگونه مقامات دولتی پیگیر مجازات عوامل تهیه این فیلم می‌شوند. البته این موضوع در ماجرای پیگیری تذکر و توقیف برخی نشریات منتقد دولت نیز مسبوق سابقه است و حکایت‌ یک‌بام و دو هوا را تداعی می‌کند.”

روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران نیز در گزارشی با عنوان “گشت ارشاد دولت برای صدور مجوز تولید مستند!؟” از اینکه برخی محصولات فرهنگی مانند مستندها، بدون مجوز تولید شوند دفاع کرده و پرسیده بود: “آیا الزام و منوط کردن تولید فیلم «مستند» به اخذ مجوز با روح آزادگی و واقع‌نمایی که وظیفه اصلی هر مستندی است، تنافر و تضادی ندارد؟”

 بر اساس این گزارش جواد مزدآبادی که مستندساز معرفی شده بود گفته: “اگر کسی خودش به تنهایی و به تعبیری با هزینه شخصی یا خصوصی مستندی را بسازد، مسئله فرق می‌کند. واقعیت دیگری را هم که لازم است به آن اشاره کنم، این است که فیلمساز هر چقدر محدودتر بشود این محدودیت‌ها در نهایت روی کیفیت و روند تولید فیلمش تأثیرات منفی می‌گذارد. سینمای مستند ماحصل و برخاسته از کشف و شهود فیلمساز و تابع شرایط محیط است و خط سیر نگاه کلی هدفمند یک فیلمساز است که مستند را به اثری خوب یا بد تبدیل می‌کند. بنابراین وقتی صحبت از گرفتن مجوز و اینجور مباحث می‌شود که تا کنون وجود نداشته، بالطبع باعث ایجاد محدودیت و آزار فیلمساز می‌گردند.”

محمدرضا عباسیان نیز که مستندساز معرفی شده بود به این روزنامه گفته بود: “این مسئله بیشتر بوی سانسور و کنترل از آن به مشام می‌رسد. فارغ از اینکه این مستند اثر خوب یا بد یا صحیح یا غلطی است(چون من آن را ندیده‌ام) اما باز هم عرض می‌کنم که همزمانی اقدامات و اظهارات دولتی‌ها درباره مسائلی مثل لزوم اخذ مجوز و… نشانه‌ها و پالس‌های خوبی را از خودش نسبت به «فضای انتقاد در جامعه» صادر نمی‌کند!”

محمد حسین جعفریان نیز با عنوان فعال فرهنگی به این روزنامه گفته بود: “من معتقدم در دولتی که اینقدر سخن از تقویت چند صدایی و اعتدال و آزادی بیان هست، باورش بسیار سخت است در چنین دولتی اجبار کنند که برای روشن کردن دوربین مستند‌سازی‌ات بخواهی مجوز بگیری!”

در این میان روزنامه وطن امروز بیشترین حمایت را از فیلم “من روحانی هستم” داشت. این روزنامه در یادداشتی با عنوان “چرا از «من روحانی هستم» می‌ترسند؟” آورده بود: “۱- چرا اساسا به زوایای دیگر مستند پرداخته نمی‌شود، چرا آگاهی عمومی از این زوایا موجب نگرانی آنها شده است؟ ۲- حضور روحانی در ماجرای مک فارلین با ادعای آقای هاشمی‌رفسنجانی مطرح شده است. اگر انتقادی به این روایت وجود دارد به جای تهدید سازندگان این مستند، باید سراغ آقای هاشمی رفته و دلیل این روایت را از وی بپرسند.”

این روزنامه در گزارشی دیگر با عنوان “هاشمی دروغگو شد!” نوشته بود: “آقای هاشمی رفسنجانی که همواره از انبار خاطرات خود خاطره‌ها و روایت‌هایی متناسب با شرایط روز بیرون می‌کشد، این بار که نزدیکان و حامیان او نیز روایت‌های او را مخدوش می‌دانند، سکوت کرده است. این با مشی آقای هاشمی‌رفسنجانی چندان همخوانی ندارد. اکنون یک موضوع محل اختلاف درباره روایت آقای هاشمی از نقش رئیس‌جمهور در ماجرای مک فارلین، مطرح شده است. در یک طرف عده‌ای جوان با اعتماد به خاطرات و روایت‌های هاشمی مستندی ساخته‌اند و از سوی دیگر حامیان دولت این روایت را دروغ می‌دانند! به نظر می‌رسد اکنون این هاشمی رفسنجانی است که باید درباره این روایت خود اظهارنظر کند.”

سازندگان این مستند نیز در توضیحی که روزنامه وطن امروز منتشر کرد آورده بودند: “روحانی یک روحانی مبارز انقلابی بود که بعد از انقلاب هم همواره در کنار انقلاب بوده اما انگار عده‌ای که رئیس‌جمهور را نمی‌شناختند دچار سوءتفاهم شده بودند. در فیلم‌های تبلیغاتی آقای رئیس‌جمهور هم این قضیه کامل نمایان بود اما احساس می‌شد انگار افرادی نمی‌خواهند واقعیت دیده شود. همانجا بود که به ذهنمان جرقه ساخت مستندی با موضوع زندگی روحانی رسید. با توجه به تاکید رئیس‌جمهور بر آزادی بیان و قلم، بسم‌الله گفتیم و مطالعه را که شروع کردیم، دیدیم اینقدر مطالب زیاد است که نمی‌دانستیم از کجا شروع کنیم! اهم و مهم کردیم و وقایعی را انتخاب کردیم. ملاک انتخابمان روشن شدن منش سیاسی رئیس‌جمهور در هر زمان بود.”

سازندگان این مستند معتقد بودند که حملات به آنها به این دلیل است که “تلافی بود که چرا نشان دادیم روحانی به میرحسین موسوی رای نداده است. چرا نشان دادیم روحانی غ ائله ۱۸ تیر را جمع کرده است. چرا نشان دادیم روحانی در زمان حصر منتظری دبیر شورایعالی امنیت ملی بوده و چرا نشان دادیم روحانی انقلابی بوده است.”

در این میان، خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران طی خبری فاش کرد که فیلم جدیدی با عنوان “تلفن دیپلماسی” نیز درباره روحانی آماده شده که به زودی اکران خواهد شد.

از طرفی دیگر، روزنامه ایران، تریبون رسمی دولت، در خبری که هفته گذشته با عنوان “شباهت «من روحانی هستم» با فیلم انتخاباتی جلیلی” منتشر کرد، فاش نمود: “شباهت فیلم «من روحانی هستم» با فیلم انتخاباتی «سعید جلیلی» برای سازندگان آن دردسر ساز شد.”

 این روزنامه اضافه کرده بود: “در بخش پایانی فیلم «من روحانی هستم» همان حرف‌هایی زده شده که در مستند انتخاباتی سعید جلیلی زده شده.تشابهی که می‌تواند نشان از خاستگاه مشترک این دو فیلم باشد.«من روحانی هستم» روایت «تحریف شده» و «جعلی» از زندگینامه و سوابق سیاسی و مبارزاتی حسن روحانی است.”

هفته گذشته مصطفی تاجزاده در پیامی که از داخل زندان به حسن روحانی ارسال کرد، گفته بود: “سرنخ تمام اقدامات غیرقانونی از نصب بیلبوردهای خلاف سیاست‌های دولت تا فیلم‌ها و اس ام اس‌ها و همه تخریب‌هایی که فارس و تسنیم و جوان و شبکه‌های هزارنام اقتدارگراها می‌کنند، همه به یک اتاق فکر در سپاه برمی‌گردد؛ همان اتاق فکر ستاد مهندسی انتخابات که اکنون دارند خودشان را آماده می‌کنند که مملکت را در دست بگیرند و فکر می کنند «ژنرال السیسی» ایران هستند.”