فیل گاست
در دو هفته گذشته توفان تغییرات از تونس وزیدن گرفت و به سمت شرق رفت و به مصر و اردن رسید و دو حکومت را سرنگون کرد و به حکومت سوم هشدار داد که باید تغییرات دموکراتیک در ساختار حکومت ایجاد کند.
حالا تحلیلگران سرتا سر جهان بر روی منطقه متمرکز شده اند و از خود می پرسند آیا این طوفان تغییرات که به سمت شرق می وزد، به ایران هم می رسد تا منجر به تغییرات واقعی دموکراتیک در این شود یا برعکس در حد یک نجوا باقی می ماند.
یک سال و نیم از زمانی که حکومت ایران جنبش سبز ایران را به طرز وحشیانه ای سرکوب کرد، می گذرد و روز دوشنبه امتحان دیگری برای ایجاد اصلاحات در پیش رو است.
حکومت ایران که روز جمعه اعلام کرد که سقوط مبارک در مصر با روز فرخنده سالگرد انقلاب اسلامی در ایران مصادف شده است، از بعد از اینکه دو چهره مخالف خواستار راهپیمایی در حمایت از جنبش مردم شمال آفریقا و خاورمیانه شدند، دست به بازداشت فعالان سیاسی زد.
مشخص است که حکومت نمی خواهد از فشار ها کم کند. و برخلاف مبارک در مقابل معترضین پر شور، دست روی دست نمی گذارد.
مقامات ایرانی روز چهارشنبه علیه هر نوع اقدام اصلاح طلبان هشدار دادند تا دست به تظاهرات نزنند. با این حال اصلا مشخص نیست که مردم به خیابان ها بروند یا نه.
حسین همدانی، یکی از فرماندهان سپاه به ایرنا گفت:« ما قطعا به آنها به چشم دشمن انقلاب و جاسوس نگاه خواهیم کرد و با آنها مقابله خواهیم کرد.»
حکومت ایران روز جمعه سالگرد انقلاب اسلامی سال 1979 را برگزار کرد.
مهدی کروبی و میر حسین موسوی از مردم خواسته اند که در میدان آزادی جمع شوند. میدان آزادی از بعد انتخابات مخدوش سال 2009 محل برگزاری بزرگترین تجمعات اعتراضی است.
کمپین حقوق بشر در ایران که در آمریکا است روز جمعه خواستار پایان دادن به سرکوب جنبش مهدی کروبی و میرحسین موسوی شد.
در بیانیه این گروه آمده است:« حکومت ایران دست به هر کاری می زند تا مردم ایران را بترساند و آنها را از حق قانونی برگزاری تجمعات آرام، محروم کند. با اتفاقات اخیر در مصر، ما شاهد دور جدید فشار ها هستیم که با هدف ساکت کردن مردم ناراضی که از حقوق بشر محروم شده اند، صورت می گیرد.»
کارشناسان به یک همسوئی جالب بین .مردم ایران ومصر اشاره می کنند. آنها منتظرند تا بفهمند آنچه مردم مصر را به خیابان ها کشاند، موجب اعتراضات تازه در ایران می شود یا نه.
جاشووا موراوچیک، استاد دانشگاه جان هاپکینز روز جمعه به سی ان ان گفت:« من این اتفاق را محتمل می دانم. به گمان من بخشی از آنچه در مصر اتفاق افتاد الهام گرفته از جنبش سبز ایران بود. مسلما تونس از این جنبش تاثر گرفته است.»
وی در ادامه گفت:« در ماه ژوئن سال 2009، جنبش سبز آغاز شد و فضای اینترنت را پر کرد و مصری ها با خود گفتند:« پس چرا ما انقدر عاجزیم. نگاه کنید میلیون ها ایرانی به خیابان ها رفته اند و درمقابل حکومت ایستاده اند. چرا ما چنین کاری نکنیم؟»
موراوچیک می گوید:« و مصری ها دست به تظاهرات های کوچک زدند و در یک مقطع آن گوله برف کوچک تبدیل به بهمن شد. البته هیچ تضمینی وجود ندارد که برعکس این اتفاق بیافتد»
انتخابات مخدوش ریاست جمهوری در سال 2009 در ایران، باعث خشم گسترده در جمهوری اسلامی ایران شد و عمیق ترین قشر های جامعه ایران را مورد توجه جهانی قرار داد و خشونتی را به نمایش گذاشت که طی چندین دهه دیده نشده بود.
حکومت ایران به طرز وحشیانه ای تظاهرات مسالمت آمیز مردم را سرکوب کرد و صدها فعال سیاسی اصلاح طلب و چهره های مخالف را دستگیر کرد. از دل این جنبش به رهبری موسوی و کروبی، جنبش امروزی سبز بوجود آمد که حالا برای حقوق مدنی، آزادی و دموکراسی است که مبارزه می کند.
کارشناسان معتقدند که اردن، بحرین و یمن، قبل از ایران دچار تغییرات اساسی دموکراتیک می شوند و هر یک به شکلی آزاد می شوند.
آمریکا روز جمعه ریاکاری ایران را در مورد بازداشت کردن چهره های مخالف و فیلتر کردن وبسایت ها و رسانه ها را محکوم کرد.
تامی ویتور، سخنگوی امنیت ملی آمریکا گفت:« حکومت ایران که اینگونه در مورد مصر صحبت می کند باید به مردم اجازه برگزاری راهپیمایی آرام بدهد و همان چیزی را که برای مردم در قاهره می خواهد در مورد مردم خودش اجرا کند.»
رهبران ایران از قیام مردم مصر و تونس استقبال کردند و گفتند که این اتفاق یادآور انقلاب اسلامی در ایران است که منجر به سقوط شاه و انقلاب اسلامی شد.
عباس میلانی، مدیر بخش مطالعات ایران در دانشگاه استنفورد گفت که خاومیانه در یک نقطه عطف مهم قرار گرفته است.
اما او و دیگران معتقدند که بین ایران و مصر یک تفاوت وجود دارد. ارتش مصر باوجود اینکه در کشور نقش کلیدی دارد، با شهروندان برخورد نکرد.
میلانی معتقد است که سپاه پاسداران که بعد از انقلاب اسلامی در ایران تاسیس شد، از حکومت در مقابل همه تهدید ها دفاع می کند. سپاه و آدمکش هایش مردم ایران را سرکوب می کند.
ارتش ایران مانند سپاه مجهز نیست و از لحاظ عقیدتی مانند سپاه منسجم نیست و در سرکوب های 2009 اگر نقشی داشت، بسیار کوچک بود.
میلانی می گوید:« به عقیده من حکومت ایران می داند که نمی تواند به ارتش وابسته باشد زیرا ممکن است آنها جانب معترضان را بگیرند.»
به گفته شورای سیاست خارجی آمریکا، سپاه پا را بسیار فرا تر از وظیفه اش گذاشته است. امروز سپاه تبدیل به یک ارگان سیاسی، نظامی، اقتصادی، نظامی، اجتماعی شده است که در اعماق ساختار حکومت نفوذ کرده است و اعضای آن بعنوان سفیر، شهردار، معاون رئیس جمهور و استاندار و وزیر انتخاب می شوند.
یکی از اعضای شورای سیاست خارجی آمریکا می گوید که سپاه از محمود احمدی نژاد که نفوذ آنان را عمیق تر کرده است، دفاع می کنند. رهبر ایران نیز هیچ نشانه ای از مخالفت با احمدی نژاد نشان نداده است.
میلانی توقع ندارد که حکومت ایران به خیل عظیم معترضان ایران اجازه تجمع بدهد اما معتقد است:« تغییرات اساسی و وزش بی توقف دموکراسی به جمهوری اسلامی می رسد و این درحالی است که ایران با مشکلات مهم اقتصادی روبرو است. جامعه ایران عمیقا تغییر کرده است اما حکومت نه.»
علی الفونه، محقق موسسه امریکن اینترپرایز گفت که او توقع ندارد اصلاحات چشمگیر در ایران اتفاق بیافتد، دستکم این اتفاق در کوتاه مدت نمی افتد اما مخالفان از انقلاب مصر دلگرم شده اند. او می گوید که جنبش سبز تقریبا مرده بود و حالا نیرویی دوباره گرفته است.
الفونه معتقد است که تلاش های اصلاحات درصورتیکه بازیگران حکومت حساس شوند، امکان پذیر است. در مصر، ارتش در سقوط مبارک نقش داشت اما بعید است این اتفاق در ایران بیافتد.
ایزابل کولمن، از بخش سیاست خارجی آمریکا گفت که بین ایران و مصر یک تفاوت بزرگ وجود دارد و آن اقتصاد است. ایران نفت زیادی دارد و می تواند واکنش نشان بدهد.
در عین حال دولت اوباما به فشار های خود به حکومت ایران در مورد برنامه های اتمی و نقض حقوق بشر و کمک به نیروهای نظامی که اسرائیل را تهدید می کنند، ادامه می دهد.
روز گذشته سارا پیلین درمورد سیاست های کاخ سفید در قبال ایران پرسید.
در این روزها که همه به ایران چشم دوخته اند این سووال همچنان باقی است که آیا دولت ها می توانند تغییر کنند اما همچنان قدرت را در دست داشته باشند؟
میلانی به این سووال چنین پاسخ می دهد:« تجربه روز های گذشته نشان داده است که دموکراسی خواهی بدون تغییر حکومت تقریبا ناممکن است.»
سی ان ان، 11 فوریه
