بن نایت
شاهزاده ترکی الفیصل، رئیس سابق سازمان اطلاعات سعودی گفت اگر ایران به بمب هسته ای دست یابد عربستان سعودی هم این کار را خواهد کرد. تحلیلگران معتقدند این دو کشور درحال حاضر در گیر یک “جنگ سرد” هستند.
روزنامه انگلیسی گاردین هفته گذشته خبر داد که شاهزاده ترکی الفیصل در یک سخنرانی منتشر نشده که در نشست سران ناتو در یک پایگاه هوایی در بریتانیا ایراد کرد، هشدار داده است که اگر ایران برنامه هسته ای خود را دنبال کند خطر یک مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه بوجود می آید.
فیصل به سیاست مشخصی اشاره نکرد ولی گفت اگر ایران صاحب بمب اتمی شود “عربستان سعودی نیز مجبور خواهد شد همان سیاست را دنبال کند، که نتایج غیر قابل پیش بینی خواهد داشت.”
این روزنامه از قول یک مقام سعودی دیگر که نامی از او نبرده، می نویسد: “ما نمی توانیم در وضعیتی زندگی کنیم که ایران مسلح به سلاح هسته ای باشد.”
وی گفت: “دست یابی ایران به بمب هسته ای غیر قابل قبول است و ما را مجبور خواهد کرد مسیر مشابهی را در پیش گیریم.”
سعودی ها نگران نفوذ ایران در بهار عربی هستند.
این اظهارات به نظر گیدو استاین برگ در موسسه بین المللی امور امنیتی در آلمان تعجب آور نیست.
او به دویچه وله گفت: “این را قبلا هم گفته اند. باید احتیاط کرد چون فیصل در حال حاضر دارای مقام رسمی نیست ولی واضح است که ممکن است به سمت وزیر خارجه برگزیده شود. او معمولا چیزهایی را می گوید که یک رئیس دولت نمی گوید ولی در ضمن دولت با آن مخالف هم نیست. این اظهارات تقریبا نیمه رسمی هستند.”
در واقع این اظهارات آنچه ناظران قبلا در باره آن سخن می گفتند را تائید کرد. جان مارکس در موسسه چتنام هاوس لندن می گوید:
“کشورهای حوزه خلیج فارس معمولا فکر هسته ای شدن را در سر نداشتند ولی مسلم است که اگر ایران قدم در این راه بگذارد آنها هم همین کار را خواهند کرد. در این زمینه یک برنامه استراتژیک وجود دارد ولی اینکه در عمل چقدر به سمت این موضوع حرکت کرده باشند معلوم نیست.”
مارکس تاکید کرد که این مساله را باید در چهارچوب تشدید رقابت های این دو قدرت خاورمیانه ازریابی کرد.
وی گفت: “این اظهارات نشانه بالا گرفتن تنش است. ما در وضعیتی قرار داریم که در خاورمیانه اسرائیل و ایران ممکن است به سلاح هسته ای دست یابند؛ لذا از نظر تعادل نظامی شاید شورای همکاری خلیج فارس هم باید دارای سلاح هسته ای باش.”
ایران و عربستان سعودی رقبای تاریخی هستند چون هر دو ادعای راهبری دنیای اسلام را دارند.ایران دارای اکثریت مسلمان شیعه است درحالیکه عربستان یک کشور مسلمان سنی است.
بهار عربی به این رقابت های ابعاد تازه ای بخشیده است.
عربستان سعودی نگران است که ایران از حرکت های دموکراسی خواهانه مردم کشورهای عربی برای نفوذ در این کشورها بهره برداری کند.
ایران خود را متحد این حرکت های اعتراضی نشان داده است و عربستان نگران است که اقلیت شیعه این کشور هم به ندای ایران پاسخ مثبت دهند.
برخی از تحلیلگران معتقدند وضعیت فعلی به یک تعارض جدی تبدیل خواهد شد.
تئودور کاراسیک، رئیس موسسه تحقیقات نظامی خاور نزدیک و خلیج فارس می گوید: “عربستان سعودی و ایران درگیر یک جنگ سرد در منطقه هستند که در حال سرایت به بقیه نقاط دنیاست. این دو کشور در همه جا نمایندگان خود را به درگیر شدن در یک نبرد فرقه ای شیعه-سنی وا می دارند.”
سعودی ها اخیرا از مراکش و اردن برای پیوستن به شورای همکاری کشورهای خلیج فارس دعوت کردند؛ شورایی که شامل کشورهای مسلمان سنی است. این حرکت به عنوان اقدامی برای استحکام جبهه علیه ایران تلقی می شود.
بر همین روال عربستان سعودی نیروهای خود را برای کنترل ناآرامی های بحرین در اوائل سال روانه این کشور کرد.
ولی این تعارضات به جاهای دیگر هم سرایت می کند. کاراسیک می گوید اکنون ایران و عربستان سعودی در مالزی، اندونزی و بنگلادش نیز مشغول رقابت با یکدیگر هستند. این دو رقیب همچنین در افریقای غربی، بخصوص نیجریه و نیز در آمریکای لاتین هم در ساختن مسجد و انتشار و توزیع ادبیات فرقه گرایانه مشغول رقابت هستند.
استاین برگ می گوید: “اظهارات اخیر فیصل بیش از آنکه نشان دهنده قصد عربستان سعودی برای ساختن بمب هسته ای باشد، کوششی است برای هشدار به آمریکا و انتقال این مفهوم که اقدام علیه برنامه هسته ای ایران تا چه اندازه ضروری است.”
منبع:دویچه وله - 2 ژوئیه
