هفته گذشته، کاندولیزا رایس، پیشنهاد دیگری به ایران کرد که ممکن است رد شود. رایس که در داووس سخن می گفت، اظهار داشت که آمریکا نمی خواهد که ایران “دشمن دائمی” اش باشد و اگر ایران برنامه سوخت اتمی اش را کنار بگذارد، روابط بهتر با تهران، ممکن می شود.
ایران این پیشنهاد مبهم و با شرایط سخت آمریکا را رد کرده است و به نظر می رسد که این بار تحت تاثیر پیشنهادهای آمریکا قرار نگرفته است.
تهران باز هم نسبت به قطعنامه های سازمان ملل و تحریم هایی که شورای امنیت در نظر خواهد گرفت، بی اعتنایی کند. پیش نویس قطعنامه شامل تنبیه های جدیدی است که از کشورها می خواهد که اگر مشکوک شدند که اشیایی مربوط به برنامه های هسته ای در بار ایرانیان است، وسایل آنان را در کشتی ها و هواپیما ها بازرسی کنند. در این پیش نویس از تحریم های جدی اقتصادی خبری نیست.
همه ما از اینکه آمریکا و اروپایی ها موفق شوند چین و روسیه را به امضای قطعنامه تشویق کنند، شگفت زده شده و قوت قلب گرفته ایم. همه بازیکنان اصلی این ماجرا به غیر از آمریکا، دلایل اقتصادی زیادی برای خودداری از اعمال فشار به ایران دارند و جورج بوش هم کارها را مشکل تر کرده است؛ او با وجود آن که منابع اطلاعاتی خودش گزارش داده اند که ایران دست از برنامه پنهانی اش برای تولید سلاح اتمی کشیده، هنوز صحبت از جنگ جهانی سوم را کنار نگذاشته است.
این موضوع که بعضی از کشورهای اروپایی هنوز درباره تحریم های محدود تر صحبت می کنند، باعث تعجب بعضی ها در ایران شده است. اما مسلما چین و روسیه هم از خطر ایران اتمی در هراسند. هر چه ایران بیشتر با شورای امنیت مخالفت کند و به غنی سازی اورانیوم ادامه بدهد، دانشمندانش به تبحر بیشتری در ساخت سلاح اتمی دست پیدا می کنند. به نظر نمی رسد که ایران بدون تنبیه شدیدتر و تشویق های قوی تر، دست از تلاش هایش بردارد.
حتی اگر قطعنامه پذیرفته شود، اروپا، آمریکا و کشورهای حاشیه خلیج فارس که گفته اند مانع دسترسی ایران به سلاح اتمی خواهند شد، باید برای پر کردن چاله های اقتصادی شان بعد از تحریم ایران، تلاش کنند. آنها می توانند با دستور دادن به بانک هایشان که دیگر با بانک های ایرانی ملی و صادرات، کار نکنند، قدم اول را بردارند. سال گذشته، سختگیری آمریکا در مورد بانک ها مشکلات زیادی برای تجارت با ایران ایجاد کرد.
اما کیست که نداند که باید روسیه و کشورهای عرب، دست از ریاکاری بردارند. روسیه با وجود اینکه پشت تحریم ایران ایستاده ، برای رآکتور اتمی بوشهر، سوخت هسته ای می فرستد. عربستان سعودی، که به اندازه آمریکا از ایران اتمی وحشت دارد، میزبان رئیس جمهور ایران، محمود احمدی نژاد، در مراسم حج امسال بود. هفته گذشته، حسنی مبارک، رئیس جمهور مصر، که یکی دیگر از متحدان آمریکاست، اولین گفتگوی تلفنی را با رئیس جمهور ایران در خصوص مسائل منطقه، انجام داد.
تشویق ایران به آمریکا مربوط می شود. اینکه فقط از بهبود روابط صحبت شود، مسلما برای جلب توجه ایران کافی نیست. اگر ایران آمادگی داشته باشد، اقدامی بزرگ تر مثل فرستادن هیئتی بلندپایه به ایران که فهرستی از هدایای اقتصادی و دیپلماتیک را به این کشور بدهند و برنامه زمانی برای از سر گرفتن روابط کامل سیاسی ارائه کنند، می تواند اقدامی باورپذیر تلقی شود.
ما نمی توانیم تضمین کنیم که سران ایران آمادگی چنین کاری را داشته باشند.
شاید بهتر باشد که پیامی برای مردم ایران درباره بلاهت رهبرانشان فرستاده شود. این اقدام به بوش این اعتبار را می دهد تا از روسیه و چین و مصر و عربستان و بقیه کشورهایی که در این فهرست هستند، بخواهد که برای متوقف کردن ایران، تلاش بشتری کنند.
منبع: اینترنشنال هرالد تریبون، 28 ژانویه