مریم کاشانی
استیضاح وزیر آموزش و پرورش، بعد از تاکید محمود احمدی نژاد مبنی بر اینکه” امروز ما در هیچ بخشی از کشور مشکل امنیتی نداریم چه برسد به گل سر سبد مجموعه‌های نظام که آموزش و پرورش باشد”رای نیاورد. این دومین استیضاح پر سروصدا، اما بی نتیجه وزیران کابینه دولت نهم بود.
در جلسه امروز مجلس که گفته می شد “هماوردی است که در آن دو فراکسیون اصول‌گرای مجلس وزن‌کشی خواهند کرد” محمود احمدی نژاد با دفاع از عملکرد وزیر آموزش و پرورش خود گفت: “با گذشت یک سال و نیم از دوره مدیریت آقای فرشیدی نباید توقع داشت وضعیت نابسامانی که در گذشته در آموزش و پرورش ایجاد شده بود به یکباره اصلاح شود. شما الان به مدارس نگاه کنید که چه فضای آرامی دارند و آن را با فضای قبل مقایسه کنید که فضای مدارس متشنج شده بود”.
وی اضافه کرد: “امروز غیرسیاسی‌ترین فضای کشور در مدارس ما وجود دارد و البته این به آن معنا نیست که فرهنگیان ما سیاسی نیستند بلکه سیاسی‌ترین افراد امروز جامعه فرهنگیان ما هستند ولی آن بازی‌های سیاسی که متاسفانه در گذشته در آموزش و پرورش باب شده بود خوشبختانه امروز دیگر وجود ندارد”.
سخنانی که برخی از نمایندگان با آن موافق و برخی نیز مخالف بودند.عادل آذر، نماینده دهلران از جمله این مخالفین بود که گفت: “امروز کانون‌های قدرت و برنامه‌ریزی غیررسمی در درون وزارت آموزش و پرورش شکل گرفته و چون آقای فرشیدی این فضای فرهنگی و ادبیات و روان‌شناسی آموزش و پرورش را نمی‌شناسد، بنابراین مقبولیت و مشروعیت تخصصی در آموزش و پرورش پیدا نکرده است”.
وی افزود: “فرشیدی در عدالت درون سازمانی نیز موفق عمل نکرده است؛ به طوری که فردی با سه سال سابقه خدمت حقوق‌اش برابر با فردی است که تحصیلاتش کارشناسی ارشد با 10 سال سابقه است؛ آیا این عدالت پرداخت است؟ امروز سرایدار حکم حقوقی‌اش برابر با معلم است؛ این چه عدالتی است؟….متاسفانه در این وزارتخانه به دلایل گوناگون از جمله حاکمیت روابط و عدم برخورداری از نظام اطلاعات، منابع انسانی و مدیریتی تاکنون امکان ایجاد نظام مدیریتی شایسته‌سالاری در جذب و بکارگیری تحقق پیدا نکرده است”.
وی سپس با برشماری ویژگی های یک نظام آموزشی مدرن اظهار داشت: “آیا این جور افراد می‌توانند برای آموزش و پرورش تحولآور باشند در حالیکه ادبیاتشان برای 40 سال پیش است؟”
عادل آذر سپس با اشاره به برنامه‌های فرشیدی در مورد ارتقای توانایی معلمان از لحاظ دانش‌و تخصص،گفت: “اتفاق عجیبی در آموزش و پرورش افتاده و آن اینکه تمام مکانیسم‌های اداری و اجرایی درخصوص ارزشیابی و ارتقای معلمان کنار گذاشته شده و این یعنی آشفتگی در یک سازمان بزرگ که بخش عمده‌ای از اینها از بی‌برنامگی است”.
نماینده دهلران در مجلسهفتم، سپس به بودجه و نیروی انسانی این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: “در زمان بررسی بودجه حتی یک پیشنهاد از آموزش و پرورش در کمیسیون تلفیق تصویب نشد، چون تیم مدیریتی وزیر قدرت استدلال و دفاع از سازمانش را نداشت. اعتبار کل آموزش و پرورش ازسال 84 تا 86 از 4 هزار و 600 میلیارد تومان به 8 هزار و 370 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده و افزایش حقوق فرهنگیان زیر 300 هزار تومان، 90 هزار تومان اضافه شده و بالای 300 هزار تومان 72 درصد افزایش داشته است. از طرف دیگر تعداد دانش‌آموزان منفی 8⁄9 دهم و کارکنان منفی 3⁄6 درصد رشد داشته و از طرف دیگر بودجه دو برابر شده است؛ پس این پول کجاست و چرا کارآیی ندارد، جز یک مدیریت ناکارآمد و عدم برنامه‌ریزی چه چیزی می‌تواند این را توجیه کند؟”
اما این سخنان، گوش های چندانی برای شنیدن نیافت، زیرا به نوشته روزنامه کارگزاران “رویدادهای جلسه استیضاح وزیر آموزش و پرورش نه تنها بار دیگر میزان همسویی دولت و مجلس را محک” می‌زد، بلکه هماوردی بود که در آن “دو فراکسیون اصول‌گرای مجلس وزن‌کشی” می کردند و “اگر فراکسیون اصولگرایان مستقل به عنوان زمینه‌ساز و پشتیبان اصلی استیضاح وزیر آموزش و پرورش در نشست امروز مجلس به خواسته‌اش دست” می یافت “ضربه‌ای دیگر به حامیان دولت در مجلس وارد” می شد. آن هم در شرایطی که “محمدرضا باهنر رییس فراکسیون اصولگرایان مجلس که حمایت او از دولت و جلوگیری او از اقدامات نظارتی و کنترلی نمایندگان زمینه جدایی منتقدان اصول‌گرا را از هسته مرکزی فراکسیون فراهم کرده” قصد کرده بود تا “یک تنه باید در برابر رایزنی‌های گسترده ژنرال‌های منتقد مقاومت کند”.
مقاومتی که البته چندان هم “یک تنه ” نبود. علاوه بر آنکه با “استیضاح‌کنندگان و نمایندگان حامی استیضاح فرشیدی برخوردهای تهدیدآمیز یا تطمیع‌آمیز”[میرمحمدی رئیس فراکسیون وفاق مجلس] شد،دیگرنمایندگان جناح راست، در عرصه های مختلف نیز به میدان آمدند که پیشتاز آنها هم، روزنامه کیهان بود. این روزنامه از قول نمایندگان جناح راست نوشت: “بحث استیضاح وزیر آموزش و پرورش صرفا سیاسی شده است و گروه اقلیت با بهره‌برداری سیاسی از این استیضاح به دنبال منافع خود است”. و بر این اساس نتیجه گرفت: “کلیت مجلس به دنبال تقویت دولت است و قرار نیست با اقداماتی که رنگ و بوی سیاسی دارد به مقابله با دولت” برود.
حال آنکه موضع گیری های دیگر روزنامه های راست حکایت از وضعیت دیگری داشت.روزنامه حزب الله در سرمقاله خود نوشت:” امروز روز آزمون بزرگ مجلس هفتم در مصاف با ابهامات و سوالات بی‌شمار افکار عمومی از عملکرد ضعیف وزارت آموزش و پرورش و بدتر از آن مصادره زحمات و خدمات دولت‌های قبل به سود خود و در مقابل عدم پاسخگویی شفاف به افکار عمومی و به خطر انداختن حیات فیزیکی و معنوی دانش‌آموزان این مرز و بوم با تقوای سیاسی و کوتاه آمدن از منافع حزبی است. مجلس هفتم امروز می‌تواند گزارش غیرواقعی دولت را باور کند و باور کند که در این کشور ظرف سال‌های گذشته هیچ اقدامی در ارتقاء معیشت فرهنگیان نشده و وزیر فعلی با اسب پولادین از مشرق طلوع کرده و بودجه آموزش و پرورش را دو برابر و در نتیجه زندگی 15 میلیون خانواده خود را ارتقاء بخشیده است! و باور کند که برکناری یک وزیر به خطر افتادن امنیت ملی است! و چه تخریبی بالاتر از اینکه دولت درخت تنومند انقلاب را آن‌قدر ضعیف پنداشته است که برکناری یک وزیر ضعیف آن امنیت ملی‌اش را به خطر می اندازد.”
همزمان مرتضی حاجی، وزیر سابق آموزش و پرورش تاکید کرد: “امضاکنندگان استیضاح هم اصلاح‌طلبان، هم اصولگرایان هم فراکسیون وفاق و کارآمدی” هستند و “بنابراین می‌شود گفت وجدان عمومی مجلس وارد بحث استیضاح شده و می‌شود نتیجه گرفت هیچ فشار سیاسی پشت استیضاح نیست. البته برعکسش را می‌توان ثابت کرد که برای پس گرفتن استیضاح فشار سیاسی وارد می‌شود”.
و در ارتباط با همین “فشار سیاسی” بود که اعتماد ملی نوشت: “دیروز خبری در مجلس منتشر شد مبنی بر اینکه به نمایندگان مجلس درباره پیامدهای نامطلوب امنیتی استیضاح وزیر آموزش و پرورش در شرایط کنونی هشدارهایی داده شده است. حضور وزیر اطلاعات در مجلس یک روز قبل از استیضاح فرشیدی دلیلی بود تا این گمانه‌زنی تقویت شود”.
و به این ترتیب بود که پیش از برگزاری جلسه استیضاح، روزنامه دولتی ایران خبر داد که: “فرشیدی بار دیگر از مجلس رای اعتماد مجدد خواهد گرفت.”
و بر اساس همین اطمینان خاطر بود که به نوشته شرق “وزیر آموزش و پرورش، محمود فرشیدی، برای شرکت در همایش همکاری‌های وزارت آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه، چشم‌انداز و راهکارها، به قم رفت…. این کار او این گمان را در کارشناسان تقویت کرد که وزیر در معرض استعفا، همه تلاشش را می‌کند تا از حمایت علمای قم در جهت تغییر رای نمایندگان معترض مجلس استفاده کند. نمایندگانی که تقریبا تمامی آنها از جناح اکثریت مجلس هستند و آرای علمای قم بی‌تردید می‌تواند بر رای بسیاری از آنها اثر بگذارد.”