ایران از تانکر های کهنه ای که واسطه های خارجی در اختیارش قرار می دهند استفاده می کند تا نفت را بدون برخورد با تحریم ها به چین برساند.
مقامات رسمی آمریکا که این تحریم ها را برای متوقف کردن برنامه های اتمی این کشور اعمال کرده اند، می گویند که استفاده از تانکرهای کهنه، راه جدیدی است که ایران برای صادر کردن نفت و دور زدن تحریم ها پیدا کرده است.
مقامات آمریکایی مدارکی را به رویترز نشان داده اند که براساس آنها ایران از هشت نفتکش برای صادرکردن نفت خود استفاده می کند. آنها می گویند: “از این تانکر ها برای صدور نفت خام ایران استفاده شده و این راه جدید ایران برای دور زدن تحریم هاست.”
دیمیتریس کامبیس، تاجر یونانی که به منظور انتقال نفت خاورمیانه به آسیا، این هشت تانکر فرسوده را خریداری کرده بود، فروش این نفتکش ها برای انتقال مخفیانه نفت به چین را تکذیب کرده است.
کامبیس می گوید که او در کار کشتیرانی نبوده اما این تانکرها را برای شرکتی که در امارات دارد، خریداری کرده است. او تجارت با ایران را تکذیب کرده اگرچه قبلا در زمینه صنعت نفت با ایران کار کرده بود.
او پر شدن تانکر هایش از نفت ایران را درحالیکه در خلیج فارس لنگر انداخته اند، تکذیب کرد. در این کار که به آن انتقال نفتکش به نفتکش می گویند ردیابی دشوار است زیرا موضع این نفتکش ها در زمانی که دو نفتکش در کنار هم قرار می گیرند، به روز نمی شود.
کامبیس همچنین توضیح می دهد که توقفش در آب های ایران فقط به دلیل اشکال فنی بوده است و نه برای انباشتن تانکر از نفت ایران.
کامبیس به رویترز گفت: “هیچ نفتکش ایرانی از طریق پهلو گرفتن درکنار نفتکش های ما، نفت را انتقال نداده است. ما هیچ تجارتی با شرکت ملی نفت ایران نداریم.”
اما مقاماتی که درگیر پرونده تحریم ها هستند مدارکی دال بر بارگیری پهلو به پهلو دارند. آنها می گویند از هر هشت کشتی در انتقال نفت استفاده شده است.
طبق این مدارک، شرکت ملی نفت ایران با تانکری به نام مری گولد، نفت ایران را به لیکوتیا، یکی از نفتکش های کمبیس منتقل کرده است. دو کشتی شارجه درکنار هم پهلو گرفته بودند. اسناد نشان می دهد که این نفتکش یک ماه بعد به بندر شانجیانگ در چین رفته است.
بارگیری در میان دریا مشخص نمی کند که نفت متعلق به کدام کشور است. کارشناسان می گویند که این نفتکش ها مدت ها بعنوان انبار نفت خام ایران عمل می کردند.
مقامات ایران که اتهامات غرب در مورد تلاششان برای دستیابی به سلاح اتمی رد می کنند، در مورد این اتفاق هیچ نظری نداده اند.
گل آلود کردن دریا
کارشناسان قوانین تحریم می گویند که صاحبان نفتکش ها خارج از اتحادیه اروپا هیچ تعهدی برای اجرای قوانین اتحادیه اروپا ندارند اما بانک ها و شرکت های بیمه اروپا و آمریکا شرکت هایی را که مشکوک به تجارت با ایران هستند جریمه می کنند.
رئیس یک شرکت کشتیرانی در لندن می گوید: “این نوع بارگیری همه ردپاها در مورد اینکه معامله کجا صورت گرفته است را از بین می برد.”
با وجود اینکه ایران ناوگان دریایی خودش را دارد و قادر است بیش از 72 میلیون بشکه نفت جابجا کند، اما آن 2 میلیون بشکه که توسط شرکت خارجی جابجا می شود کمک بزرگی است زیرا مشخص نمی شود که این نفت ایران است و به همین دلیل می تواند شامل بیمه و سایر خدمات کشتیرانی بشود.
کمبیس می گوید که بین ماه اوت و نوامبر او این هشت کشتی را خریده است: لیکوتیا، گلاروس، نریدا، اوشن نیمف، سیگال، زپ، اوشن پرفورمر و اولیس اول. پنج نفتکش اول در حال حاضر در شرکت او با عنوان سامبوک در شارجه کار می کنند و او در حال انتقال مدیریت سه نفتکش دیگر است.
مدارک کشتیرانی نشان می دهد که نریدا هم درماه نوامبر در کنار نفتکش دیگری پهلو گرفته و این درحالی است که گلاروس هم در ماه دسامبر در کنار ماری گولد پهلو گرفته بود.
نریدا در ماه دسامبر در یکی از بنادر چین پهلو گرفت. گلاروس از ماه دسامبر همچنان در خلیج فارس مانده و حرکت نکرده است.
از کمبیس در مورد پهلو گرفتن گلاروس در روز 20 اکتبر در جزیره لارک ایران پرسیدیم، وی در جواب گفت به دلیل نیاز به تعمیر فوری، در قانون کشتیرانی، کشتی مجاز است در هر کجا که خواست پهلو بگیرد، گلاروس هم بر سر راهش به عربستان در لارک پهلو گرفت تا غواصان ایرانی کشتی را تعمیر کنند.
این هشت تانکر که بیست سال از عمرشان می گذرد، می توانند 16 میلیون بشکه حمل کنند.
صادرات نفت ایران در سال 2012 به متوسط 1.5 بشکه در روز رسید که نسبت به سال 2011 یک میلیون بشکه کاهش داشته است.
شرکت ملی نفت ایران در لیست سیاه
هشت نفتکش مزبور سال گذشته به قیمت 204 میلیون دلار خریداری و 3تا 4 درصد بالاتر از قیمت واقعی بابت شان پول پرداخت شده است. رئیس یک شرکت کشتیرانی در لندن می گوید: “با این کشتی ها می شود تا آنجا که خالی شان کنند، نفت جابجا کرد.”
وی در ادامه گفت: “در واقع مقام های مسئول کار زیادی نمی توانند در این مورد بکنند.”
شرکت ملی نفت ایران توسط آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم شده است و نمی تواند از بیمه استفاده کند. خروج ایران از مجموعه دارندگان پروانه صدور، نداشتن اجازه پهلو گرفتن در بنادر اصلی را نیز باید به این چالش افزود.
با وجود اینکه شرکت ملی نفت ایران در ماه های اخیر ناوگانش را زیاد کرده است اما کارشناسان می گویند که دسترسی ایران به نفتکش های خارجی باعث می شود راحت تر بتوانند صادرات نفت را انجام بدهند.
اسکات لوکاس، متخصص مسائل ایران در دانشگاه بیرمنگهام می گوید: “نکته کلیدی برای ایران همان چیزی است که رهبر این کشور گفته است، مقاومت اقتصادی. این اقتصادی نیست که رشد کند اما می تواند از فروپاشی جلوگیری کند.”
رویترز، 26 فوریه
