آینده لاریجانی در جناح راست، در ابهام

نویسنده
حسین محمدی

» راستگرایان رییس مجلس تکلیف خود را روشن کند

به نظر می‌رسد عدم تصمیم‌گیری علی لاریجانی و حامیان او برای چگونگی حضور در انتخابات مجلس دهم، باعث نگرانی جناح راست شده و آن‌ها را وادار به اتخاذ موضع در عرصه عمومی کرده است. آن‌ها از رئیس مجلس خواسته‌اند که هرچه سریع‌تر تصمیم خود را بگیرد و مشخص کند که آیا در ائتلاف این جناح حاضر خواهد بود یا خیر.

پرویز سروری، عضو شورای شهر تهران، در گفت‌وگویی خبر از آن داد که اصول‌گرایان از علی لاریجانی انتظار دارند که “تصمیم قطعی خود را برای همراهی و تقویت جریان اصول گرایی بگیرد و اعلام کند”. به گفته سروری آن‌چه که تاکنون مانع این ائتلاف شده، برخی دل‌خوری‌های قدیمی است: “آقای لاریجانی گله‌هایی را از یکی از تشکل‌های اصولگرا دارد و به گذشته دامن می‌زند”.

اشاره سروری به اختلاف‌ها میان علی لاریجانی با جبهه پایداری است. لاریجانی از جمله منتقدان اصلی محمود احمدی‌نژاد و نیروهای حامی او - از جمله جبهه پایداری - است. او تاکنون چندین بار به انتقاد از احمدی‌نژاد و دولت او پرداخته. دو سال پیش نیز در جریان سخن‌رانی رئیس مجلس در شهر قم به مناسبت روز ۲۲ بهمن، برخی نیروهای حامی جبهه پایداری، با پرتاب کفش و مهر،‌ مانع از سخن‌رانی او شدند. رئیس مجلس نهم همچنین از جمله مسئولانی است که در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای به حمایت از دولت روحانی پرداخته است؛ حمایت‌هایی که البته با انتقاد برخی نمایندگان اصول‌گرا هم مواجه شده.

اصول‌گرایان که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ شکست خوردند، دلیل آن ناکامی را عدم ائتلاف می‌دانند. به همین دلیل مدت‌‌هاست که تلاش‌های خود را برای ایجاد لیستی ائتلافی آغاز کرده‌اند. ائتلافی که قرار است با محوریت محمدتقی مصباح یزدی (جبهه پایداری)، محمدعلی موحدی کرمانی (جامعه روحانیت مبارز) و محمد یزدی (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم) رخ دهد. تلاشی که پیش از این یک بار و در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ ناکام ماند و منجر به حضور چندین کاندیدای اصول‌گرا در انتخابات شد.

این البته نخستین بار نیست که لاریجانی چنین مورد خطاب قرار می‌گیرد. چند هفته پیش نشریه پنجره - متعلق به علی‌رضا زاکانی، نماینده مجلس - تحلیلی درباره امکان ائتلاف لاریجانی با حامیان روحانی منتشر کرد. نویسنده این یادداشت احتمال ائتلاف لاریجانی با حامیان حسن روحانی را با برخی رفتارهای محمود احمدی‌نژاد در سال‌های پایانی دوران ریاست‌جمهوری مقایسه کرد و نوشت: “علی لاریجانی… در صورتی که با نگاه کوتاه مدت به انتخابات مجلس آتی، از جریان اصول‌گرایی کوچ و به محفل دیگری رجوع کند، هرچند احتمال آن هست که ثمره مثبتی در مجلس دهم برای خود دست و پا کند اما پس از گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی و با حذف بخش اعظم پایگاه اجتماعی خود در بدنه اصول‌گرایان به طور کلی از سطح سیاست‌مداران درجه یک کشور حذف شده و به شخصیتی درجه دوم در سپهر سیاست تبدیل می‌شود”.

این صریح ترین تهدید یکی از اعضای تندرو جناح راست است که با توجه به سابقه علی لاریجانی در نظام و نفوذ او و دیگر فرزندان آیت الله هاشم آملی، به نظر نمی رسد در او اثری بگذارد.

چند ماه در جریان جنجالی که کوچک زاده نماینده کم اهمیت و پر صدای جناح راست علیه لاریجانی به راه انداخت، یکی از نمایندگان مجلس سابقه حضور علی لاریجانی در جمع جناح راست و در جریان مقابله با اصلاح طلبان و جناح چپ سابق را یادآوری کرد و به اشاره گفت لاریجانی به علت حضور در جمع استادان دانشگاه سپاه پاسداران، مشاور شورای نگهبان، ریاست صدا و سیما، وزارت ارشاد، نمایندگی ولی فقیه در شورای عالی امنیت ملی، ریاست هیات مذاکره گر هسته ای و دبیری شورا، نامزد انتخابات ریاست جمهوری از سوی جامعه روحانیت و سرانجام نمایندگی مجلس از قم با حمایت روحانیون بلند پایه حوزه و ریاست مجلس، بیش از سی و پنج سال سابقه حضور در سطوح بالای مدیریت را دارد و همین به وی اعتماد به نفسی می دهد که تذکر یک نماینده تندرو جناح راست به قاعده اثری در آن نخواهد داشت.

لاریجانی رئیس فراکسیون رهروان ولایت - فراکسیون اکثریت - مجلس است. برخی اعضای این فراکسیون از چند ماه پیش به دنبال تشکیل حزبی با همین نام هستند. تشکلی که به نظر می‌رسد پیش از انتخابات مجلس دهم - اسفندماه سال جاری - فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.

آن‌چه که احتمال ائتلاف میان علی لاریجانی و حامیان حسن روحانی را قوت می‌بخشد، انتشار اخباری درباره رایزنی لاریجانی پیرامون بررسی صلاحیت‌ها است. خبرگزاری آریا - متعلق به امیر محبیان، تحلیل‌گر اصول‌گرا - به نقل از عبدالله ناصری، از نیروهای اصلاح‌طلب، نوشت: “آقای لاریجانی برای جلوگیری از رد صلاحیت‌ها بحث‌ها و رایزنی‌هایی داشته و در آینده هم به این رایزنی‌ها ادامه خواهد داد تا چهره‌های دلبسته به نظام مورد بی‌مهری قرار نگیرند و فضای انتخابات به گونه‌ای باشد که همه جناح‌ها امکان حضور در عرصه انتخابات را داشته باشد… یکی از نگرانی‌های آقای لاریجانی موضوع رد‌صلاحیت‌هاست که برای حل این مشکل فعالیت‌هایی هم انجام می‌دهند”.

همین نگرانی‌ها شاید باعث شده است که محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس مجلس، در این‌باره موضع بگیرد. باهنر با اشاره به درگیری‌هایی که میان اصلاح‌طلبان و علی لاریجانی در مقام رئیس سازمان صدا و سیما وجود داشت، در این‌باره گفت: “جریان اصلاحات اگر بتواند لیستی ارائه دهد، حتما تخم مرغ‌های خود را در سبد لاریجانی نمی‌گذارد و داستان صدا وسیما و دوران اصلاحات یادشان نرفته است”.

روزنامه دولتی ایران نیز چند روز پیش در سرمقاله خود درباره اختلاف میان طیف‌هایی از اصول‌گرایان و علی لاریجانی، چنین نوشت: “نزاع تندروها با لاریجانی ماهیت و ابعادی فراتر از موضوع هسته‌ای دارد و در واقع قضیه هسته‌ای بازتابی از تضادهای عمیق است… بنابراین تضاد و ناسازگاری جریان تندروها با لاریجانی پیشتر از حضور روحانی در صحنه سیاست آغاز شد. در گرماگرم قدرت یابی جریان حامی دولت گذشته، لاریجانی در صف افرادی بود که با صدای افراط به مخالفت برخاست و به صراحت گفت که از مدار و چرخه سیاست کشور بوی خطر انحراف و افراط را استشمام می کند”.