جلال یعقوبی
با افزایش تلاشهای دولت ایران برای ایجاد ارتباط دیپلماتیک با مصر روزنامه دولتی ایران در یادداشتی تحت عنوان «دوستی ایران و مصر، آرمان ملت ها و تقدیر «زمان» به استقبال بهبود روابط دو کشور رفت. در این یادداشت آمده بود:« مخالفان و مضنونان این تحول چه بخواهند و چه نخواهند، توفان تحولات جو تیره خصومت را از فضای مناسبات دو کشور کنار زده است.»
روز بعد روزنامه راستگرای «جمهوری اسلامی» در واکنشی به مقاله ایران نوشت: «سیاست نظام جمهوری اسلامی در قبال دولت کمپ دیویدی مصر تغییری نکرده و تا زمانی که قاهره از کمپ دیوید فاصله نگیرد، نمی تواند انتظار عادی شدن رابطه سیاسی با تهران را داشته باشد.» منظور از سیاست نظام در این مقاله دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای بودکه معمولا در مطبوعات ایران برای آنکه بصورت مستقیم اشاره نشود چنین از او یاد می‌کنند!
این روزنامه، بیستم تیرماه نیز در واکنشی مشابه نوشت:«چون دولت حسنی مبارک همچنان به دلالی برای صهیونیسم ادامه می دهد، موضع نظام جمهوری اسلامی مبنی بر امتناع از برقراری رابطه با قاهره تغییر نکرده است.»جمهوری اسلامی روز 21تیر نیز در واکنشی به یک مقاله منتشر شده در روزنامه مصری الاهرام نوشت:« به راستی، ما از هم پیمانی با رژیم کمپ دیویدی قاهره که سرکوب مسلمانان انقلابی و نوکری اسرائیل را جزو افتخارات خود می‌داند، چه چیزی به دست می‌آوریم که برای نادیده گرفتن اصول و معیارهای خود در قبال رژیم مفلوک قاهره وسوسه شویم؟»
با این همه خبرهایی مبنی بر ادامه تلاش های ایران و مصر برای گسترش روابط خود همچنان منتشر می‌شد. محسن آرمین پس از دیدار با مقامات بلندپایه مصر در قاهره اعلام کرده بود: «قاهره بدون هیچ شرطی آماده برقراری رابطه با تهران است.» انتخاب نیز در روز نوزدهم تیر از قول رئیس مجلس مصر نوشت:« اسرائیل از نزدیکی روابط تهران –قاهره بسیار نگران است.»
روزنامه انتخاب روز بعد از قول احمد جنتی دبیر شورای نگهبان نوشت: «امیدوارم که در آینده نزدیک شاهد برداشتن گامهایی در جهت تقویت و گسترش روابط بین تهران و قاهره باشیم». وی هرگونه اختلاف نظر بین دستگاههای تصمیم گیرنده درباره آینده روابط ایران و مصر را رد کرد. بیست و یکم تیرماه نیز، همشهری از قول رئیس مرکز مطالعات سیاسی مصر اغلام کرد که رابطه دو کشور ایران و مصر به سود کشورهای منطقه و جهان اسلام است.
بعدها خواهیم دید که مقاومت بنیادگرایان در برابر رابطه ایران و مصر حتی تا آشوب بر سر تغییر نام یک خیابان در تهران نیز ادامه داشت و با وجود همراهی راستگرایان با این طرح و حتی همکاری شورای شهر آبادگران برای تغییر نام خیابان خالد‌اسلامبولی در تهران؛ باز هم حملات پیاده‌نظام راست معطوف به دولت خاتمی بود. این نکته هم جالب است که با وجود استقبال دولت مصر از ایجاد رابطه با تهران به دنبال کارشکنی‌های بسیار این امر محقق نشد و اخیرا احمدی‌نژاد در یک موضع‌گیری عجیب گفته است که در صورت تمایل مصر ایران بلافاصله ایجاد رابطه خواهد کرد! به این ترتیب باز هم تهران با از دست دادن فرصت مناسب و در بدترین شرایط درخواست ایجاد رابطه با مصر دارد!
اما در تیرماه 1379 مهمترین خبر ، درباره سفر خاتمی به کشور آلمان بود. پانزدهم تیر، خبرگزاری آلمان خبر داد که تاریخ سفر خاتمی به آلمان معین قطعی شده است. چهارشنبه، پانزدهم تیرماه نیز روزنامه بهار نوشت که رژیم صهیونیستی از آلمان خواسته است تا برای تحت فشار قرار دادن ایران به منظور آزادی یهودیان بازداشت شده در شیراز، سفر خاتمی به آن کشور را لغو کند.
هجدهم تیرماه بیانیه دفتر خاتمی درباره سفر به آلمان منتشر شد. بنابر این اطلاعیه خاتمی از تاریخ 20 تا 22 تیرماه بنابه دعوت رسمی صدراعظم آلمان به این کشور سفر کرده و علاوه بر صدراعظم با رئیس‌جمهوری و چند تن از مقامات بلندپایه آلمان نیز دیدار می‌کرد. او همچنین قرار بود در جمع صاحبان صنایع آلمان حاضر شود و در نشستی با حضور اندیشمندان آلمانی درباره گفتگوی تمدن ها سخن بگوید. سفر خاتمی به آلمان چند ماه پس از ماجرای کنفرانس برلین و بحرانی که بر سر آن بوجود آمد به نوعی در برابر این ادعای بنیادگرایان قرار می‌گرفت که آلمان را متهم به حمایت از مخالفان حکومت می‌کردند و خصوصا پس از ماجرای دادگاه میکونوس در سال 1375هر روز بدنبال بهانه‌ای جدید برای ایجاد مشکل در روابط دو کشور بودند.
اعلام سفر خاتمی به آلمان بازتاب گسترده ای در رسانه های خبری جهان یافت. خرازی، وزیر خارجه معتقد بود: «بسط مناسبات میان ایران و آلمان، دیر یا زود این نگرش را در ایالات متحده ایجاد خواهد کرد که آنها باید سیاست و روابط خود را با ایران تغییر دهند.»
در چنین شرایطی روزنامه دولتی ایران طی گزارشی خبری پرسیده بود: «سومین سفر اروپایی خاتمی، استقبال جهانی، کم توجهی محافل داخلی، چرا؟» در این گزارش از قول مجید انصاری نماینده مجلس آمده بود: «هر زمانی که روابط ما و آلمان دستخوش یک تحول مثبت شده و دو طرف گام هایی را برای گسترش روابط برداشتند، یک سلسله اقدام های مشکوک در داخل و خارج رخ داده است.»
همان روزها رسالت روزنامه راستگرای وابسته به موتلفه ، از قول یکی از خوانندگان خود نوشت: «وقتی آلمان ها این طور رابطه نزدیک با تروریست ها دارند و در امور داخلی ما با برگزاری کنفرانس برلین دخالت کردند، واکنش دولت ما چه باید باشد؟ آیا واقعاً عزت ما در سفر رئیس جمهوری به آلمان حفظ می شود؟»[روزنامه رسالت- نوزدهم تیرماه1379]
این روزنامه روز بعد با چاپ مطلبی با عنوان «مطالبات ملت ایران از دولت آلمان» به قلم فردی که محمدعلی رامین (مدیرمسئول هفته نامه امامت) معرفی شده بود از هیأت عالیرتبه جمهوری اسلامی می‌خواست که مطالبات ملت ایران را پیگیری کند. از دیدگاه نویسنده رسالت «محکوم کردن توطئه کنفرانس برلین» و «عذرخواهی رسمی آلمانی ها به خاطر بیست سال بی حرمتی و جنایت و حق کشی علیه اهداف و آرمان های ملت مسلمان ایران» خواسته‌های ملت ایران بود.
عین همین مطلب روز قبل از آن در روزنامه کیهان نیز منتشر شده بود اما نویسنده آن یک «فارغ التحصیل آلمان» معرفی گردیده بود! کیهان روز بیستم تیر نیز در نوشته‌ای با عنوان «شهادت های زنجیره‌ای!» آلمان را با «هیتلر» و «گوبلز»ش سمبول دیکتاتوری دانست.
اما بالاخره در روز مقرر خاتمی در رأس یک هیأت بلندپایه عازم آلمان شد. روز بعد روزنامه بهار طی خبری از قول «عیسی سحرخیز» مدیرمسئول روزنامه توقیف شده اخبار اقتصاد نوشت: «برخی ها می‌خواهند رابطه ایران و اروپا، خصوصاً آلمان و فرانسه را به هم بزنند چرا که فکر می‌کنند رابطه با آلمان و اروپا، بر روابط ایران و انگلیس تأثیر منفی می‌گذارد»! داودهرمیداس باوند، استاد دانشگاه نیز معتقد بود: «برخی از جناح ها در ایران و آلمان مایل به موفقیت آمیز انجام شدن سفر آقای خاتمی نیستند.»