تنها دوماه مانده به پایان سال،دولت پس از کشمکش های فراوان اعلام کرد که صندوق ذخیره ارزی خالی است وپولی نیست که به متروی تهران پرداخت شود. این نزاع چند سویه که دولت را از سویی با مجمع تشخیص مصلحت ومجلس واز سوی دیگر با شهرداری تهران درانداخته است باز بحث سوال از رییس جمهور را احیا کرد. هر چند ناظران با توجه به عملکرد مجلس هشتم ودر حاشیه بودن مجمع تشخیص، آینده ای برای این موضوع قابل تصور نیستند.
داستان مترو در سال 89 از کجا آغاز شد؟ پس از آنکه نمایندگان مجلس طرحی را تصویب نمودند که دولت از محل منابع صندوق ذخیره ارزی، 2 میلیارد تومان بودجه به متروی تهران پرداخت کند، محمود احمدی‌نژاد از ابلاغ این قانون خودداری کرد. میرتاج‌الدینی، معاون پارلمانی دولت در این خصوص گفته بود: “دولت این قانون را قبول ندارد و به همین دلیل آن را اعلام نکرد. این قانون دارای بار مالی است که دولت باید آن را تامین کند. شورای نگهبان نیز این را با توجه به بار مالی که داشت رد کرده بود”.
امتناع احمدی‌نژاد از توشیح قانون سبب شد تا علی لاریجانی مطابق ماده نخست قانون مدنی، مبادرت به ابلاغ آن نماید. همین زمینه ساز مجادلاتی گسترده طی ده ماه گذشته شد. پس از اعلام موضع قالیباف، شهردار تهران مبنی براینکه سال مالی جاری رو به اتمام است، اما تنها یک دهم مطالبات مترو وصول شده، روشن شد که دولت از تصمیم خود عقب ننشسته و احمدی نژاد به قانون عمل نکرده است.
این داستان تا آنجا ادامه یافت که روزچهارشنبه هفته پیش وزیر اقتصاد به خاطر سئوال علی مطهری به مجلس کشانده شد؛ وی هم در جملاتی قابل تامل ابراز داشت که صندوق ذخیره ارزی خالی است وموجودی ندارد. وی همچنین مدعی شد متروی تهران به سیستم بانکی کشور بدهکار است.
به گزارش خبر آنلاین، در پاسخ به وزیر اقتصاد، معاون شهردار تهران اصل اظهارات را که بدهی مترو به سیستم بانکی را دلیل عدم پرداخت اعتبارات مترو اعلام نموده بود مردود دانست و تصریح کرد: “پرداخت اعتبارات مترو از صندوق ذخیره ارزی هیچ گونه ارتباطی به بدهکار بودن یا نبودن مترو به سیستم بانکی ندارد و اصولاً با توجه به اینکه پرداخت صددرصد این مبلغ در تعهد دولت است، مربوط کردن پرداخت این اعتبار به بدهی‌های مورد ادعا فاقد هرگونه توجیه منطقی است.”
وی همچنین بر نکته ای دیگر هم دست گذاشت. سید جعفر تشکری هاشمی افزود: “گویی نمایندگان مجلس در زمان تصویب این قانون با آینده‌نگری چنین روزهایی را پیش‌بینی کرده بودند که علاوه بر صندوق ذخیره ارزی، پرداخت اعتبار مترو را تنها محدود به این صندوق نکردند و عبارت «و یا هر صندوق دیگری» را به کار برده‌اند و از این رو اعتبار مترو از محل صندوق توسعه ملی که به اذعان آقایان از موجودی کافی برخوردار است، به راحتی قابل پرداخت است.”
محمدرضا خبار، نماینده مردم کاشمر هم گفته است که: “اگر به صورت مشروح مذاکرات مجلس مراجعه شود، مشاهده خواهید کرد که بنده بر خلاف انتظار همه دوستان با تصویب این طرح مخالف بودم. در آنجا عرض کردم که مخالفت بنده به معنی عدم ضرورت کمک به متروی تهران نیست. کمک به متروی تهران مثل نان شب واجب است. به نظر من ضروری‌ترین کاری که باید در تهران اتفاق بیافتد، مسئله حمل و نقل عمومی و در راس آن مترو است؛ دلیل مخالفت من این بود که حساب ذخیره ارزی چیزی ندارد و طبیعتاً تخصیص اعتبار از این محل امکان‌پذیر نیست.”
شهردار تهران هم که از سوی وزارت خارجه برای سفر به واشنگتن منع شده است بدون ورود به درگیری لفظی با دولت ابراز داشت: “کل سرمایه گذاری توسعه مترو باید به صورت کاملا مساوی توسط شهرداری و دولت پرداخت شود و بازپرداخت اعتباراتی که مترو دریافت می کند نیز باید 50 درصد توسط دولت و 50 درصد توسط شهرداری پرداخت شود، در همین راستا گزارشی و توضیحاتی به مجلس شورای اسلامی ارسال شده که ارقام و اعداد این گزارش نشان می دهد شهرداری تهران از سهم خود بدهی به بانک ها ندارد.”
در ادامه این تحولات محسن هاشمی که ده سال پیش در مصاحبه با روزنامه صبح امروز گفته بود “خبر احتمال ریزش تونل های مترو را خودمان منتشر کردیم که بتوانیم از دولت پول بگیریم” باز یکی از این جملات گفت تا بتواند راه گشا باشد؛هرچند خودش گفته شوخی کرده است. وی در گفت گوبا یک سایت خبری ابراز داشت: اگر پول برق مترو را با افزایش قیمت برق نتوانیم بدهیم مترو را تعطیل میکنیم.
این خبر دهان به دهان چرخید تا اینکه پسر بزرگ ایت الله هاشمی مجبور شد در گفت گو باخبر آن لاین به تصحیح سخنش بپردازد. وی در دومین مصاحبه خود دراین روزها بیان داشت: “مگر می شود مترو را بست؟ نه، یک خانمی از یک سایتی که تازه باز شده، سئوال پرسید اگر پول برق را نداشتید بدهید چه می کنید؟ من هم در محاوره شوخی کردم که خب ما هم مترو را متوقف می کنیم. این اصلا مسئله ای نبوده که رسانه ای شود. حالا برداشته اند نوشته اند که من گفتم مترو متوقف می شود. چنین چیزی نبوده.”
وی افزود: این حال، دولت باید پول مترو را بدهد تا این وسیله نقلیه به مردم بتواند سرویس دهی کند.
او همچنین می گوید در صورتی که هزینه توسعه مترو پرداخته نشود، نمی توان انتظار داشت مترو روزانه 3 و نیم میلیون مسافر را جابه جا کند. برای همین مردم مجبورند با “فشار” سوار مترو شوند.
این مقام مسئول درباره افزایش هزینه بلیط مترو پس از هدفمندی یارانه ها، اظهار نظر قطعی نمی کند اما می گوید: مردم به هر حال مجبورند 50 درصد از هزینه های مترو را بپردازند، ولی معلوم نیست این هزینه ها چقدر افزایش یابد، مگر اینکه هزینه برق مصرفی مترو، معلوم شود.
ولی نکته بعد یافته داستان غیر از کشمکش دولت وشهردای، داغ شدن دوباره سئوال از احمدی نژاد است؛ سئوالی که علی مطهری چندی پیش حرفش را زده وگفته بود بعد از اجرای هدفمندسازی یارانه ها وآرام شدن اوضاع مبادرت به طرح آن خواهد کرد. وی این بار همچنین مدعی شده برای سئوال از رییس جمهور حد نصاب امضاهارا نیز جمع کرده، و این بار به بهانه مترو، ولی اسامی را اعلام نمی کند.
دیروز سایت فرارو نزدیک به قالیباف با طرح پرسشی نوشت: “آیا علی مطهری عاقبت خواهد توانست تابوی سئوال از رئیس جمهور را بشکند؟ آرزوی اکبر اعلمی که در این زمینه محقق نشد، اما اینک که مطهری پیگیر مطالبه اعلمی در مجلس هشتم است، کارش به کجا رسیده است؟”
علی مطهری چهارشنبه در حاشیه سئوال از وزیر اقتصاد گفته بود که از احمدی‌نژاد سئوال خواهد کرد: “به نظر من آقای حسینی وزیر خوبی هستند و اختیاراتی مافوق ایشان در دولت، مانع از اجرای قوانین مصوب مجلس است”.
وی با بیان اینکه “از سئوال از وزیر اقتصاد می‌گذرم، تا از آقای احمدی‌نژاد سئوال کنم” عملیات پرسش از رئیس دولت را بار دیگر کلید زده است.
پیش از مطهری، احمدی توکلی هم گزاره سئوال از رئیس جمهور را مطرح کرده بود. به عقیده این نماینده سرشناس جناح راست، مجلس نباید وقت رئیس جمهور را برای مسائل جزئی بگیرد اما اینک اتفاقات مهمی افتاده که باید احمدی‌نژاد پاسخ‌گوی آن‌ها باشد. مسائلی نظیر در راس بودن یا نبودن مجلس، اظهارات مشایی و…
علی مطهری اما مسئله‌ای را برای طرح سئوال از احمدی‌نژاد نشانه رفته که امکان ایجاد وفاق میان نمایندگان مجلس در خصوص آن بیشتر باشد: امتناع دولت از تامین اعتبارات مترو، به رغم مصوبه مجلس شورای اسلامی؛ و لابد با این محاسبه که نمایندگانی که به خاطر بی‌توجهی دولت به تصمیم آنان از احمدی‌نژاد دلخورند،پای ورقه سئوال از او را امضا خواهند کرد.
پیش از این رضا اکرمی هم امکان طرح سئوال از رئیس دولت در خصوص امتناع از پرداخت مترو را مطرح کرده بود،اما با عباراتی در خور توجه: “راههای قانونی بسیاری وجود دارد. مثل سئوال از رئیس جمهور یا استیضاح. اما فعلا جرات نمیکنیم از این راه‌ها استفاده کنیم. همین الان علی مطهری حرف سئوال از رئیس جمهور را میزند، میخواهند پوستش را بکنند، چه برسد به اینکه بخواهیم این کار را اجرا هم بکنیم”.
