سولماز شریف
حقوقدانان معتقدند مجله زنان کماکان می تواند به فعالیت خود ادامه دهد چرا که هیچ نامه رسمی و قانونی به شهلا شرکت مدیر مسئول مجله زنان ارائه نشده و خبر لغو مجوز این نشریه با سابقه کاری 16 ساله، تنها از طریق خروجی خبرگزاری وابسته به دولت منتشر شده است که ارزش قانونی ندارد.
حقوقدانان که در نشست اعتراضی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران به همراه سایر روزنامه نگاران، تعداد زیادی از اعضای انجمن صنفی، برخی از اعضای کمپین یک میلیون امضاء و برخی از فعالین سیاسی نظیر محتشمی پور گردهم آمده بودند، در خصوص عدم صلاحیت هیات نظارت بر مطبوعات برای لغو مجوز نشریات نیز به بحث و گفت و گو پرداختند.
در این نشست اعضای تحریریه مجله زنان، جملگی روسری سفید بر سر و گیاهی سبز رنگ بر روی آن داشتند تا پیام آور صلح و آبادانی باشند و در این میان تنها شهلا شرکت بود که به یاد و احترام در گذشت احمد بورقانی روسری سیاه به سر داشت. وی از رویکرد مثبت بورقانی به اعطای امتیاز به مجلات یاد کرد و گفت: حتما بین این دو حادثه حکمتی است که نشانگر روزهای امروز مطبوعات ایران است.
بر در و دیوار تالار اجتماعات انجمن صنفی مطبوعات ایران طومارهایی قرار داشت که هر کس بر اساس علاقه خود می توانست آن را امضا کند. این طومارها که در اعتراض به لغو مجوز مجله زنان است، پس از گرداوری امضا به مقامات مسئول ارائه خواهد شد.
در این نشست نظر حقوقدانان، نقش مهمی در تصمیم گیری مسئولان مجله برای روزهای آینده داشت. فریده غیرت، وکیل مجله زنان در این ارتباط گفت: از آنجا که منبع لغو امتیاز از نظر قانونی صلاحیت اجرای حکم را ندارد و از آنجا که هیچ ابلاغی هنوز به مجله نشده است خانم شرکت و همکارانشان می توانند کار خویش را ادامه دهند کمااینکه شماره 152 چندروز پیش به بازار عرضه شد. ما نباید عادت کنیم که بدون ابلاغ قانونی هیچ تحمیل و فرمانی را بپذیریم. فعالان جنبش زنان را بدون ابلاغ و احضاریه کتبی به دادگاه و بازجویی فرا می خوانند ما می گوییم چشم! مجله را بدون ابلاغ می بندند و باز ما باید بگوییم چشم ؟!
وی افزود: تا زمانی که امتیاز مجله زنان ابلاغ رسمی نشود ما هم اقدام قانونی نخواهیم کرد. در صورت ابلاغ ما هم در صدد پاسخگویی خواهیم بود.
در این جلسه شیرین عبادی نیز حضور داشت. وی گفت: شانزده سال پیش اولین روزی که به دفتر مجله زنان دعوت شدم یک کاکتوس کوچک به رسم هدیه بردم و به شهلا شرکت گفتم پیام این هدیه این است که گل باشید و گل بمانید ودرعین حال خار باشید در مقابل سختی ها و خار باشید بر چشم دشمنان. خوشحالم که مجله زنان مثل گل کاکتوس عمل کرد، بسیار جان سخت و در برابر تمام مشکلات ایستاد.
او از تاثیر مجله زنان در پیشبرد حقوق زنان ایران هم گفت: آرین گلشنی دختر بچه‌ای بود که به خاطر شکنجه نامادری در خانه پدری جانش را از دست داد. مطرح کردن این موضوع در مجله زنان منجر به اصلاح قانون حضانت شد.
وی افزود: جنبش برابر خواهی زنان در ایران توانست چند قانون را به نفع زن ایرانی اصلاح کند، از جمله قانون حضانت، مسئله الزام آور بودن پرداخت هزینه درمان از سوی شوهر و غیره. در تمامی این تحولات قانونی، مجله زنان در کنار سایر فعالین حقوق زن نقش بسزایی داشت و تریبونی بود برای بیان مشکلات حقوقی زنان.
او همچنین تغییر قانون نفقه و دیدگاه برخی از مراجع را درباره ارث و دیه، نتیجه تلاش و قلم‌زدن فعالان این مجله دانست و تاکید کرد: در جامعه ای که ارزش زن نصف مردان است و شهادت دو زن معادل شهادت یک مرد است نمی توان انتظار دمکراسی داشت.
عبادی عبارت “پایمردی زنانه” را شایسته مجله زنان دانست و اظهار داشت: این تاریخ است که در مورد یکایک ما به قضاوت می‌نشیند و می‌دانم که تاریخ از مجله زنان نیز به نیکی یاد خواهد کرد.
وی تاکید کرد: اگر قرار بر حکومت قانون باشد، خانم شرکت می‌تواند با خیال آسوده در دفتر کارش بماند و با همکارانش روی شماره بعدی ماهنامه زنان کار کند.
شادی صدر دیگر حقوقدان فعال در زمینه حقوق زنان نیز گفت: بهتر است برای مجله از فعل ماضی استفاده نکنیم، حال رانیز به حال خود بگذاریم و با فعل آینده حرف بزنیم چراکه مطمئنا مجله دوباره کار خودرا از سر خواهد گرفت. به هرصورت جنبش زنان نمی‌تواند بدون یک دیوان چاپی باقی بماند و لغو مجوز مجله زنان به معنای خاموش شدن صدای جنبش زنان نیست. ما امیدواریم که اقدامات همه ما برای اینکه مجله زنان مجددا بازگشایی شود و روی دکه ها برود، به نتیجه برسد. ولی حتی اگر این اتفاق هم نیافتد، جنبش زنان بدون تریبون نخواهد ماند.
وی افزود: کسانی که تصمیم به لغو مجوز مجله زنان گرفته اند، تاکید دارند که مجله “زنان” وضعیت زنان را در ایران سیاه نمایی می‌کند. کاری که زنان می‌کرد نشان دادن وضعیت واقعی زنان در جمهوری اسلامی ایران بود و طبیعی است که بسته شدن مجله زنان برای آنها به این معنا است که دیگر هیچکس و هیچ صدای مستقلی نباشد که وضعیت واقعی زنان را نشان دهد.
اومجله زنان را “نهاد و نماد” نامید: زنان یک نهاد است چرا که افکار مختلف را جمع کرده و بازتاب اندیشه‌های گوناگون و نیز نماد همبستگی بود.
گفتنی است توقیف مجله زنان در سطح بین المللی نیز اعتراضاتی را در بر داشته است. در همین راستا اتحادیه‌ی بین‌المللی روزنامه‌نگاران (IFJ) توقیف نشریه‌ی زنان در ایران را محکوم کرد. آیدان وایت، مدیرکل این اتحادیه روز دوشنبه، ۴ فوریه، در بروکسل گفت: جمهوری اسلامی باید به سانسور مطبوعات و ارعاب روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق زنان پایان دهد.
انجمن روزنامه نگاران ایران پیشتر بیانیه ای اعتراضی منتشر کرده بود که در آن آمده بود: “از زمانی که با روی کار آمدن دولت نهم ترکیب هیأت نظارت بر مطبوعات بطور کامل در اختیار یک جریان فکری و سیاسی قرار گرفت تا کنون ما شاهد عملکرد سخت گیرانه و تنگ نظرانه این هیأت نسبت به بررسی درخواست مجوز انتشار نشریه و همچنین نظارت بر محتوای نشریات در حال انتشار بوده ایم. برپایه چنین نگرش و عملکردی تا هفته گذشته که اعلام شد این هیأت با انتشار یک روزنامه جدید و تغییر دوره انتشار یک هفته نامه به روزنامه به مدیرمسئولی و صاحب امتیازی موافقان دولت موافقت کرده است از صدور مجوز انتشار روزنامه جدید خودداری می کرد و این در حالی است که درخواست متقاضیان انتشار روزنامه غیرموافقان دولت به رغم اولویت تاریخی همچنان بدون بررسی و پاسخ مانده است.لازم به یادآوری است که ما «حق آزادی بیان و نظر و انتشار نشریات و مطبوعات» را بر پایه روح و محتوای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به ویژه اصول ۹- ۲۴ و ۱۶۸ این قانون از جمله حقوق اساسی و بنیادین شهروندی می دانیم. تأسف بارتر اینکه به رغم این شرایط انحصاری و سخت گیرانه و تنگ نظرانه در صدرو مجوز انتشار نشریات و رسیدگی به درخواستهای متقاضیان به صورت قطره چکانی در هیأت نظارت ما شاهد توقف انتشار بیش از چهل نشریه سراسری و استانی با نظر هیأت نظارت بر مطبوعات در دولت نهم بوده ایم که آخرین آن ابلاغ لغو مجوز مجله زنان پس از شانزده سال انتشار آن هم با استناد به مواردی غیرمنطبق با روح و محتوای قانون است.“
در ادامه همین روند رجبعلی مزروعی، مدیر انجمن صنفی مطبوعات در این نشست گفت: خیلی سخت است درباره اتفاقات اخیر مطبوعات حرف بزنم. در کشور ما مشکل قانون نیست بلکه سلیقه و برداشت شخصی و حاکمیت نگاه هایی است که روز به روز ابعادش وسیع تر و بدتر می شود.
وی افزود: در تمام جهان “نظام مجوز” برای مجلات یا وجود نداشته یا اگر هم داشته از بین رفته است وامروزه “نظام ثبتی” در تمام کشورها برای نشریات وجوددارد؛ شاید فقط کشور تاجیکستان و یک یا دو کشور دیگر از جمله ایران هنوز نظام مجوز را برای نشریات رعایت میکنند.
انجمن روزنامه نگاران زن مسلمان نیز پیشتر به توقیف مجله زنان اعتراض کرده بود.
گفتنی است اگرچه علت لغو امتیاز مجله زنان تا این لحظه “سیاه نمایی وضع موجود” ذکر شده اما برخی بر این باورند که گزارش این نشریه در مورد وضعیت زنان استشهادی در ایران، علت این توقیف است.