یک روز پس از اعلام رسمی دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان اهر مبنی بر بازداشت ۵۹ تن از فعالان آذربایجانی که به مناسبت روز جهانی مادری در شهرستان اهر گرد هم آمده بودند، افراد مطلع از پرونده بازداشت شدگان به روز می‌گویند به جز شمار محدودی از آنها که در اختیار اداره اطلاعات هستند بقیه با وثیقه به صورت موقت از زندان آزاد شدهاند.
روز، پیشتر گزارش کرده بود که ده‌ها فعال آذربایجانی در شهرهای مختلف ایران در خلال مشارکت در برگزاری خانگی مراسم روز جهانی پاسداشت زبان مادری بازداشت شدهاند. اینک دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان اهر در آذربایجان شرقی بازداشت ۵۹ نفر از این افراد را تائید کرده است.
تارنمای دادگستری استان آذربایجان شرقی نوشته است این افراد “به اصطلاح قوم گرا با هدف برهم زدن امنیت کشور (با توجه به سوابق کیفری مرتبط و گزارش مراجع اطلاعاتی و امنیتی و انتظامی) با قرارهای قانونی و متناسب بازداشت و یا آزاد شدند و چند نفر از متهمان نیز جهت ادامه و تکمیل تحقیقات در مراجع اطلاعاتی و امنیتی هستند.”
این ارگان مرجع قضایی آذربایجان شرقی همچنین خبر داده اتهام بازداشت‌شدگان “تشکیل و عضویت در دستجات با هدف برهم زدن امنیت کشور” است.
در همین ارتباط پیشتر سایت “داران مغان” هم گزارش کرده بود که “دو توزیع کننده شب نامه در پارس آباد مغان که سعی در تحریک قومیت‌گرایی مردم در این شهر داشتند” دستگیر شدهاند.
طبق این گزارش دو نفر به نام‌های “س.ح” و “ن.ع” که “دانشجویان اخراجی یکی از واحدهای دانشگاه بودند همزمان با توزیع شب نامه در معابر و محله‌های پارس آباد سعی در تحریک قومیت گرایی و تشویش اذهان افکار عمومی مردم در این شهر داشتند.”
پارس آباد مغان یکی از شهرستان‌های استان آذربایجانی غربی است که در شمال این استان در کناره رودخانه مرزی ارس واقع شده و بیش از یکصد کیلومتر مرز مشترک با جمهوری آذربایجان دارد.
تارنمای “داران مغان” که ظاهرا اخبار مربوط به این منطقه را گزارش می‌دهد توضیح بیشتری در مورد این افراد نداده است اما به نظر می‌رسد آنها نیز در ارتباط با برگزاری مناسبت روز جهانی زبان مادری بازداشت شدهاند.
صالح کامرانی، وکیل سابق تعدادی از فعالان آذربایجانی که از پرونده بازداشت‌شدگان روز جهانی زبان مادری مطلع است به روز می‌گوید ده ها بازداشت شده یکم اسفند ماه به صورت موقت و با قرار وثیقه آزاد شدهاند اما ۷ نفر از آنها همچنان در زندان‌های مختلف کشور به سر می‌برند.
به گفته این وکیل دادگستری اکبر آزاد، علیرضا فرشی و منصور فتحی در بند ۲۰۹ زندان اوین، عباس لسانی و ابراهیم رشیدی در بازداشتگاه اداره اطلاعات اهر، سعید حسینی و ناصر عبداللهی هم در اداره اطلاعات اردبیل نگهداری می‌شوند. علاوه بر اینها ۲ نفر دیگر به اسامی کریم فیاضی و سجاد افروزیان در زندان مراغه به سر می‌برند.
آنطور که آقای کامرانی می‌گوید اتهام این افراد اقدام علیه امنیت ملی اعلام شده و پرونده همه آنها از سوی وزارت اطلاعات کل کشور بررسی می‌شود.
این افراد همگی در خلال برگزاری مراسمی در پیوند با روز جهانی زبان مادری و در منزل اکبر ابولزاده یکی از فعالان مدنی اهر بازداشت شده بودند.
بیشتر بازداشت شدگان از شهرهای مختلف ترک نشین ایران جهت برگزاری این مراسم به شهرستان اهر آمده بودند و تعدادی از آنان مانند عباس لسانی، روزبه سعادتی، میثم آزادی و فردین مرادپور سابقه بازداشت و زندان نیز داشته‌اند.
سازمان یونسکو از سال ۱۹۹۹، روز ۲۱ فوریه را به نام “روز جهانی زبان مادری” نام گذاری کرده، تا دولت‌ها و شهروندان جهان را به دادن اهمیت بیشتر به تدریس زبان مادری در مدارس فراخواند.
در ایران با وجود تاکید قانون اساسی در اصل پانزدهم در خصوص “آموزش زبان مادری” اقلیت‌های غیر فارس زبان همچنان از “تحصیل به زبان مادری” یا حداقل “تحصیلِ زمان مادری”، آنطور که در قانون اساسی هم تاکید شده، محروم اند.
اخیرا مقاماتی در دولت حسن روحانی تلاشهایی برای اجرایی شدن این اصل قانون اساسی انجام داده‌اند که با مخالفت بسیاری از نمایندگان و اعضای فرهنگستان فرهنگ و ادب زبان فارسی روبرو شده است.
امسال روز جهانی پاسداشت زبان مادری از سوی شهروندان و کاربران در شبکه‌های اجتماعی با استقبال بیشتری نسبت به گذشته روبرو شد.
