سینا حسینی
در پی نقل قول هایی مبنی بر عدم رضایت رهبر ایران از طرح تجمیع انتخابات، و در شرایطی که این طرح هنوز برای تعیین تکلیف در مجمع تشخیص مصلحت نظام است، وزارت کشور ایران بدون منتظر ماندن برای رد رسمی این مصوبه در مجمع تشخیص، تاریخ 24 اسفند را به عنوان زمان قطعی برگزاری انتخابات مجلس اعلام کرد. تصمیمی که با انتقاد شدید اصلاح طلبان مواجه شده است.
اعلام تاریخ نهایی برگزاری انتخابات مجلس، چند روز پس از آن صورت گرفت که به نوشته هم میهن، محمدرضا میرتاج‌الدینی نماینده اصفهان بعد از دیدار نمایندگان مجلس با رهبری گفته بود: “جمعی از نمایندگان در راه بازگشت تحت تاثیر انتقادات رهبری از طرح تجمیع انتخابات مجلس با ریاست جمهوری قصد استرداد لایحه را داشتند اما متاسفانه از نظر قانونی مصوبه‌ای که به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاده شود امکان استرداد ندارد. “
او همچنین به روزنامه ایران اظهار داشته بود: “در این دیدار، مقام معظم رهبری تلویحا از برخی مصوبات مجلس انتقاد کرده و اظهار داشتند که مجلس نباید قوانینی را که در مغایرت با قانون اساسی تصویب کند… از این سخنان، عده‌ای از نمایندگان تصمیم گرفتند طرح تجمیع را از مجمع تشخیص مصلحت نظام مسترد کنند.”
در همین ارتباط، یک خبر شرق نیز به نقل از علی زادسر نماینده جیرفت حکایت داشت: “ استنباط می‌کنم رهبری طرح تجمیع انتخابات مجلس هشتم و ریاست جمهوری دهم را خلاف قانون و شرع دانستند و از آنجا که بنده این طرح را امضا کرده‌ام- که البته به آن رای نداده‌ام- موضوع آن را یکی از معضلات اساسی نمایندگان مجلس می‌دانم ولی ]ون ایشان راجع به این طرح مخالف بودندبه خاطر امضای آن از مقام معظم رهبری و ملت ایران معذرت می‌خواهم و از مجمع تشخیص مصلحت می‌خواهم چنانچه استنباط آنها از سخنان مقام معظم رهبری همین بوده به شدت آن را رد کند و این طرح را به بحث نگذارد.”
در واکنشی جداگانه، اعتماد خبر داده بود که “تعدادی از نمایندگان درصدد برآمدند با ارایه طرحی، مصوبه مجلس درباره تجمیع انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری را پس بگیرند اما از آنجا که این مصوبه اکنون به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شده است، امکان بازپس‌گیری آن وجود ندارد لذا این دسته از نمایندگان درصدد برآمده‌اند با نوشتن نامه‌ای از اقدام مجلس در تصویب این مصوبه استغفار کنند. “
پس از این واکنش ها بود که علی اکبر ناطق نوری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: “مصوبه تجمیع انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، خلاف مصلحت و غیر قابل اجرا است و از این رو با توجه به جو حاکم بر مجمع تشخیص مصلحت، این مصوبه رد می‌شود.”
واکنش اصلاح طلبان
در پی اعلام برگزاری انخابات در 24 اسفند، مصطفی تاج زاده عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت برگزاری انتخابات مجلس هشتم در تاریخ 24 اسفند ماه یعنی در فاصله تنها چند روز مانده به تعطیلات نوروز را منجر به ایجاد ابهامات زیاد نسبت به سلامت انتخابات به ویژه در مورد شمارش آراء دانست. تاج زاده در گفتگو با “نوروز” تاکید کرد که برگزاری انتخابات مجلس در 24 اسفند ماه عملا امکان اعتراض و انتقاد را از منتقدان سلب می کند، چرا که در آن زمان کشور در حالت نیمه تعطیل است.
در واکنشی مشابه، محمد سلامتی دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هم هشدار داد: کسانی سعی دارند با بهرهبرداری از ایام تعطیلات و با استفاده از عدم آگاهی مردم نسبت به روند شمارش و اجرای انتخابات، هزینه رفتارهای سیاسی فراقانونی خود را کاهش دهند.
سلامتی افزود: عده‌ای به دلیل فقدان اطلاعرسانی کافی و شفاف، با استفاده از عدم آگاهی مردم نسبت به روند انتخابات میتوانند نتیجه انتخابات را به نفع خود رقم بزنند که این مساله به کل نظام و مردم آسیب خواهد زد.
سابقه طرح
در تاریخ سوم بهمن 85، مجلس شورای اسلامی در سوم بهمن ماه به “طرح تجمیع انتخابات” رای مثبت داد. بر اساس این طرح، انتخابات دوره هشتم مجلس شورای اسلامی و دوره دهم ریاست جمهوری در نیمه اول به طور همزمان در سراسر کشور برگزار می شدند.
تنها چهار روز طول کشید تاعباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، مصوبه مجلس شورای اسلامی را در باره طرح تجمیع انتخابات ریاست جمهوری و مجلس، مغایر قانون اساسی بداند.
در پی بازگشت داده شدن رسمی طرح از سوی شورای نگهبان به مجلس، نمایندگان روز دوم اردیبهشت ماه 86 با اصلاح طرح تجمیع انتخابات، رای به افزایش دوره عمر مجلس هفتم به مدت هفت ماه و کاهش دوره ریاست جمهوری به مدت چهارماه دادند تا انتخابات بعدی همزمان در نیمه اول آبان 87 برگزار شود.
12 روز بعد، شورای نگهبان مجددا طرح تجمیع هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و دهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری را مغایر با قانون اساسی دانست و آن را رد کرد. در پی این اقدام بود در 1 خرداد 86، به دنبال اصرار مجلس بر برگزاری همزمان انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، طرح تجمیع انتخابات برای تعیین تکلیف نهایی به مجمع تشخیص مصلحت رفت.
“پیام” حکم حکومتی اخیر
برخی کارشناسان معتقدند، با توجه به ذکر شدن دوره دقیق ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس در قانون اساسی (4 سال)، طرح تجمیع انتخابات به احتمال قوی در مجمع رد می شد، به ویژه آنکه رهبر ایران می توانست با اعلام نظر خود به مجمع به صورت غیر علنی، عدم تصویب طرح تجمیع را تضمین نماید. این کارشناسان می افزایند اظهارات رهبر ایران بر ضد این مصوبه در جمع نمایندگان مجلس، که در قالب نوعی حکم حکومتی صورت گرفت، حکایت از تمایل آیت الله خامنه ای به نشان دادن علنی نارضایتی خود از اقداماتی دارد که در مجلس هفتم، در مخالفت با دولت احمدی نژاد انجام می شود. اقداماتی که در جریان طرح تجمیع انتخابات، تا مرحله تلاش برای پایان هر چه زودتر دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد نیز به پیش رفته بود.