بهرام تقوی
ششمین جشنواره تئاتر بانوان بکار خودپایان دادو برای اولین بار بطور رسمی مواردممنوع به اطلاع گروههای تئاتری رسانده شد و بهرام بیضایی واکبر رادی حذف شدند.
سازمان فرهنگی وهنری شهر داری تهران به عنوان یکی ازبانیان وسرمایه گذاران بزرگ تولیدات هنری ششمین جشنواره تئاتر”بانوان”را با تعطیلی نمایش هایی که مشغول اجرای عمومی بودند، از15 تا 23 تیرماه درسالن های مولوی، اداره تئاتر، خانه هنرمندان وسنگلج برگزار کرد.
فراخوان اولیه ششمین دوره جشنواره که مژده برگزاری جشنواره ای بیرون از دایره سانسور بی سابقه کنونی رامی داد سبب جذب 900 گروه نمایشی شد. طبق سیاست های این دوره که توسط علی اکبر قاضی نظام(مدیر مرکز هنرهای نمایش شهرداری) شکرخداگودرزی (کارشناس نمایش شهرداری) اعظم بروجردی (دبیر دائمی بانوان)مهدی مکاری (مدیر تالار مولوی) تدوین شده بود و تائید نمایشنامه هایی از بهرام بیضایی وغلامحسین ساعدی، اکبررادی ودیگر نمایشنامه نویسانی که معمولا اجرای آثارشان به صورت کلی ممنوع است، گروه های نمایشی و افکار عمومی راشگفت زده کرد.
عدم همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری برای تامین مکان تمرین گروههای شرکت کننده به دلیل نپرداختن اجاره از سوی این سازمان ثروتمند به سالنها وپلاتوهای موجود درسطح شهر، سبب شد تا در قدم اول 100 گروه انصراف بدهند. به این ترتیب به غیر از 15 گروه نمایشی که متون آنها کاملا مطابق با اهداف وسیاست ها و در ستایش دولت و همه چیز برایشان مهیا بود بقیه گروهها برای تهیه سالن خود دست به کار شدند.
در قدم بعدی افسر اسدی، حسین مسافر آستانه، ایوب آقاخانی، هایده حائری ومنیژه محامدی که اعضای هیات بازبینی جشنواره بانوان را تشکیل می داند درنهایت و با بررسی های لازم نمایش های متقاضی، همه گروه هایی را که از بیضایی و ساعدی متنهایی را تمرین کرده بودند رد کردند تا چهره تبلیغاتی این جشنواره درمرحله بازبینی مکدر شود.
حذف کمک هزینه
اعظم بروجردی که دبیر همیشگی جشنواره تئاتر “بانوان” است، قبل از آغاز جشنواره طی مصاحبه هایی دررسانه های گروهی در موردپرداخت هزینه کافی برای گروهها قول مساعد داده بود. بسیاری از گروهها هم با تصور اینکه مانند سالهای گذشته مبلغی تقریبا مناسب برای یک اجرا (یک ونیم میلیون تومان) دریافت می کنند، تمرینات طاقت فرسایی با بازیگران حرفه ای آغاز کردند.
اما پس از اینکه فهرست نمایش های محدود انتخاب شده اعلام شد، مسئولین شهرداری اعلام کردند به هر گروه نمایشی رقمی میان ششصد تا هشتصد هزار تومان تعلق گرفته است. باین ترتیب بازهم از گروههای شرکت کننده کاسته شد .
وحید نفر- یکی از کارگردان هائی که دراین مرحله انصراف داد – به روزگفت: “مثل اینکه آقایان در سازمان فرهنگی گمان می کنند که در دهه 60 زندگی می کنند. به نظر می رسد آنها از قیمت تخم مرغ خبر ندارند وفکر می کنند با 600 تومان می شود یک پروژه تئاتری را کامل کرد؟به آنها بگویید که با ما اینطوری شوخی نکنند. بدون دلیل نمایش مرا از بخش مسابقه خارج کردند وانتظار دارند دربخش ویژه با 600 تومان اجرا کنم؟تا کی آقایان غرور مارا لگد مال می کنند؟این قتلواره است نه جشنواره.”
اعلام رسمی سانسور
سرانجام از میان 900 گروه متقاضی، 40 گروه نمایشی از شهرستانها وتهران ویک گروه ازژاپن به ششمین جشنواره “تئاتر بانوان” راه پیداکردند. درجلسه ای که نام “هماهنگی کارگردانان” را به خود گرفته بود ودقیقا یک روز مانده به کار رسمی ونهایی جشنواره صورت گرفت، عباس غفاری به عنوان دبیر اجرایی و اعظم بروجردی شرایط زیر را بعنوان خط قرمز رسما به گروههای نمایشی اعلام کردند:
1- همه گروههای نمایشی شرکت کننده درجشنواره موظف هستند به شدت با بدحجابی بازیگران زن ومردوعوامل مجری وحتی میهمانان خود برخورد کنند درغیر اینصور ماموران دبیرخانه به عنوان نماینده شهرداری این کار را صورت می دهند.
2- نقد دولت وحکومت ونام بردن اشخاص حقیقی وحکومتی درنمایش ها ممنوع است.
3- استفاده از کلمات رکیک واستعمال دخانیات ومشروبات الکلی توسط بازیگران زن بر صحنه نمایش ممنوع ودرصورت مشاهده، اجرای آن نمایش متوقف می شود.
4- هرگونه لمس وتماس بازیگران مرد وزن به هرشکلی درمقابل دیدگان مخاطبین جشنواره ممنوع است.
5- اجرای شیوه ای از بازیگری خاص توسط بازیگران زن که باعث به هم ریختن اذهان عمومی شود، ممنوع است.
بر اساس این شرایط نمایش های”اویستی”نوشته و کار فرهاد پاک‌سرشت و «دیرمه من باید برم» نوشته و کار رضا مرادی‌نژاد پس از اجرا در نخستین روز جشنواره، از بخش مرور حذف شدند.
بهترین ها
مراسم پایانی جشنواره عصر درسالن اصلی تئاتر شهر با حضور مسئولین دولتی برگزار شد. الهام پاوه نژاد به عنوان مجری مراسم ضمن خوش آمد گویی میهمانان را به سکوت وآرامش دعوت کرد. سپس یک گروه رقص آذری زبان به اجرای مراسم به همراه موسیقی و حرکات موزون دسته جمعی پرداختند. بعد از آن با اعلام مجری دو کودک خردسال یک نمایش میدانی بسیار زیبا را درصحنه سالن اصلی تئاتر شهر اجرا کردند که موضوع آن مشکلات زنان ومردان از عصر حجر تا امروزبود.
دراواسط این برنامه ناگهان 8 کت وشلواری با هیبتی عجیب وارد سالن شدند که توجه همگان را به خود جلب کردند. آنها محافظ های شهردارتهران یعنی قالیباف بودند که برای سخنرانی اختتامیه وارد سالن شده بود.
سردار قالیباف بسیار کوتاه درمورد نقش تئاتر وسینما وتاثیرات مهم آن درشکل گیری فرهنگ مردمی صحبت کرد و از ژاله علو به خاطر تلاش چندساله درعرصه بازیگری تقدیر به عمل آورد.
شهرام حقیقت دوست هم از جمله کسانی بود که دراختتامیه با اجرای یک نمایش عروسکی حال وهوایی دیگر به فضا بخشید.
بیانیه هیات داوران هم توسط شیرین بزرگمهر قرائت شد تا آراء هیات داوران که متشکل از خانم هارویا تیموریان، هما روستا، شیرین بزرگمهرومریم معترف بود به این ترتیب قرائت شود:
دربخش نمایشنامه نویسی به دلیل محتوای کم ارزش کارها هیچ کاندیدایی اعلام نشد.
جایزه اول طراحی پوستر وبروشور: خانم همراز بیان به خاطر نمایش ماجرای ناپدید شدن شهرزاد شادمان
جایزه اول طراحی صحنه: خانم فریماه دولت آبادی به خاطر نمایش مده آدرهزار توی خود
جایزه سوم بازیگری زن: خانم سیما سمیعی به خاطر نمایش دانه های انار
جایزه دوم بازیگری زن: نادیا فرجی به خاطر نمایش رقص درمرده شویخانه
جایزه اول بازیگری زن: آیه کیان پور به خاطر نمایش ماجرای ناپدید شدن شهرزاد شادمان
جایزه سوم بازیگری مرد: آقای کامران تفتی به خاطر نمایش شازده
جایزه دوم بازیگری مرد: آقای لطف الله سیفی به خاطر نمایش باکره پاییزی
جایزه اول بازیگری مرد: آقای سروش طاهری به خاطر نمایش زیرزمین
جایزه سوم کارگردانی: خانم فرزانه ارسطو به خاطر نمایش باکره پائیزی
جایزه دوم کارگردانی: خانم فرانک ترابی به خاطر نمایش دیدار پشت پیچک
جایزه اول کارگردانی: آقای امیر قربانی برای نمایش زیرزمین
درپایان اعضای گروه نمایشی زیرزمین که جوایز اول کارگردانی وبازیگری را به خود اختصاص داده بودند، هنگام دریافت جوایز خودگفتند: ما دست مریزاد می گوییم به شهرداروریاست ارشاد شهرستان تربت حیدریه که حتی یک ریال هم به ما وگروهمان برای حضور دراین جشنواره کمک نکردند وما برای آمدن به تهران مجبور شدیم پول قرض کنیم. درهمین حین آقای قاضی نظام همچمون مردی فداکار و مصمم به ارائه خدمات دولتی برای شهروندان پرداخت قرض گروه را بر عهده گرفتند وبا سربلندی وافتخار از این گروه با مبلغ دویست هزار تومان حمایت مالی کردند.