با نزدیک تر شدن زمان برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، به نظر می رسد رای دهندگان ایرانی این بار با نسخه بومی شده شعار انتخاباتی باراک اوباما “تغییر” و “ما می توانیم” به استقبال 12 ژوئن می روند
نتایج نظرسنجی های اخیر نشان می دهد میر حسین موسوی نخست وزیر سابق گوی سبقت را از رییس جمهور فعلی یعنی محموداحمدی نژاد ربوده است. به گزارش خبرگزاری شین هوا طبق نظرسنجی های انجام شده در 10 شهر بزرگ ایران ، میر حسین موسوی با اختصاص دادن 34 الی 38 درصد آرا به خود، از دیگر نامزدها پیشی گرفته است. نظرسنجی دیگری که از سوی تلویزیون دولتی ایران IRIB انجام شده نشان می دهد موسوی با کسب 43 الی 47 درصد آرا از دیگر رقبا جلوتر است.
به پیش بینی یکی از کارشناسان مسائل سیاسی در ایران ، میر حسین موسوی در انتخابات پیش رو اکثریت آرا را به خود اختصاص خواهد داد و دولت ائتلافی جدید متشکل از هر دو طیف راست و چپ میانه رو خواهد بود.
با این حال انتخابات ایران چندان قابل اعتماد نیست و رییس جمهور فعلی نسبت به دیگر رقبا از امکانات و مزایای بیشتری برخوردار است. کریم سجادپور کارشناس موسسه تحقیقاتی کارنگی در آمریکا ، معتقد است “با وجودی که احمدی نژاد مدیریت ناکارآمدی در حوزه اقتصاد از خود نشان داده است، به نظر می رسد کماکان گزینه انتخابی بسیاری از مردم باشد.” وی همچنین با اشاره به ناتوانی نظرسنجی های قبل از انتخابات نهم در پیش بینی پیروزی احمدی نژاد، افزود “من به نتایج نظرسنجی های پیش از موعد هیچ اعتقادی ندارم.”
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که هر 4 نامزد از جمله موسوی از حق ایران برای داشتن فن آوری هسته ای حمایت می کنند. البته این امر یک مساله ایدئولوژیکی در انتخابات پیش رو نیست، بلکه از منظر غرور ملی قابل بحث است. و از سویی مواضع ایران بر سر مسائل هسته ای توسط رهبر عالی ایران آیت الله علی خامنه ای تدوین و مشخص می شود و نه رییس جمهور منتخب.
با این حال، افزایش محبوبیت موسوی و شمار هوادارانش نشان دهنده وجود تب و تاب سیاسی در فضای کشور است. برخلاف تصور غربی ها که فضای انتخابات را بسته می دانند و فعالیت کاندیداها را محدود، این بار رسانه های دولتی ایران اقدام به پخش مناظره نامزدهای احراز کرسی ریاست جمهوری کرده اند.هواداران موسوی ، احمدی نژاد را به خاطر افزایش بیکاری و تورم و نیز به انزوا کشاندن ایران مورد انتقاد قرار داده اند.
هفته گذشته آقای موسوی در همایش انتخاباتی خود در شهر اصفهان اعلام کرد “فحاشی های احمدی نژاد منزلت ایرانیان را پایین می آورد”. وی همچنین با اشاره به سخنرانی احمدی نژاد در اجلاس ضد نژاد پرستی سازمان ملل در ژنو گفت “رییس جمهور با سیاست های غیرمنطقی و سخنان نسنجیده مقام و منزلت ملت ایران را به خطر انداخت.” وی همچنین افزود همه ایرانیان در منزلت کشور سهیم هستند و “دولت نهم در حال نابود کردن آن است.”
از سوی دیگر به نظر می رسد حامیان احمدی نژاد مضطرب و دستپاچه عمل می کنند.آنها هفته گذشته پرچم ها و نشان های انتخاباتی میرحسین موسوی در اصفهان را به آتش کشیدند و دو هفته قبل نیز با پرتاب گاز اشک آور در جمع هواداران موسوی در ملارد اقدام به برهم زدن تجمع نمودند. هرچند این دو اتفاق ارتباط خاصی با یکدیگر ندارند با این حال بیانگر اتخاذ رویکرد ایجاد رعب و وحشت از جانب احمدی نژاد در آستانه انتخابات هستند.
از سوی دیگر موسوی با اتکا به پیشینه و سوابق انقلابی خود با شعار اصلاحات به صحنه آمده است. وی که طی سال های 1989-1981 نخست وزیر ایران بود، توانست با مدیریت توانمند اقتصاد ایران در شرایط دشوار جنگ خود را بعنوان مدیری لایق مطرح کند. و این کارنامه سبب شده تا موسوی شکاف موجود بین محافظه کاران و آزادیخواهان در ایران را پر کند.
چکیده اخبار هفتگی مربوط به ایران که توسط گروه تحلیلی “خانه ایران” در بنیاد “بوزآلن همیلتون” تهیه می شود به این نکته اشاره دارد که “نامزد شدن موسوی در انتخابات یادآور بازگشت به دوران خوب گذشته است.” موسوی از یک سو بعنوان یک مهندس معمار، نماینده طبقه تحصیل کرده شهری است و از سوی دیگر حمایت افرادی را پشت سر دارد که به وی بعنوان بخشی از انقلاب اسلامی می نگرند.
سید محمد خاتمی رییس جمهور پیشین و اصلاح طلب ایران که اوایل سال جاری انصراف خود را از ادامه حضور در انتخابات اعلام کرده بود، به پشتیبانی از موسوی برخاسته است. دو نامزد دیگر شرکت کننده در انتخابات 12 ژوئن ، محسن رضایی فرمانده سابق سپاه و مهدی کروبی رییس سابق مجلس شورای اسلامی ایران هستند. با این حال به نظر می رسد موسوی و احمدی نژاد با پست سر گذاشتن رقبای خود به دور دوم راه یابند.
بیژن خواجه پور تحلیل گر مسائل سیاسی در واشنگتن اعلام کرد “اگر اتفاق نامنتظره ای رخ ندهد ، موسوی و احمدی نژآد به دور دوم راه خواهند یافت و در صورتیکه موسوی اعلام تشکیل دولت ائتلافی – با حضور کلیه گروها و عناصر کلیدی مانند کروبی و رضایی- کند، قطعا به پیروزی دست خواهد یافت”
با این حال نکته مهم این است که ایرانیان سابقه خشونت های انتخاباتی نداشته اند. ایران کشوری است با مردم تحصیل کرده ،باسواد و مغرور که با وجود همه محدودیت های تحمیل شده از سوی بافت مذهبی، بدنبال دست یابی به دموکراسی هستند. آنها نیز مانند دیگر کشورهای خاور میانه انتخاب باراک اوباما بعنوان رییس جمهور آمریکا و فرصت هایی که وی می تواند در اختیارشان بگذارد را به فال نیک گرفته اند.
با این وجود تا دو هفته دیگر مشخص می شود که پیام اصلاحات موسوی تا چه میزان در جلب ارای مردم و در نتیجه پیشی گرفتن از احمدی نژاد تاثیر داشته است. و اما مهم ترین نکته انتخابات این دوره وجود حس تغییر در فضای ایران است.
منبع : واشنگتن پست ، 31 مه
