کارلوس پانی
زمانی که کریستینا کیرشنر پیش نویس توافق نامه با ایران را به کنگره فرستاد اظهار کرد: “هرگز اجازه نخواهیم داد که تراژدی آمیا [مرکز همیاری یهودیان] به مانند یک مهره شطرنج بر صفحه منافع استراتژیکی خارجی مان تأثیر بگذارد.” یک دیپلمات اسراییلی نیز در پاسخ به او به طعنه گفت: “فراموش نکن که ایران خود ابداع گر شطرنج بوده.”
تا این لحظه ارجحیت داشتن “ابداع گر شطرنج” در این بازی کاملاً مسجل است. جنایت آمیا خود یکی از مهره هایی است که در صفحه منافع استراتژیک جمهوری اسلامی قرار دارد. و این تنها به اینکه آرژانتین بخاطر مذاکره با تهران روابط خود را با دیگر کشورها، ازجمله ایالات متحده، قربانی کرده محدود نمی شود. حکومت جمهوری اسلامی براساس نیازهای بین المللی و داخلی خود یک ضرباهنگ حساب شده به این روند بخشیده است.
تیمرمان ضمانت لازمی را که شرکا و مخاطبان جدیدش از او طلب کردند به آنها داد: او پس از بازگشت به بوئنوس آیرس در یک اقدام عجیب که در آن زمان درک آن بسیار سخت بود، یک هواپیمای باری ارتش آمریکا را به بهانه جلوگیری از یک سوءقصد مورد تفتیش قرار داد و در آن تجهیزات نظامی کشف کرد. این اقدام به حکومت جمهوری اسلامی تقدیم شد.
از آن پس آرژانتین بخاطر منافع خود با ایالات متحده رو در رو قرار گرفت. برای درک اقدام دوفوریتی تیمرمان باید به صفحه شطرنج منافع جمهوری اسلامی نگاهی بیندازیم.
احمدی نژاد دو دلیل برای شتاب خانم کیرشنر داشت. اولین دلیل این بود که مذاکرات هسته ای در قزاقستان در دستور کار قرار گرفته و دومین دلیل این بود که ۱۴ ژوئن رییس جمهور جدید ایران پس از یک کمپین پرتنش انتخاب خواهد شد.
زمانی که تفسیر ایران را از پیش نویس توافق بررسی می کنیم می بینیم که خانم رییس جمهور خدمت بزرگی به حکومت تهران کرده است. این موضوع در ستون روزنامه تهران تایمز در مقاله ای به قلم “م. سروش” تحت عنوان “ضربه محکم ایران و آرژانتین به صهیونیسم” مورد روشنگری قرار گرفته. براساس این مقاله که در آن مواضع احمدی نژاد توضیح داده شده، تغییر موضع کیرشنر در برابر مورد آمیا به کشف توطئه صهیونیست ها انجامید که مایه دستاویز اسراییل و ایالات متحده برای اتهام زنی به تهران قرار گرفته بود.
این سخنگوی نظام جمهوری اسلامی می نویسد: “دولت آرژانتین مطلع شد که قربانی یک طرح سیاسی بسیار گسترده شده و دستگاه قضایی آرژانتین نیز تحت تأثیر لابی های خارجی قرار گرفته است.”
او همچنین می نویسد که برای برملا ساختن این دروغ یک کمیسیون حقیقت یاب ایجاد شد که تحقیقات و تجسس ها برپایه موارد غیرقانونی را ملغی اعلام کرد. کریستینا کیرشنر در پیامی که به همراه پیش نویس تفاهم نامه به قوه مقننه ارسال شده تأیید کرده است که این پرونده برای بازبینی به متهمان تسلیم خواهد شد.
کیرشنر در طرح ایده توطئه با مسؤولان ایرانی همسو است. با اینکه تیمرمان به این موضوع اشاره نکرده، ولی روزنامه “پاخینا ۱۲”، که تئوری های کاخ صورتی [اشاره به دستگاه اجرایی آرژانتین] را مورد تفسیر قرار می دهد، چندین هفته است بر این مسأله تأکید می کند که آلبرتو نیسمان، دادستان فدرال، تحقیقات را به نظارت سفارت ایالات متحده واگذاشته. کاملاً مشخص است که بحث توطئه صهیونیستی مطرح نیست. این روزنامه همچنین می نویسد که نیسمان فرمانبردار استراتژی های صریح خانم رییس جمهور است.
تحلیل: دولت آرژانتین با سرعت بخشیدن به تصویب قانونی این تفاهم نامه، درحال کمک به دولت ایران است تا اتهاماتی را که در زمینه تروریسم بر این کشور وارد است، زیر سؤال ببرد؛ به ویژه در شرایطی که مذاکرات قزاقستان نیز در دستور کار قرار دارد.
احمدی نژاد همچنین سرعت عمل در تفاهم با آرژانتین را به کمپین خود در انتخابات ریاست جمهوری آتی ایران وصل کرده. او اکنون بر پیروزی به دست آمده در تصویب تفاهم نامه و بی اعتبار کردن اتهامات حساب می کند. او همچنین با پذیرفتن بازجویی ها توانست حکم جلب های صادر شده توسط پلیس بین المللی علیه برخی متهمان را باطل کند.
به علاوه، این تجسس ها برای احمدی نژاد امتیاز بزرگی را به همراه داشته: در میان افراد مورد نظر سه تن از نامزدهای اپوزیسیون حضور دارند. با توجه به اینکه او امکان انتخاب مجدد ندارد، شاید این مورد برای نامزد مورد نظر او مفید واقع شود.
بروز منازعات بین سران جمهوری اسلامی بیش از هر چیز به تیره شدن روابط میان احمدی نژاد و مجلس انجامیده است. مجلس با ۲۰۹ عضو که علی لاریجانی در رأس آن قرار دارد، اخیراً رویارویی شدیدی با احمدی نژاد داشته.
آیا اپوزیسیون قوه مقننه می تواند تفاهم نامه صالحی-تیمرمان را رد کند؟ احتمالاً اینطور نخواهد شد. ولی هیچ کس نمی تواند در این زمینه اطمینان دهد. به واقع این موضوع را نمی توان درک کرد که چرا کریستینا کیرشنر توافقی را که هنوز تهران بحث در مورد آن را آغاز نکرده، بر مجلس آرژانتین تحمیل کرده است.
آیا بهتر نبود صبر کند تا دولت ایران کارهای لازم را با نمایندگان مجلس ایران به انجام رساند؟ بدین ترتیب براینکه آیا احمدی نژاد می تواند رأی لازم را به دست آورد اشراف می یافتیم و همچنین به استدلالات فراکسیون های مختلف در مجلس پی می بردیم.
به عنوان مثال، عوض حیدرپور، مسؤول سیاست خارجی مجلس و یکی دیگر از رقبای احمدی نژاد و وزیر خارجه، قبلاً مشخص کرده که “قاضی و دادستان هیچ کس را مورد بازجویی قرار نخواهند داد”. آیا عجله کیرشنر به این دلیل بود که تفاهم نامه قبل از این اظهارات و روشنگری ها به تصویب برسد؟
کریستینا کیرشنر علی رغم سخنوری هایش، به یکی از مهره های شطرنج ایران تبدیل شده. این تبعیت از بی تجربگی او برآمده. تفاهم با احمدی نژاد به مثابه پیروزی بخشی از دستگاه کیرشنر به شمار می رود که فشار را بر خانم رییس جمهور وارد کرده تا از هرگونه همسویی با غرب در زمینه مسایل دفاعی، امنیتی و اطلاعاتی بپرهیزد.
ولی امروز یک دیپلمات دیگر نیز چندان از توافق میان ایران و آرژانتین و قطع روابط با ایالات متحده خشنود نیست. این شخصیت بی سر و صدا کسی نیست جز دانیل سیولی، فرماندار بوئنوس آیرس. او ۱۵ روز قبل با جان کری، وزیر امور خارجه جدید باراک اوباما، که او را برای سفر به واشنگتن دعوت کرده بود دیدار کرد.
با اینکه فرماندار بوئنوس آیرس قصد دارد جانشین موروثی کریستینا کیرشنر شود، او هر روز شرایط جانشینی را سخت تر می کند. و این مشکلی برای سیولی است که شاید در آینده به یکی دیگر از مهره های شطرنج تبدیل خواهد شد.
منبع: لا ناسیون
