بعد از گذشت سه روز از آغاز سلسله برنامههای سازماندهی شده از سوی دستگاههای تبلیغاتی جمهوری اسلامی در مرکز کشور برای برپایی تظاهرات حکومتی بر علیه آمریکا و آنچه که “هتک حرمت قرآن” نامیده شد، دامنه آن به دیگر مناطق ایران و از جمله برخی از شهرهای کردستان رسید. بنا به نامه ای که نسخهای از آن به صورت اختصاصی در اختیار روز قرار گرفته ، در بانه “مجمع امور صنفی” بازاریان این شهر مرزی را وادار به تعطیلی بازار کرده، هر چند منابع مطلع دراین شهر در تماس با “روز” خبر از برگزاری کمرنگ این مراسم و عدم استقبال از آن داده اند.
فراخوان به شرکت مردم کردستان در مراسم های نمایشی حکومتی در شرایطی صورت میگیرد که بعد از گذشت چندین ماه از بازداشت تعدادی از فعالان فرهنگی کرد، آنها همچنان در بازداشت موقت به سر می برند و هنوز از علل این بازداشت ها اطلاعی در دست نیست. نزدیکان برخی از این فعالان به روز می گویند: “پرونده ی فعالان فرهنگی به صورت حقوقی در دادگاه های کردستان وجود ندارد، همین باعث شده است که زمینه حقوقی برای اخذ وکالت این پرونده ها فراهم نباشد.” منصور تیفوری، فعال مدنی و نویسنده کرد نیز در مصاحبه با “روز” بازداشت طولانی مدت فعالان فرهنگی کرد را تلاش مسولان قضایی برای “ایجاد جرم و پذیرفتن آن” از سوی بازداشت شدگان می داند.
سکوت مسلمان خیانت است به قرآن
بنا به گزارش ها از کردستان، مسئولان حدولتی تعدادی از شهروندان کرد را در شهرهای سنندج، مریوان و بانه مجبور به شرکت در مراسم هایی به بهانه “هتک حرمت به ساحت قرآن” کرده اند.
به گزارش خبرگزاری فارس که اولین منبع مطرح کردن “جنجال رسانه ای به آتش کشیدن قرآن از سوی یک کشیش گمنام آمریکایی” در جهان بود، مردم سنندج با تجمع در مسجد جامع این شهر با سردادن شعارهای “مرگ بر آمریکا”، “سکوت هر مسلمان خیانت است به قرآن” این حرکت را محکوم کرده اند. حرکتی که به زعم “نماینده ولی فقیه در سنندج” سکوت در مقابل آن “ خیانت به قرآن” محسوب می شود.
همزمان روز گذشته، به دنبال دعوت “مجمع امور صنفی” در شهرهای مریوان و بانه، بازاریان وادار به تعطیلی مغازه ها و بخش کمی از مردم نیز مجبور به برپایی تجمعی نمایشی در این شهر شدند.
“مجمع امور صنفی بانه” که یک نهاد حکومتی صنفی است، یک روز قبل از این تجمع طی نامهای رسمی که نسخه ای از آن به صورت اختصاصی در اختیار روز قرار گرفته است، از بازاریان بانه خواست برای شرکت در”مراسم راهپمایی در محکومیت شدید در اهانت به قرآن کریم در سالروز 11 سپتامبر” مغازههای خود را ببندند و “حضور قاطع” داشته باشند.
با این حال منابع مطلع در بانه به “روز” گفته اند این مراسم با حضور طیف اندکی از نظامیان و کارکنان نهادهای امنیتی برگزار شده است.
این شخص مطلع می گوید: “تعدادی از کارکنان نهادهای امنیتی روز گذشته در حالی که بازارهای شهر به دنبال فشار و تهدید رسمی مجمع صنفی و اداره اماکن و اطلاعات تعطیل شده بود، از مسیر میدان جهاد به طرف مسجد جامع حرکت کردند.”
او تاکید می کند: “ماموران اداره اماکن روز گذشته به صورت رسمی اقدام به تهدید بازاریان کرده اند که در صورت بازگشایی مغازه ها و به ویژه پاساژها با برخورد شدید و حتی لغو پروانه کسب روبرو می شوند.”
از سوی دیگر دیروز همزمان بازار مریوان نیز شاهد وضعیتی مشابه بود. آن هم در شرایطی که به علت مسدود کردن مرز زمینی باشماخ، که در 17 کیلومتری شمال غربی این شهر قرار دارد، شمار زیادی از شهروندان ایرانی که به قصد شرکت در کنسرت هنرمندان ایرانی در اربیل کردستان عراق عازم مریوان شده بودند، مجبور به اقامت موقت در این شهر شدند.
در چنین شرایطی اداره کل تبلیغات اسلامی استان کردستان، با صدور بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن “اهانت اسلام‌ستیزان”، اعلام کرده است: “بار دیگر دست خشونت‌خواهی و اندیشه‌های شیطانی دشمنان حقیقت و معاندین آزادی و دین باوری، چشم درخشان حقیقت را هدف گرفته‌اند تا شیطان به تمام قامت در هیئت ناجوانمردان خودفروش به آیات شریف نور اهانت کند.”
فعالان فرهنگی؛ بازداشت های طولانی
مردم و بازاریان کردستان در شرایطی مجبور به شرکت در این مراسم نمایشی شدند که تعدادی از فعالان فرهنگی بازداشت شده در کردستان همچنان در بلاتکلیفی کامل به سر می برند و از وضعیت آنها خبری در دسترس نیست.
مختار هوشمند، بهزاد کردستانی، امیر امانیان، قادر شیری و عزیز ناصری از جمله شاعران و داستان نوسیان کرد هستند که در طول چهار ماه گذشته از سوی نهاد های امنیتی بازداشت شده اند.
به گزارش برخی از پایگاه های خبری کردستان، در این میان عزیز ناصری و بهزاد کردستانی که ماه گذشته به صورت جداگانه در مریوان دستگیر شده بودند، اکنون به بازداشتگاه اداره اطلاعات سنندج منتقل شده و درآنجا نگهداری می شوند.
یکی از نزدیکان مختار هوشمند در خصوص وضعیت وی به روز می گوید: “مختار که بیش از سه ماه در سلول انفرادی بازداشت گاه اداره اطلاعات سنندج نگهداری میشد، مجددا به زندان عمومی مریوان برگردانده شده است.”
او تاکید می کند: “خانواده مختار همچنان از مصاحبه با رسانه ها منع شده اند و برای اخذ وکیل نیز با مشکل روبروهستند.”
به گفتهی وی پرونده ی فعالان فرهنگی به صورت کامل در دادگاه های کردستان وجود ندارد و همین باعث شده زمینه حقوقی برای اخذ وکالت این پرونده ها فراهم نباشد.
او می گوید: “نه تنها مختار بلکه دیگر فعالان فرهنگی بازداشت شده کرد تا این لحظه تفهیم اتهام نشده و هنوز مشخص نیست به چه دلیل یا دلایلی بازداشت شده اند.”
از سوی دیگر فعالان کرد بر این باورند که عدم تفهیم اتهام و تمدید قرار بازداشت فعالان کرد به مدت طولانی به دلیل ناتوانی مقامات قضایی و امنیتی در ایجاد جرم و یا اتهام مشخص برای فعالان فرهنگی است.
منصور تیفوری، نوسینده و فعال مدنی کرد در خصوص این وضیعیت به “روز” می گوید: “ پیش فرض حاکمیت این است که افراد بازداشت شده مجرم هستند و باید به جرم خود اعتراف کنند. البته این موضوع تنها به سیستم حاکم در ایران خلاصه نمی شود، نمونه های این محتوای کلی را می توان در کلیه‌ی نظامهای توتالیر یافت.”
این نویسنده کرد در ادامه به نمونه های تاریخی اینگونه برخورد ها در ادبیات اشاره می کند: “در رمانهای کافکا میبینیم که دادگاه متهم را فرا میخواند که جرم خود را از طریق خود کاوی بیابد و راهی به راضی کردن دادگاه بیابد، این پیش بینی کافکا در عصر استالین تحقق یافت، بدین گونه که در محاکمات نویسندگان عصر او از متهم می خواستند خود جرمش و سندی برای اثبات ادعای نظام رابیابد. چنانکه در محاکمه‌ی ایزاک بابل می بینیم او را وادار میکنند که اعتراف کند به سفارش و وساطت آندره مالرو تن به جاسوسی برای فرانسه داده است.”
منصور تیفوری با اشاره به نحوه نگهداری بازداشت شدگان فرهنگی کرد می گوید: “این قافیه‌ی تکراری را اکنون در برخورد با نویسندگان و فعالین فرهنگی ای که تن به سیاسی شدن فرهنگ نداده‌اند می بینیم، اکنون آنها بهزادها و مختارها را بدون جرم میبرند که خود با خودکاوی، جرم خویش را بیابند و به آن اعتراف کنند، کما اینکه در دادگاههای جنبش سبز دیدیم که متهم میگفت در زندان آگاه شده است. آگاه شدن در این دادگاه ها به معنی یافتن جرم برای خود و اعتراف به آن است.”
آقای تیفوری در پایان تاکید می کند: “تمدید قرار بازداشت موقت شاعران و نویسندگان کرد به مدت طولانی، دقیقا به هیمن دلیل صورت می گیرد. آنها فی الواقع حتی از منظر قانون اساسی ایران هم جرمی مرتکب نشده اند،امامسئولان می خواهند با نگه داشتن دراز مدت و تحت فشار قراردادن آنها، کاری کنند که این اشخاص خود را مجرم تعریف کنند و اتهامات را یکجا بپذیرند.”
