پس از آنکه محمدرضا نقدی فرمانده بسیج از طرح “بصیرت بخشی” به مردم برای “انتخاب اصلح” خبرداد، اینک با بالاگرفتن اختلافات اصولگرایان از یک سو و نزدیک شدن زمان برگزاری انتخابات مجلس از سوی دیگر، مقامات ارشد سپاه پاسداران هزاران نفر از “هادیان سیاسی” این نهاد نظامی را برای جهت دهی به نتیجه انتخابات فعال کرده اند.
حجت الاسلام علی سعیدی نماینده آیت الله خامنه ای در این ارتباط در مراسم معارفه نماینده ولی فقیه در سپاه قمربنی هاشم(چهارمحال و بختیاری) گفت:” 11 هزار هادی سیاسی در کشور شناسایی شده اند که ازاین تعداد 7 هزار نفر از بسیج و 5 هزار نفر از آنان از سپاه در راستای تقویت و ارتقای مبانی معنوی و بصیرتی سپاه به فعالیت می‌پردازند.”
وی در ادامه اظهاراتش با اشاره به اینکه “ حفظ، صیانت و تقویت مبانی و ارزشهای متعالی انقلاب اسلامی از رسالت‌های اصلی سپاه پاسداران است” افزود: “بدون تردید ورود نمایندگان اصلح به مجلس شورای اسلامی منجر به حفظ و تقویت جایگاه ولایت فقیه و ارتقای مبانی و اصول نظام انقلاب اسلامی می‌شود.”
علی سعیدی همچنین با تاکید بر اینکه “نماد محور حق در نظام مقدس انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای است” اضافه کرد که “تبعیت از فرامین ارزنده ولایت فقیه بر تمام آحاد مردم و مسئولان اجرایی لازم است و در ترکیب نمایندگان اصلح مجلس شورای اسلامی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.”
اظهارات علی سعیدی در شرایطی مطرح شده که با نزدیک شدن موعد برگزاری انتخابات مجلس و افزایش درگیری ها در جناح حاکم، او و مقامات ارشد سپاه در این باره با صراحت بیشتری سخن می گویند.
او پیش از این در 20 تیرماه نیز اعلام کرده بود که “مردم حق دارند انتخاب کنند ولی هر انتخابی حق نیست، اگر منتخب مردم با منتخب خدا به یک نقطه رسید، حقانیت است.”
حجت الاسلام سعیدی “حاکمیت کامل ولایت فقیه” را در گرو “تابعیت کامل از ولی فقیه” خوانده و تاکید کرده بود که “ در خصوص نماینده مجلس زمانی رأی من در صندوق، الهی است که نماینده ای از جنس و گفتمان رهبری انتخاب شود و زمانی رأی من برای شورای روستا و شهر الهی است که عضو شورا گفتمانش از جنس رهبری باشد در واقع اگر با انتخاب ما جایگاه رهبری تقویت شد آنگاه درست است و این سخن بدین معناست که سلسله مراتب باید طوری باشد که همه همسو با ولایت و رهبری حرکت کنند.”
محمدرضا نقدی فرمانده بسیج نیز هفته گذشته از طرح بسیج برای انتخابات آتی خبرداده و در جمع اعضای سپاه استان گلستان گفته بود که “ راهبرد بسیج در انتخابات آینده بصیرت بخشی به مردم است به‌گونه‌ای که خودشان بتوانند گزینه اصلح را انتخاب کنند؛ بدون اینکه نیاز باشد مصادیق را به آنها معرفی کنیم.”
اهداف تشکیل هادیان سیاسی
طرح ایجاد “هادیان سیاسی سپاه” و گسیل آنها به نقاط مختلف از ابتدای دهه 80 و در دوسال پایانی دولت سیدمحمد خاتمی و مجلس ششم در اداره سیاسی و نیروی زمینی سپاه پایه ریزی شد.
هفته نامه صبح صادق، ارگان دفتر سیاسی سپاه پاسداران در 28 اردیبهشت ماه 1384 در فاصله کمتر از یکماه به برگزاری نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در این باره نوشت: “پس از دو دهه از عمر انقلاب جریانی از درون حاکمیت، سخن از جنبش اصلاح طلبی با تکیه بر دو بال مطبوعات و جریان دانشجویی به میان آورد.مطبوعات زنجیره ای با بهره گیری از قلم تمام مخالفین نظام در داخل و خارج از کشور، نیروهای مدافع نظام را به عنوان طرفدار استبداد و مخالفین حقوق مردم و ضدآزادی و خشونت طلب معرفی کردند و نیروها و جریان های ارزش گریز و مخالف مبانی نظام دینی و غرب گرا را به عنوان طرفداران آزادی و حقوق مردم مورد حمایت قرار دادند.”
به نوشته صبح صادق “قتل های زنجیره ای، بسترهای مناسبی را برای موج سواری نیروهای مخالف انقلاب و نظام فراهم ساخت و برای اولین بار در تاریخ انقلاب، انواع و اقسام تهمت های ناروا به صورت گسترده از سوی بخشی از حاکمیت به نظام اسلامی نسبت داده شد. در چنین شرایطی بود که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، از شکل گیری فتنه های پیچیده در درون جامعه اسلامی خبر دادند و از روشنگری عمومی و بالا بردن قدرت تحلیل سیاسی مردم به عنوان راهبرد اساسی و مؤثر در برخورد با این فتنه ها یاد کردند.”
ارگان سیاسی سپاه درباره اهداف ایجاد شبکه “هادیان سیاسی سپاه” اضافه کرده بود: “سپاه پاسداران در فضای جدید سیاسی حاصل شده پس از دوم خرداد، می بایست ساز و کارهای لازم برای دفاع از انقلاب اسلامی و پاسداری از دستاوردهای آن را در درون سازمان خود فراهم می ساخت، بصیرت سیاسی و افزایش آگاهی ها و ارتقای قدرت تحلیل سیاسی در میان اعضای خانواده بزرگ سپاه شامل پاسداران، خانواده ها، سربازان و بسیجیان به صورت اولویت در سازمان سپاه خودنمایی کرد.”
این نشریه تحت نظر نهاد نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه همچنین ادامه داده بود که “هر چند هدایت سیاسی و اطلاع رسانی سیاسی در طول سالیان ماقبل به صورت مستمر توسط رده های سیاسی نمایندگی انجام می گرفت، لکن شرایط جدید وضعیتی را پدیدار ساخت که ضرورت داشت برای مهار کردن امواج فتنه ها، مقابله با جنگ روانی و پاسخ به شبهات و در نهایت تنویر افکار، قابلیت های سازمانی برای انجام این مأموریت افزایش یابد. بر همین اساس شبکه هادیان سیاسی طراحی و به اجرا درآمد.”
به نوشته صبح صادق در سال 84 “این مجموعه با در اختیار داشتن هزاران هادی سیاسی در سراسر کشور، منسجم ترین، قوی ترین و فعال ترین شبکه انسانی را برای انجام مأموریت اطلاع رسانی و هدایت سیاسی نیروهای مدافع انقلاب اسلامی در قالب سازمان سپاه و ارتش بیست میلیونی در اختیار دارد.”
محمدعلی جعفری و هادیان سیاسی
ازجمله بانیان ایجاد شبکه “هادیان سیاسی” محمدعلی جعفری فرمانده کنونی سپاه پاسداران است که در آن زمان فرماندهی نیروی زمینی سپاه را برعهده داشت. وی پس از ایفای نقش هادیان سیاسی سپاه در دو انتخابات مجلس هفتم و ریاست جمهوری نهم، از سوی آیت الله خامنه ای مامور تشکیل مرکز راهبردی سپاه و پس از مدتی در تابستان 1384 از سوی وی به ریاست مرکز راهبردی سپاه پاسداران منصوب شد.
در آن زمان برخی جایگزینی سرتیپ احمد کاظمی به جای محمدعلی جعفری را کاهش رتبه و مقام او تلقی کردند اما بعدها که او به جای رحیم صفوی به سمت فرماندهی کل سپاه پاسداران منصوب شد، تغییر نظر دادند. محمدعلی جعفری همان زمان در یکی از اظهاراتش ازجمله وظایف مرکز راهبردی سپاه را “کادرسازی و آموزش کادر آینده سپاه” خوانده و تاکید کرده بود که “این نیازمند فکر و برنامه ریزی است و مسائلی از این دست باید در مرکز مطالعات راهبردی مورد بررسی قرار گیرد.”
محمدعلی جعفری همچنین در آن زمان درباره ایجاد مرکز راهبردی سپاه گفته بود: “بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم وجود چنین مرکزی ما اساسنامه ای تهیه نموده و به محضر مقام معظم رهبری تقدیم کردیم و معظم له بعد از مطالعه آن حکم راه اندازی چنین مرکزی را صادر نمودند. سعی بر این است که از نظرات مختلف و از طیف های گوناگون فکری و کارکنان زبده که در چارچوب نظام می اندیشند جهت پیشبرد امور استفاده شود.”
وی درباره نوع فعالیت این مرکز نیز بحث تاکید رهبری بر “پویایی سپاه در امور سیاسی” را مطرح و تاکید کرده بود:“سپاه علاوه بر ماهیت نظامی دارای سیاست غیرنظامی نیز می باشد کمااینکه قبل از دفاع مقدس، نظامی محور نبود، اما همزمان با شروع جنگ تحمیلی نظامی محور شده و بعد از اتمام جنگ نیز ماهیت آن نظامی محور نبوده و این انعطاف و پویایی از محاسن سازمان سپاه می باشد.پویایی باعث می شود تا سپاه پاسداران همزمان با تغییرات محیطی تصمیمات لازم را بگیرد و تهدیدات را با سنجیدن شرایط زمانی پاسخ دهد.”
یک دهه انتخابات و هادیان سیاسی
در سال 1383 محمدعلی موحدی کرمانی نماینده وقت آیت الله خامنه ای در چهارمین همایش هادیان سیاسی سپاه پاسداران گفته بود: “در قانون اساسی جمهوری اسلامی مسئولیت حفظ انقلاب و دستاوردهای آن به سپاه پاسداران سپرده شده بنابراین شناسایی تهدیدات و خطرات برای ایجاد آمادگی درجهت مقابله با تهدیدات از وظایف سپاه است.”
او با اشاره به اینکه “انحرافات و لغزشها تدریجی است و کم کم لغزش زیاد می‌شود” از هادیان سیاسی و اعضای سپاه خواسته بود هوشیار باشند و جلوی انحرافها را بگیرند.
نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران همچنین به هادیان سیاسی تاکید کرده بود که “برای حفظ انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن مسئله انتخابات ریاست جمهوری و مجلس از مسایل مهم است همانطور که توجه خاص به اخلاقیات و معنویت مردم از مسایل مهم است و نقش اساسی دارد.”
فعالیت هادیان سیاسی سپاه به ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد ختم شد؛ انتخاباتی که مهدی کروبی از رهبران جنبش سبز نسبت به دخالت فرزند آیت الله خامنه ای (مجتبی خامنه ای) و فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران در روند آن اعتراض کرد. او با نوشتن نامه ای همچنین به هشدار حضوری اش پیش از انتخابات84 به خامنه ای درباره “ایجاد انحراف” و دخالت ها به نفع کاندیدای خاص (احمدی نژاد) نیز اشاره کرده بود.
علی اکبر هاشمی رفسنجانی، دیگر کاندیدای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری پس از پایان دور اول باصدور بیانیه ای ضمن اشاره به دخالت نهادهای نظامی همچون سپاه و بسیج و آلوده کردن انتخابات از مقامات کشور خواسته بود تا به شکایت مهدی کروبی رسیدگی کنند. او پس از اعلام پیروزی احمدی نژاد در انتخابات نیز اعلام کرد: “شکایت خود را همانند مورد قبل (دور اول) در دادگاه عدل الهی مطرح می کنم.”
دور بعدی دخالت های سپاه با حضور هادیان سیاسی به جریان برگزاری انتخابات چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری در سال 1385 و همچنین هشتمین دوره انتخابات مجلس در اسفند 1386 بر می گردد که هادیان سیاسی سپاه با محوریت افرادی چون یداله جوانی رییس اداره سیاسی سپاه، علی اکبر محمدیان رییس وقت ستاد مشترک سپاه و مجتبی ذوالنور جانشین نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه، طرح و برنامه ای با نام “بصیرت” را برای هادیان سیاسی سپاه برگزار و بیش از 4 هزار هادی سیاسی را به نقاط مختلف کشور گسیل کردند.
مجتبی ذوالنور در این باره گفته بود: “چهار هزار هادی سیاسی سپاه در کشور سازماندهی و فعال می شوند، البته شبکه هادیان سیاسی این نهاد از پنج سال پیش در کشور تاسیس شده است.”
جانشین نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران درباره نوع فعالیت های این افراد نیز اعلام کرده بود که “مقابله با تهدیدات نرم، مقابله با فرقه های مذهبی، حضور دردانشگاهها و واکسینه کردن نسل جوان از جمله فعالیت های این نیروهاست.”
مرحله بعدی فعالیت هادیان سیاسی اما در ماجرای انتخابات 1388 بود. در این مرحله بیش از 9 هزار نفر از هادیان سیاسی به نقاط مختلف کشور اعزام شدند که با محورهای “نگاه عمیق به مسائل، دشمن شناسی، اطاعت از رهبری، مقابله با جنگ نرم و انقلاب مخملی” در مناطق مختلف کشور به سخنرانی و تعیین معیار و شاخص پرداختند. در این دوره میرحسین موسوی، هم پیش از انتخابات ریاست جمهوری و هم پس از آن در نامه ای به آیت الله خامنه ای، نسبت به دخالت بخش هایی از سپاه در روند انتخابات اعتراض کرد.
مرحله کنونی فعالیت مقامات ارشد سپاه پاسداران برای حضور در انتخابات آتی مجلس نیز با نگرانی آنها از شکاف های ایجاد شده در میان اصولگرایان دنبال می شود. یدالله جوانی در نیمه تیرماه سال جاری خطاب به هادیان سیاسی سپاه گفت: “امروز هادیان سیاسی مسئولیت شان سنگین تر از قبل است به موازات پیشرفت ها و دستاوردهای بیشتر انقلاب اسلامی، توطئه ها پیچیده تر می شود و مقام معظم رهبری فرمودند فتنه های پیچیده تری در راه است.”
رییس اداره سیاسی سپاه افزود: “تلاش در جهت صیانت از انقلاب، خطرات را شناسایی کنیم، اولویت بندی کنیم، دیگران را نسبت به این خطرات هوشیار کنیم ؛ خطرات داخلی و خطرات خارجی که خطر داخلی شکننده تر از خطر خارجی است.”
وی در ادامه گفت: “این خطر در مسیر انقلاب انحراف از اهداف انقلاب است و الحمدالله با توجه به اینکه هدایت و رهبری انقلاب در راستای ولایت فقیه است بیشتر در بخشهای پایین تر اتفاق می افتد، دولت موقت، انحراف در سطح قائم مقام رهبری، دوران سازندگی، دوران اصلاحات و فتنه 88 که همه مخالفان زیر پرچم فتنه گران جمع می شوند، با شکل گیری جریان اصول گرایی، تحولات نشان داد که جریان خط امام همچنان زنده است، اتفاق جدید این نیست که جریان اصول گرایی دچار انحراف شده باشد بلکه منحرفین با نفوذ در جریان اصولگرایی می خواهند در این انقلاب اخلال کنند.”
از دیگر سو با آشکار شدن اختلافات محمود احمدی نژاد با آیت الله خامنه ای در طول چند ماه اخیر نگرانی فرماندهان و مقامات مختلف سپاه نسبت به احتمال حضورنزدیکان رییس دولت مستقر در انتخابات آتی مجلس افزایش یافته است.این نگرانی بیشتر از آنجا ناشی شده که اصولگرایان در دو انتخابات گذشته ریاست جمهوری و همچنین مجلس حامی اصلی محمود احمدی نژاد بوده اند.
پیش از این علی سعیدی نیز در همایش هادیان سیاسی و مربیان عقیدتی سیاسی سپاه پاسداران در قم طی اظهاراتی تاکید کرده بود که “اکنون با سخت‌ترین و پیچیده‌ترین شرایط روبه‌رو هستیم، بین اصولگرایان با اصولگرایی تفاوت وجود دارد، باید این تفاوت‌ها برای پاسداران شفاف و روشن بیان شود.”
نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه همچنین افزوده بود: “امروز وضعیت اصولگرایان با ابتدای کار تفاوت کرده است، نمی‌توان چشم خود را در برابر اشتباهات برخی از کسانی که با عنوان اصولگرایی وارد عرصه سیاست شده‌اند، بست و چیزی به زبان نیاورد.این شرایط نقش مربیان و اساتید عقیدتی و سیاسی را بیش از پیش کرده است و شما باید با بینش و آگاهی بالا، در راستای افزایش بینش و بصیرت سیاسی سپاهیان تلاش کنید.”
