فرانسوا رژی اوتن
آزادی مطبوعات شرط لازم برای دموکراسی است. درحقیقت، دموکراسی نیاز به تبادل افکار، گفتمان و رویارویی عقاید دارد. و درعین حال کسانی که تبادل افکار و گفتمان می کنند باید امکان دسترسی به اطلاعات درست و موثق را داشته باشند. در صورت عدم آزادی بیان و عدم آزادی نوشتار چگونه می توان تبادل افکار و عقاید کرد؟ چگونه می توان اطلاعات را از رسانه ای دریافت کرد که تحت سلطه قدرتمندان و زیر نظارت شدیدترین سانسورهاست؟
تاکنون چنین شرایطی در چند کشور به وجود آمده: در اروپا و دیگر قاره ها. امروزه نیز چنین شرایطی را در برخی کشورهای دیکتاتوری و استبدادی می توان مشاهده کرد.
با این حال، چیزهایی تغییر یافته. ابتدا در دهکده جهانی شاهد تبادل سریع اطلاعات از این نقطه به آن نقطه جهان هستیم. به علاوه، این روند با وجود تلویزیون و ماهواره شدت بیشتری یافته و امروز اینترنت نیز به آن اضافه شده است. همه به خوبی می دانند که به عنوان مثال استفاده از رادیوی ترانزیستوری در فرانسه تا چه حد در رویدادهای الجزایر و سپس روی انقلاب ۱۹۶۸ تأثیر داشت. از این پس به وسیله اینترنت، اخبار و اطلاعات در دم منتشر می شوند. و دولت ها هرچه بیشتر تلاش می کنند تا این سیستم را تحت کنترل خود بگیرند، کمتر موفق می شوند. این مسأله طی نارضایتی های اخیر مردم ایران به خوبی قابل مشاهده بود. ما علی رغم کلیه تلاش های مأموران جمهوری اسلامی، به خوبی می دانستیم که هر لحظه در ایران چه می گذرد. و چه بهتر که این طور بود!
با این حال، آزادی بیانی که اینترنت به ارمغان آورده باعث انتشار هرگونه پیامی می شود و گاهی اوقات پیام ها می توانند منجر به ایجاد شایعات خطرناکی شوند.
افتخار حرفه روزنامه نگاری
پس متوجه شدیم که آزادی مطبوعات باید برای شفاف سازی و روشنگری عقاید باشد، نه برای سردرگم کردن عقاید و ایجاد ابهام در افکار. برای این منظور، اطلاعات منتشر شده باید مورد بازبینی قرار گیرند و کنترل شوند. و این کار کسانی است که خود را وقف این حرفه کرده اند: روزنامه نگاران.
اگر روزنامه نگاران این کار را در چارچوب اخلاقیات حرفه ای خود انجام دهند، بی شک به مجریان اصلی دموکراسی تبدیل می شوند و باید در این راه به طور بی وقفه به سمت کامل تر شدن پیش روند. مسؤولیت آنان بسیار چشمگیر است. آنها نیز به خوبی این را می دانند و گاهی به همین دلیل می پذیرند که ریسک های بزرگی کنند و از زندگی خود مایه گذارند.
آنان در این راه گاهی در دام می افتند، آدم ربایی می شوند و حتی به قتل می رسند. طی سال ۲۰۰۹ تعداد ۷۶ روزنامه نگار کشته شدند و امسال نیز تاکنون ۹ روزنامه نگار در جهان جان خود را از دست داده اند. و البته دو همکارمان در فرانس ۳ را فراموش نکنیم که در افغانستان ربوده شدند و به مدت ۱۲۵ روز گروگان بودند.
به لطف شجاعت و ازخودگذشتگی این زنان و مردان، امروز می توانیم از اوضاع جهان باخبر شویم و برای یک عکس العمل صحیح و به موقع آماده باشیم.
فراموش نکنیم که برخورداری از آزادی اطلاعات یک حق مسلم و همیشگی است که درعین حال وظایف مشکلی را ایجاد می کند. و این همان افتخاری است که روزنامه نگاران و حرفه روزنامه نگاری به آن می بالند.
منبع: اوست فرانس، ۳ می
