نسبت روزنامه با قدرت

نویسنده

به دوستان و یاران این سال های چند در انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران سلام عرض می کنم. از لطف هئیت محترم داوران و هیئت رئیسه انجمن صنفی تشکر می کنم. آرزویم این است که عضوی از آن هیئت داوران بودم و به سهم خودم در انتخاب فردی شایسته تر برای معرفی به عنوان روزنامه نگار برتر دخالت داشتم.

بیش از هر چیز از این شادم که با زیستن در سال های سخت آموخته ایم نخستین گام ها را در راه ساختن نهاد اتحادیه ای خود برداریم که ظرف شکل گیری همبستگی گروهی و حرفه ای ماست. نهاد اتحادیه ای ما در آغاز راه شکل گیری و گسترش است. هنوز همه روزنامه نگاران ایران را در خود جای نداده و به نهاد سراسری ملی هم تبدیل نشده است. اما با تلاش و پایمردی زنان و مردان فعال خود هر جا توانسته از حقوق روزنامه نگاران دفاع کرده و یاران خود و خانواده های آنان را در روزهای سخت فراموش نکرده است.

حقوق اتحادیه ای روزنامه نگاران ایران زمانی بر زمین استوار خواهد ایستاد که روزنامه نگاران از حق تشکیل اتحادیه های کارکنان مطبوعات، حق مذاکره دستجمعی و دخالت در تنظیم قراردادهای کار و حق قانونی توقف کار به عنوان بخشی از حقوق اتحادیه ای خود دست یابند. انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران دستاورد ما در دنیای ممکنات است. انسان های فعال و نیروی همبستگی جمعی مرزهای آنچه ممکن است را همیشه جابجا می کنند.

من به نسلی تعلق دارم که با آرمان های سیاسی به عرصه روزنامه نگاری وارد شد، اما با گذر از راههای صعب و آزمون های دشوار آموخت که دیوارهای سخت قدرت را نه لزوما «منطق» متین و آرمان های خوب، بلکه فقط قدرت همبستگی گروهی و حرفه ای و ارتباط با علایق واقعی اجتماعی است که تکان می دهد.

روزنامه نگاری آرمانی، سخن گفتن با قدرت به زبان حقیقت است. کسانی از میان روزنامه نگاران این بیست و چند سال در روزهایی چنین کرده اند. هر لحظه این درخشش ها دیوارهایی را فرو ریخته است، مرزهای تحمیل و سانسور را جا به جا کرده است و چشم اندازهای جدیدی را پیش پای نسل های جوانتر روزنامه نگاران گشوده است.

همیشه این امکان وجود دارد که در لحظه ای روزنامه نگاری آگاه، این سخن آن فیلسوف شوریده را به یاد آورد که در این جهان خواست و اراده ای است که می گوید : « من هیچکس – حتی خودم را – فریب نمی دهم» و به این ترتیب بر زمین اخلاق بایستد.

هیچ قدرتی، هر قدر هم مطلقه باشد، نمی تواند چنین امکانی را منتفی کند…..

اما روزنامه، چنان که هر وقت به تحریریه ای پای می گذاریم، در و دیوار و همه آدم ها به ما می گویند، همین چند ساعت بعد، همین امروز – هر روز – باید منتشر شود. نسبت روزنامه با قدرت، تعامل در لحظه های محدود درخشش شورانگیز نیست.

روزنامه نگاری همیشه و هر روز با قدرت سر و کار دارد. شرط تداوم حیات نهاد مطبوعاتی مستقل، برخورداری از قدرت جمعی برای دفاع از خود در برابر دولت و سرمایه است.

مصلحت نهاد مطبوعاتی مستقل، از مصلحت دولت و منفعت سرمایه متمایز است و اتحادیه صنفی روزنامه نگاران، نهاد حامی آنان در این کشاکش های هر روزه قدرت، مصلحت و حقیقت است. در غیاب این نهاد قدرت جمعی، روزگار روزنامه نگاران، روزگار زیستن در بیداری لحظه های شورانگیز محدود و کسالت هر روزه تن دادن به مصلحت گروههای اقلیت صاحب قدرت، افراد و مصلحت های امروز و این لحظه آنان است.

آرزوی بزرگ من این است که انجمن صنفی روزنامه نگاران همچنان ببالد و به درختی تنومند در دفاع از حقوق همه نسل های روزنامه نگاران در سراسر ایران تبدیل شود.

هر روز نمی توان چشم در چشم قدرت دوخت و به زبان حقیقت با آن سخن گفت اما تقریبا همیشه می توان تناقض های گفتار قدرت را به مدد روزنامه نگاری پژوهشی و ارائه واقعیات زندگی روزمره نشان داد.

حقیقت روزنامه نگاری، حقیقت تکوین یافته از خلال مکالمه مستمر در زمان طولانی است. نهاد اتحادیه ای ما به تداوم این مکالمه یاری می رساند.

بار دیگر از هیئت داوران محترم، از هیئت مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران و از همه زنان و مردان کوشا در راه رشد و شکوفایی نهادهای مدافع حقوق روزنامه نگاران تشکر می کنم.

در پایان علاقمندم این نکته را متذکر شوم که هر آنچه را در این بیست و پنج سال در قلمرو روزنامه نگاری عملی آموخته ام، مدیون دو نسل از روزنامه نگاران ایران هستم و این جایزه را هم به معلمان روزهای نخست کارم و دوستان همه این سال های بعد، آقایان علی اصغر شیرزادی، احمد رضا دریایی، رضا خاکی نژاد و بیژن نفیسی از نسل با سابقه تر روزنامه اطلاعات در آن سال های نخست پس از انقلاب و آقایان جلال رفیع، احمد ستاری، احمد شیرزاد و سعید پورعزیزی از نسل روزنامه نگاران این بیست و پنج سال تقدیم می کنم.

پیام به مناسبت انتخاب به عنوان روزنامه نگار برتر از سوی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران در روز جهانی آزادی مطبوعات