دانیل تووروف
تنها نکته تعجب انگیز در مورد اینکه ایران نیروهای ویژه خود را برای دفاع از نیروهای رژیم سوریه سوریه به این کشور اعزام کرده است، اعلام رسمی آن در رسانه های عمومی بود. ایران قبلا به تعلیم سربازان سوریه ای مشغول بود ولی تعهد ایران نسبت به سرنوشت بشار اسد، آن ارتباط قدیمی را در این دوره 14 ماهه شورش ها در سوریه تحکیم کرده است.
با این وجود قاآنی، دومین نفر در فرماندهی نیروی معروف قدس، وابسته به سپاه پاسداران ایران، اولین بیانات روشن را در مورد نقش جمهوری اسلامی در سوریه بیان کرده است.
قدس، که لفظ فارسی برای بیت المقدس است، نیروی ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است؛ چیزی شبیه کماندو های ویژه سی آی ای (سیا). نیروی قدس، به عنوان بازوی خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حامی جنبش های اسلامی در سایر کشورهاست، عملیاتی که شامل حمایت از سازمان های تروریستی نیز هست.
دیلشود آچیلوف، استاد علوم سیاسی خاورمیانه در دانشگاه ایالتی تنسی گفت “اعضای نیروی قدس افرادی هستند که می توانند ماموریت های خرابکاری در خارج از ایران را سازماندهی کنند.” او در مورد سوریه گفت: “در آنجا مساله وجود چند نفر سرباز نیست، بلکه مساله واحد های تعلیم دیده پیشرفته است که منطقه را به خوبی می شناسند و رابطه بسیار نزدیکی با رژیم سوریه دارند.”
به گفته قاآنی نیروی قدس تاثیر مثبتی بر وقایع سوریه داشته است. او گفت: “اگر نیروهای جمهوری اسلامی ایران در سوریه حضور نداشتند قتل عام مردم در سطح وسیع تری رخ می داد.”
کاملا برعکس. ممکن است قاآنی تصور کند که اسد را در برابر “تروریست های مسلح” مصون می دارد ولی نیروی قدس مسلما درحملات رژیم سوریه علیه مردم این کشور نقش اساسی دارد.
مارک جاکوبسون، محقق صندوق مارشال آلمان گفت “تا زمانی که رژیم ایران از اسد حمایت می کند مردم سوریه در خطر هستند.”
میزان دخالت ایران در سوریه به طور کامل مشخص نیست. اظهارات قاآنی تا این لحظه نزدیک ترین اظهار نظر رسمی در مورد حضور نیروی قدس در سوریه است. ناظران غربی معتقدند ایرانی ها نه تنها در حال تعلیم سربازان سوریه ای هستند بلکه بطور فعال در جنگ با مخالفان شرکت دارند.
سخنگوی شورای ملی مخالفان سوریه گفت: “دخالت ایران در سوریه شامل آموزش نیروهای شبه نظامی برای پاسخ به معترضین، تامین کمک های فنی و تجهیزاتی به آنان، شامل تجهیزات رد یابی و نظارت، تامین محموله های بزرگ تسلیحات شامل تفنگ، مواد منفجره و دستگاه های انفجاری و موشک و خمپاره تانک است.”
وی گفت ایران همچنین “در عملیات امنیتی برای شکار مخالفان رژیم سوریه نیز شرکت دارد.”
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سه شنبه گفت شبه نظامیان شبیها، که متهم به انجام کشتار حوله هستند، بر اساس الگوی بسیج ایران تشکیل شده است و ایران در تعلیم آن ها نقش داشته است.
دو روز بعد، جان کربی، سخنگوی پنتاگون گفت که وی دلایلی در دست دارد که “نشان می دهد که ایران همچنان به حمایت از رژیم اسد، در چنین کشتار هایی ادامه می دهد.”
بر اساس برخی روایت ها، نیروی قدس از ژانویه سال جاری، هنگامی که شورشی ها در نبرد در شهر زبادانی درگیر بودند در سوریه حضور داشته است. در آن زمان ارتش آزاد سوریه، عمده ترین گروه مسلح مخالف رژیم، شهر را در کنترل داشت و آمادگی دفاع کامل از آن را داشت.
از آنجا که شهر زبادانی نقش استراتژیک مهمی برای سوریه و ایران دارد، زیرا تنها 10 مایل با مرز لبنان فاصله دارد، ژنرال های اسد از ایران و همچنین از نیروی متحد ایران، حزب الله لبنان برای این مورد کمک خواستند.
یک ژنرال سوریه ای پناهنده به غرب گفت: “نیروهای اطلاعاتی سوریه تعلیم دیده نبودند؛ آنها نمی توانستند از وسایل تک تیراندازی و غیره استفاده کنند. آنها نیاز به تک تیراندازان حزب الله و ایران داشتند تا شهررا تنها در ظرف چند روز به تصرف در آورند.”
به گفته فرمانده نیروی هوایی آمریکا، بعد از این نبرد، قاسم سلیمانی به دستگاه فرماندهی نظامی سوریه پیوست. گفته می شود که سلیمانی از جمله ملاقات کنندگان دائمی اتاق جنگ اسد در دمشق است.
دوستی ایران و سوریه از وجود دشمن مشترک نشات می گیرد. دو کشور ابتدا پیمانی را در ضدیت با صدام حسین امضا کردند. اکنون پس از سرنگونی صدام حسین، تهران، سوریه را به چشم یک نیروی منطقه ای برای مقابله با اسرائیل به حساب می آورد.
در اینجا نوعی نزدیکی دینی نیز میان رهبران شیعه ایران و رهبران علوی سوریه از یک سو و مسلمانان سنی از طرف دیگر وجود دارد.
حزب الله لبنان نیز به عنوان یک نیروی شبعه در لبنان نقش خاص خود را بازی می کند. ایران بزرگترین حامی نظامی، مالی و سیاسی حزب الله لبنان است و سوریه مانند پلی میان ایران و لبنان قرار گرفته است. اگر اسد سقوط کند ایران فقط نزدیک ترین متحد خود را از دست نمی دهد؛ ایران ارتباط جغرافیایی مستقیم خود را با حزب الله از دست می دهد.
با این وجود دخالت ایران در سوریه در آینده نامعلوم است، زیرا وضعیت تعارضات داخلی سوریه نیز نامعلوم است. تا آنجا که نبرد میان دولت و شورشیان ادامه دارد، ایران، مانند سال گذشته، در پشت صحنه عمل خواهد کرد. ولی ایران این موضع را ترک نخواهد کرد. آچیلوف گفت: “ریشه ها خیلی عمیق هستند و ایران در این کار خیلی سرمایه گذاری کرده است. نمی توان انتظار داشت که ایران سوریه را به این آسانی و بدون جنگ از دست بدهد.”
منبع بیزنس تایمز – 4 ژوئن
