با گذشت چند روز از پایان جشنواره فیلم فجر امسال به نظر می رسد حواشی این جشنواره تمامی ندارد. حاشیههایی که با تمجید سعید راد از بهروز وثوقی ومرحوم فردین در مراسم افتتاحیه آغاز شد اکنون به فیلم های عصبانی نیستم و رستاخیز رسده است.
ابعاد این قضیه تا جایی بود که آیتالله ناصر مکارم شیرازی طی سخنانی با انتقاد از برگزاری جشنوارههای هنری در دهه فجر گفته بود: “جای تاسف است که فیلمهای آنچنانی و کذایی در جشنواره فیلم فجر به نمایش گذاشته میشود و به گونهای منعکس میکنند که انگار تنها میوه دهه فجر، فیلم و تئاتر فجر است.” آیتالله نوریهمدانی هم در سخنانی برخی برنامههای جشنواره فجر را خلاف شریعت و مقررات اسلامی دانسته بود. همچنین آیتالله صافیگلپایگانی با انتقاد از برگزاری برخی جشنوارهها در دهه فجر گفته بود: “دهه فجر دهه مبارکی است و نباید این دهه عظیم با گناه و کارهای خلاف شرع جلوه داده شود. متأسفانه بعضی از جشنوارههای این دهه که با پول بیتالمال انجام میگیرد خلاف شرع است و با اصل انقلاب فاصله دارد.”
سانسورهای گسترده و کم سابقه پخش زنده مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر توسط صدا وسیما نشان از ابعاد دیگری از این مساله داشت. رفتاری که منجر به انتقادات فراوان کارشناسان و مردم در رسانههای مختلف شد. بخش جدی از این انتقادات متوجه نحوه داوری فیلمها و اختصاص جایزهها بود. توقع بسیاری از مخاطبان این بود که فیلم هایی مانند “عصبانی نیستم” بتوانند جوایز زیادی را از این جشنواره درو کنند اما در ابتدای مراسم اختتامیه کارگردان فیلم “عصبانی نیستم!” طی نامهای به طور داوطلبانه از بخش رقابتی جشنواره کنار کشید.
فیلم “عصبانی نیستم” به کارگردانی رضا درمیشیان و با بازی نوید محمدزاده و باران کوثری به موضوع مشکلات اقتصادی جوانان در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد پرداخته است. انتخاب این فیلم به عنوان نامزد دریافت سیمرغ بلورین با انتقاد شدید رسانهها و چهره های تندرو در ایران رو به رو شد.
پیش از آغاز مراسم اختتامیه سایت خبرآنلاین طی خبری اعلام کرد که مدیران جشنواره فیلم فجر از رضا درمیشیان خواسته اند تا نامهای به دبیر جشنواره بنویسد و در این نامه رقابت در جشنواره امسال انصراف دهد.
این خبرگزاری مدعی شده بود که “نوید محمدزاده” به خاطر بازی در این فیلم جایزه بهترین بازیگر جشنواره امسال را به دست آورده و باران کوثری هم بر اساس آرای هیات داوران شایسته دریافت دیپلم افتخار شده است.
از سوی دیگر خبرگزاری فارس در خبری با عنوان “شایعه اهدای سیمرغ به فیلم حامی فتنه در جشنواره انقلاب” درباره فیلم “عصبانی نیستم” نوشته بود: “این فیلم که به دلیل محتوای آن مورد اعتراض برخی رسانهها، نمایندگان مجلس و برخی متدینین قرار گرفته، در ۵ مورد کاندیدای دریافت سیمرغ شد که بر اساس شنیدهها قرار است امشب سیمرغ بگیرد.” این خبرگزاری تهدید کرده بود: “عنوان میشود که در صورت اهدای سیمرغ به این فیلم اعتراضات ادامه خواهد داشت.”
از سوی دیگر پایگاه خبری “پیام نو” مدعی شده است که تیم اجرایی جشنواره فجر توسط برخی گروهها تهدید شدند که در صورت اختصاص یکی از جوایز جشنواره به فیلم “عصبانی نیستم” با ۱۵ اتوبوس به محل اختتامیه جشنواره خواهند آمد و مراسم اختتامیه را برهم خواهند زد.
پس از انتشار نامه درمیشیان در مورد کنارگیری این فیلم از بخش مسابقه، علی جنتی وزیر ارشاد، دلیل کنار رفتن این فیلم را چنین توضیح داد: “تهیهکننده و کارگردان فیلم احساس کردند با توجه به محتوای فیلم امکان دارد اگر فیلم در میدان رقابت باقی بماند؛ شاید برخی مسولان جشنواره تحت فشار قرار بگیرند. برای همین تصمیم گرفتند که فیلم را از بخش رقابتی خارج کنند.
فرامرز قریبیان بازیگر و کارگردان سرشناس سینمای ایران که یکی از اعضای مستقل هیات داوران جشنواره سی و دوم فیلم فجر بود در مصاحبه با “کافه سینما” ضمن اعتراض به اتفاقات پیش آمده در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر و تعلق نگرفتن “سیمرغ نقش اول مرد” به نوید محمدزاده(بازیگر عصبانی نیستم!) گفت: سیمرغ “نقش اول مرد” تنها رشتهای بود که هیات داوران در موردش رایگیری انجام ندادند. زیرا به به اتفاق آرا تمامی اعضای داوران نظرشان مبنی بر انتخاب آقای نوید محمدزاده به عنوان بهترین بازیگر مرد بوده است. با این حال خبرهایی به ما رسیده بود مبنی بر اینکه ممکن است در مراسم اختتامیه، به دلایلی که خودتان میدانید، جایزه نفش اول مرد را به نوید محمدزاده ندهند و به شخص دیگری بدهند. من و دیگر اعضای هیات داوران در واکنش به این شنیدهها دبیرخانه را تهدید کردیم که اگر جایزه نقش اول مرد به کسی غیر از نوید محمد زاده داده شود، ما به نشانه اعراض روی سن نمیرویم و مراسم اختتامیه را ترک میکنیم. همین سبب شد آقایان عقبنشینی کنند و جرات این را نداشته باشند ما را تحت فشار قرار دهند.
قریبیان در انتها بیان کرد: “همانطور که میدانید در ابتدای مراسم اختتامیه نامهای از طرف کارگردان فیلم «عصبانی نیستم!» خوانده شد که ایشان به طور داوطلبانه از بخش رقابتی جشنواره کنار کشیدند. این نامه باعث تعجب من شد و من هنوز این نامه و اتفاقات پیش امده در مراسم اختتامیه مشکوک هستم. چرا یک فیلمساز باید به یکباره از بخش رقابتی جشنواره کناره بکشد و در آخرین لحظه سیمرغ بازیگر نقش اول مرد فیلماش را به دیگران ببخشد؟ این اتفاقات از نظر من مشکوک و غیرقابل قبول است.”
هوشنگ گلمکانی هم به عنوان یکی دیگر از اعضای هیئت داوران طی مصاحبه ای اعلام کرد “فیلم «عصبانی نیستم» در ۵ رشته نامزد دریافت جایزه بود و قرار بود سیمرغ بهترین بازیگر مرد را دریافت کند اما فشارهای بیرونی که به مدیران جشنواره برای کنار گذاشتن این فیلم وارد شده بود به داوران هم منتقل شد ولی داوران اعلام کردند که تغییری در آرایشان نخواهند داد و طبق مقررات اگر قرار است این فیلم از داوری ها کنار گذاشته شود یا باید از طرف خود جشنواره این اتفاق بیفتد یا تهیهکننده فیلم درخواست حذف اثرش از بخش مسابقه را اعلام کند”.
ابوالحسن داوودی یکی از داوران بخش نگاه نو در جشنواره فجر در گفتوگویی با خبرگزاری ایسنا، درباره برخی حاشیههایی که در جشنواره فیلم فجر رخ داد، بیان کرد: بعضی از این رفتارها و فشارهایی که در سینما وجود داشت فراتر از مصلحت خود سینماست و نمیتوانیم فقط به صرف اینکه مصلحت سینما حکم میکند، فشارهایی را که از بیرون به سینما وارد میشوند را بپذیریم.
او گفت: “تصور میکنم شاید در اینجا مسئولان سینما باید مقاومت بیشتری به خرج میدادند، چون معنای اعتدال بیشتر به کنار آمدن نزدیک شده است.”
پس از پایان مراسم اختتامیه و با بالا گرفتن حرف و حدیث ها، رضا عطاران که در غیاب نویدمحمدزاده موفق به دریافت سیمرغ بهترین بازیگر مرد این جشنواره شده بود طی مصاحبه اعلام کرد: “این سیمرغ متعلق به من نیست. زیرا رای هیئت داوران جشنواره فجر انتخاب نوید محمد زاده به عنوان بهترین بازیگر مرد جشنواره بوده به همین خاطر این جایزه را متعلق به ایشان می دانم نه خودم. همین.”