به یک ترمز جدی احتیاج است

نویسنده

po_memarian_01.jpg

‎ ‎

امید معماریان‎ ‎

info‎ ‎

دکتر‎ ‎موسی‎ ‎غنی‎ ‎نژاد، اقتصاددان‎ ‎و‎ ‎عضو‎ ‎هیات‎ ‎علمی‎ ‎دانشگاه‎ ‎صنعت‎ ‎نفت‎ ‎درگفت‎ ‎وگو‎ ‎با‎ ‎روز‎ ‎با‎ ‎شرح‎ ‎ویژگی‎ ‎های‎ ‎وضعیت‎ ‎کنونی اقتصا‏‎ ‎کشور‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎افزایش‎ ‎بی‎ ‎رویه‎ ‎تورم‎ ‎منجر‎ ‎شده‎ ‎است‎ ‎تصریح‎ ‎می کند‏‎ ‎اگر‎ ‎انضباط‎ ‎سختگیرانه‎ ‎ای‎ ‎بر‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎پولی‎ ‎ومالی‎ ‎اعمال‎ ‎نشود، تورم‎ ‎طی‎ ‎ماه‎ ‎ها‎ ‎وسال‎ ‎های‎ ‎آینده‎ ‎گسترش‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. به‎ ‎گفته‎ ‎این‎ ‎اقتصاددادن، با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎درپیش‎ ‎بودن‎ ‎انتخابات‎ ‎ریاست‎ ‎جمهوری‎ ‎انتظار‎ ‎نمی‎ ‎رود‎ ‎که‎ ‎دولت‎ ‎تن‎ ‎به‎ ‎چنین‎ ‎سیاست‎ ‎هایی‎ ‎بدهد‎ ‎وازاین‎ ‎رو‎ ‎نمی‎ ‎توان‎ ‎به‎ ‎بهبود‎ ‎وضعیت‎ ‎در‎ ‎دولت‎ ‎آقای‎ ‎احمدی‎ ‎نژاد‎ ‎خوشبین‎ ‎بود. این‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎خوانید. ‏‎ ‎‎ ‎

mosaghaninejad741.jpg

‎ ‎طی‎ ‎هفته‎ ‎های‎ ‎گذشته‎ ‎بار‎ ‎دیگر‎ ‎مقامات‎ ‎دولتی‎ ‎از‎ ‎افزایش‎ ‎مجدد‎ ‎نرخ تورم‎ ‎خبردادند. چرا‎ ‎دولت‎ ‎از‎ ‎مهار‎ ‎تورم‎ ‎عاجز‎ ‎است؟‎ ‎و‎ ‎ادامه‎ ‎وضعیت‎ ‎کنونی‎ ‎به‎ ‎کجا‎ ‎خواهدانجامید؟‎ ‎آیا‎ ‎این‎ ‎تورم‎ ‎افزایش‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کرد؟‎ ‎

من‎ ‎تصورم‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎علت‎ ‎تورم‎ ‎در‎ ‎ایران‎ ‎عمدتا‎ ‎مربوط‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎به‎ ‎افزایش‎ ‎حجم‎ ‎نقدینگی‎ ‎که‎ ‎ریشه‎ ‎در‎ ‎بودجه‎ ‎و‎ ‎هزینه‎ ‎های‎ ‎دولت‎ ‎و‎ ‎البته‎ ‎بودجه‎ ‎عمرانی‎ ‎دولت دارد. به عبارت دیگر‎ ‎تزریق‎ ‎پول‎ ‎زیاد‎ ‎به‎ ‎یک‎ ‎حجم‎ ‎نقدینگی‎ ‎بسیار‎ ‎زیادی‎ ‎درجامعه‎ ‎ماتبدیل‎ ‎شده‎ ‎است. این‎ ‎موضوع‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎با‎ ‎یک‎ ‎تاخیرچند‎ ‎ساله‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎تورم‎ ‎نشان‎ ‎می‎ ‎دهد. سیاست‎ ‎های‎ ‎کنترل‎ ‎قیمت‎ ‎و‎ ‎تشویق‎ ‎وآزاد‎ ‎کردن‎ ‎واردات‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎موقتی‎ ‎جلوی‎ ‎تورم‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎موقتی‎ ‎گرفته‎ ‎ویا‎ ‎به‎ ‎تاخیر‎ ‎انداخته‎ ‎بود‎ ‎اما‎ ‎از‎ ‎پارسال‎ ‎شاهدیم‎ ‎که‎ ‎تورمی‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎بخش‎ ‎مسکن‎ ‎آغاز‎ ‎شده‎ ‎بود‎ ‎خودشرا‎ ‎به‎ ‎سایر‎ ‎بخش‎ ‎ها‎ ‎هم‎ ‎تسری‎ ‎می‎ ‎دهد. همه‎ ‎جای‎ ‎دنیا‎ ‎موضوع‎ ‎تورم‎ ‎مربوط‎ ‎به‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎مالی‎ ‎وپولی‎ ‎دولت‎ ‎برمی‎ ‎گردد‎ ‎ودرایران‎ ‎هم‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎صادق‎ ‎است. سیاست‎ ‎های‎ ‎مالی‎ ‎وپولی‎ ‎اشتباهی‎ ‎که‎ ‎اتخاذ‎ ‎کردیم‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎وضعیت‎ ‎تورم‎ ‎دامن‎ ‎زده‎ ‎است. منتها‎ ‎کارشناسانی‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎دولت‎ ‎هستند‎ ‎ظاهرا‎ ‎نمی‎ ‎پذیرند‎ ‎که‎ ‎موضوع‎ ‎تورم‎ ‎یک‎ ‎موضوع‎ ‎پولی‎ ‎است‎ ‎وبنابراین‎ ‎می خواهند از‎ ‎طریق‎ ‎کنترل‎ ‎قیمت‎ ‎ها‎ ‎و‎ ‎واردات‎ ‎تورم‎ ‎را، که‎ ‎موضوعی‎ ‎اقتصادی‎ ‎است، حل‎ ‎کنند‎ ‎والبته‎ ‎موفق‎ ‎نخواهند‎ ‎شد. چرا‎ ‎که‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎دراین‎ ‎سیاست‎ ‎ها‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎موقتی‎ ‎گشایشی‎ ‎حاصل‎ ‎شود‎ ‎ولی‎ ‎در‎ ‎دراز‎ ‎مدت‎ ‎تنها‎ ‎راه‎ ‎چاره‎ ‎حل‎ ‎مساله‎ ‎تورم، متناسب‎ ‎کردن‎ ‎حجم‎ ‎نقدینگی‎ ‎و‎ ‎پول‎ ‎درجامعه‎ ‎با‎ ‎میزان‎ ‎تولیدات‎ ‎داخلی‎ ‎است. ‏‎ ‎این‎ ‎تجربه‎ ‎ای‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎همه‎ ‎جای‎ ‎دنیا‎ -‎چه‎ ‎پیشرفته‎ ‎و‎ ‎و‎ ‎چه‎ ‎درحال‎ ‎توسعه‎- ‎‏ بسیاری‎ ‎از‎ ‎کشورهایی‎ ‎که‎ ‎توانسته‎ ‎اند‎ ‎طی‎ ‎دودهه‎ ‎گذشته‎ ‎تورم‎ ‎خود‎ ‎را‎ ‎یک‎ ‎رقمی‎ ‎کنند‎ ‎از‎ ‎همین‎ ‎راه‎ ‎استفاده‎ ‎کرده‎ ‎اند‎ ‎که‎ ‎همانا‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎پولی‎ ‎ومالی‎ ‎منضبط‎ ‎تر‎ ‎و‎ ‎حساب‎ ‎شده‎ ‎تر‎ ‎و‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎تولید‎ ‎است. توجه‎ ‎به‎ ‎تجربه‎ ‎ترکیه‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎گذشته‎ ‎نه‎ ‎چندان‎ ‎دور، تورمهایی‎ ‎حتی‎ ‎سه‎ ‎رقمی‎ ‎داشته‎ ‎دراین‎ ‎زمینه‎ ‎قابل‎ ‎توجه‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎هم‎ ‎اکنون‎ ‎تورمی‎ ‎یک‎ ‎رقمی‎ ‎دارد‎ ‎ولی‎ ‎ما‎ ‎که‎ ‎هیچ‎ ‎وقت‎ ‎تورم‎ ‎زیادی‎ ‎نداشته‎ ‎ایم‎ ‎دچار‎ ‎بیماری‎ ‎مزمن‎ ‎تورم‎ ‎دو‎ ‎رقمی‎ ‎هستیم‎ ‎وشاهد ‏‎ ‎نوساناتی‎ ‎هم‎ ‎در‎ ‎این‎ ‎زمینه‎ ‎بوده‎ ‎ایم. پیش‎ ‎بینی‎ ‎من‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎اگر‎ ‎نتوانیم‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎منضبط‎ ‎پولی‎ ‎در‎ ‎پیش‎ ‎بگیریم‎ ‎نهایتا‎ ‎تورم‎ ‎از‎ ‎رقم‎ ‎های‎ ‎موجود‎ ‎هم‎ ‎بیشتر‎ ‎خواهد‎ ‎شد‎ ‎وبه‎ ‎سرعت‎ ‎افزایش‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎انتظار‎ ‎می‎ ‎رفت‎ ‎پول‎ ‎نفت‎ ‎با‎ ‎تزریق‎ ‎به‎ ‎حوزه‎ ‎های‎ ‎مولد‎ ‎عملا‎ ‎با‎ ‎ایجاد‎ ‎اشتغال‎ ‎وهم‎ ‎چنین‎ ‎تولید‎ ‎به‎ ‎رونق‎ ‎اقتصادی، ‏کنترل‎ ‎تورم، افزایش‎ ‎صادرات‎ ‎ودر‎ ‎نهایت‎ ‎بهبود‎ ‎وضعیت‎ ‎اقتصادی‎ ‎درکشور‎ ‎بیانجامد. چرا‎ ‎این‎ ‎اتفاق‎ ‎صورت‎ ‎نگرفت؟‎ ‎

‎ ‎

اتفاقا‎ ‎افزایش‎ ‎درآمد‎ ‎های‎ ‎نفتی‎ ‎خودشمی تواند ‏‎ ‎یک‎ ‎عامل‎ ‎افزایش‎ ‎نقدینگی‎ ‎وتورم‎ ‎باشد‎ ‎که‎ ‎درایران‎ ‎اینطوراست. ‏‎ ‎با‎ ‎افزایش‎ ‎قیمت‎ ‎نفت‎ ‎درامدهای‎ ‎دولت‎ ‎هم‎ ‎افزایش‎ ‎پیدا‎ ‎کرده‎ ‎ودخایرارزی‎ ‎ما‎ ‎بالا‎ ‎رفته‎ ‎واین‎ ‎موضوع‎ ‎باعث‎ ‎شده‎ ‎که‎ ‎دولت‎ ‎هرجا‎ ‎که‎ ‎کم‎ ‎آورده‎ ‎به‎ ‎طرق‎ ‎مختلف‎ ‎از‎ ‎جمله‎ ‎قانون‎ ‎بودجه‎ ‎و‎ ‎یا‎ ‎کمک‎ ‎از‎ ‎مجلس‎ ‎ذخایر‎ ‎ارزی‎ ‎را‎ ‎تبدیل‎ ‎به‎ ‎ریال‎ ‎کند‎ ‎وازاین‎ ‎طریق‎ ‎پایه‎ ‎پولی‎ ‎را‎ ‎بالا‎ ‎برده‎ ‎واین‎ ‎افزایش‎ ‎پایه‎ ‎پولی‎ ‎افزایش‎ ‎نقدینگی‎ ‎را‎ ‎موجب‎ ‎شده‎ ‎است. نباید‎ ‎تصور‎ ‎کنیم‎ ‎که‎ ‎وقتی‎ ‎درامد‎ ‎های‎ ‎نفتی‎ ‎بالا‎ ‎می‎ ‎رود‎ ‎مشکلات‎ ‎اقتصادی‎ ‎ما‎ ‎می تواند به طور سیستماتیک‎ ‎حل‎ ‎بشود. برعکس‎ ‎مشکلات‎ ‎اقتصادی‎ ‎ما‎ ‎می‎ ‎تواند‎ ‎بیشترشود‎ ‎واین‎ ‎درصورتی‎ ‎اتفاق‎ ‎می‎ ‎افتد‎ ‎که‎ ‎مدیریت‎ ‎درستی‎ ‎بردرآمدهای‎ ‎نفتی‎ ‎اعمال‎ ‎نشود. چون‎ ‎ما‎ ‎دراین‎ ‎چند‎ ‎سال‎ ‎اخیر‎ ‎مدیریت‎ ‎صحیحی‎ ‎نسبت‎ ‎به‎ ‎ذخایر‎ ‎ارزی‎ ‎نداشته‎ ‎ایم‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎راحتی‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎تبدیل‎ ‎به‎ ‎پول‎ ‎ریالی‎ ‎کردیم، حجم‎ ‎نقدینگی‎ ‎شدیدا‎ ‎بالا‎ ‎رفته‎ ‎که‎ ‎درنهایت‎ ‎منجر‎ ‎به‎ ‎تورم‎ ‎شده‎ ‎است. ‏‎ ‎

‎ ‎

‎ ‎درعلم‎ ‎اقتصاد‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎جزوبدیهیات‎ ‎به‎ ‎شمار‎ ‎می‎ ‎رود‎ ‎که‎ ‎افزایش‎ ‎نقدینگی‎ ‎تاثیر‎ ‎مستقیم‎ ‎روی‎ ‎افزایش‎ ‎تورم‎ ‎دارد. چه‎ ‎اتفاقی‎ ‎افتاد‎ ‎که‎ ‎درکشور‎ ‎این‎ ‎اصل‎ ‎بدیهی‎ ‎نادیده‎ ‎گرفته‎ ‎شد‎ ‎وچنین‎ ‎پول‎ ‎هنگفت‎ ‎ریالی‎ ‎وارد‎ ‎سیستم‎ ‎بانکی‎ ‎کشور‎ ‎شد؟‎ ‎

‎ ‎

همه‎ ‎دولت‎ ‎ها‎ ‎وازجمله‎ ‎دولت‎ ‎فعلی‎ ‎ایران‎ ‎سعی‎ ‎می‎ ‎کنند‎ ‎به‎ ‎آسانترین‎ ‎شکل‎ ‎مشکل‎ ‎خودشان‎ ‎را‎ ‎حل‎ ‎کنند‎ ‎ویکی‎ ‎ازآسانترین‎ ‎راه‎ ‎ها‎ ‎برای‎ ‎حل‎ ‎مشکل‎ ‎مالی‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎ذخایر‎ ‎انباشته‎ ‎شده‎ ‎نفتی‎ ‎استفاده‎ ‎کنید. البته‎ ‎دولت‎ ‎های‎ ‎قبلی‎ ‎هم‎ ‎این‎ ‎کار‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎کردند‎ ‎اما‎ ‎دراین‎ ‎دوره‎ ‎درآمدهای‎ ‎نفتی‎ ‎چون‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎چشمگیر‎ ‎بالا‎ ‎رفته‎ ‎امکانات‎ ‎دولت‎ ‎هم‎ ‎برای‎ ‎اینکه‎ ‎مشکلاتش‎ ‎را‎ ‎ازاین‎ ‎طریق‎ ‎حل‎ ‎کندبیشتر‎ ‎شده‎ ‎است. درنتیجه‎ ‎به‎ ‎همان‎ ‎سیاست‎ ‎ها‎ ‎متوسل‎ ‎شدند‎ ‎ونتیجه‎ ‎اش‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎بینیم. بنابراین‎ ‎یک‎ ‎اراده‎ ‎قوی‎ ‎واجماعی‎ ‎ملی‎ ‎می‎ ‎خواهد‎ ‎که‎ ‎جلوی‎ ‎این‎ ‎فرآیند‎ ‎را‎ ‎بگیرد‎ ‎ویک‎ ‎انضباط‎ ‎پولی‎ ‎درکشور‎ ‎حاکم‎ ‎بشود‎ ‎که‎ ‎درشرایط‎ ‎فعلی‎ ‎من‎ ‎وضعیت‎ ‎را‎ ‎روشن‎ ‎نمی‎ ‎بینم. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎چرا‎ ‎وضعیت‎ ‎از‎ ‎منظر‎ ‎شما‎ ‎روشن‎ ‎نیست؟‎ ‎آیا‎ ‎نشانه‎ ‎هایی‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎وضعیت‎ ‎در‎ ‎ماه‎ ‎ها‎ ‎ویا‎ ‎سالهای‎ ‎آینده‎ ‎بهتر‎ ‎نشود؟‎ ‎

به‎ ‎هرحال‎ ‎ما‎ ‎درفاصله‎ ‎یک‎ ‎سال‎ ‎به‎ ‎انتخابات‎ ‎هستیم‎ ‎وکمابیش‎ ‎هم‎ ‎مبارزات‎ ‎انتخاباتی‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎پنهان‎ ‎وپشت‎ ‎پرده‎ ‎آغاز‎ ‎شده‎ ‎است. درچنین‎ ‎شرایطی‎ ‎بدیهی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎دولت‎ ‎حاضر‎ ‎نباشد‎ ‎هیچ‎ ‎نوع‎ ‎انضباطی‎ ‎را‎ ‎دراقتصاد‎ ‎تحمیل‎ ‎کند‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎شائبه‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎وجود‎ ‎بیاوردکه ‏‎ ‎نمی‎ ‎خواهد‎ ‎هزینه‎ ‎کند‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎دست‎ ‎ودل‎ ‎بازی‎ ‎گذشته‎ ‎ادامه‎ ‎بدهد. به‎ ‎همین‎ ‎جهت‎ ‎بعید‎ ‎می‎ ‎دانم‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎سیاست‎ ‎پولی‎ ‎منضبط‎ ‎اتفاق‎ ‎بیافتد. دلیل‎ ‎مهم‎ ‎تر‎ ‎اینکه‎ ‎کسانی‎ ‎که‎ ‎سکاندار‎ ‎مدیریت‎ ‎اجرایی‎ ‎کشورهستند‎ ‎به‎ ‎یارادایم‎ ‎علمی‎ ‎اقتصادی‎ ‎که‎ ‎من‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎صحبت‎ ‎کردم‎ ‎اصلا‎ ‎اعتقادی‎ ‎ندارند. یا‎ ‎اینطور‎ ‎اعلام‎ ‎می‎ ‎کنند. وچون‎ ‎در‎ ‎این‎ ‎چارچوب‎ ‎فکر‎ ‎نمی‎ ‎کنند‎ ‎این‎ ‎اعتقاد‎ ‎را‎ ‎هم‎ ‎ندارند‎ ‎این‎ ‎سیاست‎ ‎نتیجه‎ ‎همان‎ ‎چیزی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎عرض‎ ‎کردم. بنابراین‎ ‎همین‎ ‎وضع‎ ‎ادامه‎ ‎پیدا‎ ‎خواهد‎ ‎کرد‎ ‎ونباید‎ ‎انتظار‎ ‎داشته‎ ‎باشیم‎ ‎که‎ ‎تغییر‎ ‎زیادی‎ ‎اتفاق‎ ‎بیافتد. ‏‎ ‎

‎ ‎

‎ ‎اینکه‎ ‎گفتید‎ ‎اعتقادی‎ ‎به‎ ‎پارادایم‎ ‎های‎ ‎علمی‎ ‎اقتصادی‎ ‎وجود‎ ‎ندارد‎ ‎دقیقا‎ ‎اشاره‎ ‎به‎ ‎چه‎ ‎موضوعاتی‎ ‎است؟‎ ‎

‎ ‎

به‎ ‎صورت‎ ‎کلی‎ ‎چارچوب‎ ‎فکری‎ ‎که‎ ‎اقتصاد‎ ‎دانان‎ ‎براساس‎ ‎متغیرهای‎ ‎اقتصادی‎ ‎به‎ ‎آن‎ ‎فکر‎ ‎وعمل‎ ‎می‎ ‎کنند‎ ‎واگر‎ ‎یک‎ ‎داده‎ ‎هایی‎ ‎را‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎سیستم‎ ‎بدهیم‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎طبیعی‎ ‎محصولاتی‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎طرف‎ ‎مقابل‎ ‎خواهند‎ ‎گرفت‎ ‎که‎ ‎ناشی‎ ‎از‎ ‎آن‎ ‎منطق‎ ‎آن‎ ‎کارکرد‎ ‎نظام‎ ‎اقتصادی‎ ‎است‎ ‎را‎ ‎قبول‎ ‎ندارند. به‎ ‎نظر‎ ‎می‎ ‎رسد‎ ‎کسانی‎ ‎که‎ ‎الان‎ ‎تصمیم‎ ‎گیران‎ ‎اصلی‎ ‎اقتصادی‎ ‎کشورهستند‎ ‎این‎ ‎پارادایم‎ ‎را‎ ‎قبول‎ ‎ندارند. یعنی‎ ‎فرض‎ ‎کنید‎ ‎اجماع‎ ‎جهانی‎ ‎دراین‎ ‎مورد‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎ ‎که‎ ‎تورم‎ ‎یک‎ ‎پدیده‎ ‎پولی‎ ‎است‎ ‎ودر‎ ‎سایه‎ ‎انضباط‎ ‎پولی‎ ‎می‎ ‎توان‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎حل‎ ‎کرد. این‎ ‎یک‎ ‎بحث‎ ‎علمی‎ ‎اقتصادی‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎اجماع‎ ‎گسترده‎ ‎ای‎ ‎هم‎ ‎دربین‎ ‎اقتصاد‎ ‎دانان‎ ‎درمورد‎ ‎آن‎ ‎وجود‎ ‎دارد. ‏تجربه‎ ‎هم‎ ‎نشان‎ ‎داده‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎راه‎ ‎حل‎ ‎نتیجه‎ ‎داده‎ ‎است. حالا‎ ‎می‎ ‎بینیم‎ ‎که‎ ‎درکشور‎ ‎ما‎ ‎یک‎ ‎عده‎ ‎ای‎ ‎این‎ ‎موضوع‎ ‎را‎ ‎نمی‎ ‎پذیرند. ‏حالا‎ ‎چه‎ ‎کار‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎کرد؟‎ ‎چطور‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎درچنین‎ ‎شرایطی‎ ‎خوشبین‎ ‎بود؟‎ ‎

‎ ‎‎ ‎اگر‎ ‎روند‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎پولی‎ ‎ومالی‎ ‎به‎ ‎همین‎ ‎صورت‎ ‎ادامه‎ ‎پیدا‎ ‎کند‎ ‎سال‎ ‎آینده‎ ‎وضعیت‎ ‎اقتصادی‎ ‎کشور‎ ‎چگونه‎ ‎خواهد‎ ‎بود؟‎ ‎

‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎اینکه‎ ‎درجامعه‎ ‎ما‎ ‎تعدادزیادی‎ ‎از‎ ‎متغیرهای‎ ‎تاثیرگذاربر‎ ‎اقتصاد، غیراقتصادی‎ ‎و‎ ‎درشمار‎ ‎متعیرهای‎ ‎مدیریتی‎ ‎اداری‎ ‎وسیاسی‎ ‎هستند‎ ‎بنابراین‎ ‎پیش‎ ‎بینی‎ ‎که‎ ‎درماه‎ ‎های‎ ‎آینده‎ ‎چه‎ ‎وضعیتی‎ ‎پیش‎ ‎خواهد‎ ‎آمد‎ ‎خیلی‎ ‎دشوار‎ ‎است. برای‎ ‎اینکه‎ ‎تصمیم‎ ‎گیری‎ ‎ها‎ ‎هر‎ ‎لحظه‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎عوض‎ ‎شود‎ ‎وروی‎ ‎متغیرهای‎ ‎اقتصادی‎ ‎چنین‎ ‎تصمیم‎ ‎گیری‎ ‎هایی‎ ‎تاثیر‎ ‎می‎ ‎گذارد. ‏بنابراین‎ ‎من‎ ‎چندان‎ ‎اهل‎ ‎پیش‎ ‎بینی‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎کلی‎ ‎نیستم. گرایش‎ ‎کلی‎ ‎اما‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎گونه‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎تورم‎ ‎کنونی‎ ‎گسترش‎ ‎پیدا‎ ‎می‎ ‎کند. مگر‎ ‎اینکه‎ ‎یک‎ ‎ترمز‎ ‎خیلی‎ ‎جدی‎ ‎به‎ ‎این‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎انبساطی‎ ‎و‎ ‎مالی‎ ‎زده‎ ‎شود‎ ‎و‎ ‎یک‎ ‎انضباط‎ ‎خیلی‎ ‎قوی‎ ‎ایجاد‎ ‎شود‎ ‎درعرصه‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎پولی‎ ‎ومالی‎ ‎که‎ ‎آن‎ ‎هم‎ ‎درشرایط‎ ‎کنونی‎ ‎کشور‎ ‎من‎ ‎محتمل‎ ‎نمی‎ ‎دانم‎ ‎اگر‎ ‎چه‎ ‎امیدوارم‎ ‎رخ‎ ‎بدهد. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎آیاسابقه‎ ‎داشته‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎وقتی‎ ‎تورم‎ ‎دربخش‎ ‎هایی‎ ‎به‎ ‎عنوان‎ ‎مثال‎ ‎تا‎ ‎‏۵۰‏‎ ‎درصد‎ ‎بالا‎ ‎برودبعد‎ ‎از‎ ‎اعمال‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎کنترلی، رقمی‎ ‎های‎ ‎موجود‎ ‎به‎ ‎قبل‎ ‎برگردد‎ ‎ویا‎ ‎حداقل‎ ‎قیمت‎ ‎های‎ ‎کنونی‎ ‎تعدیل‎ ‎شود؟‎ ‎یا‎ ‎اینکه‎ ‎این‎ ‎افزایش‎ ‎ها‎ ‎عملا‎ ‎درنقطه‎ ‎کنونی‎ ‎باقی‎ ‎خواهد‎ ‎ماند؟‎ ‎

‎ ‎

الزاما‎ ‎این‎ ‎طور‎ ‎نیست‎ ‎که‎ ‎قیمت‎ ‎هایی‎ ‎که‎ ‎هست‎ ‎همین‎ ‎طور‎ ‎بماند. بستگی‎ ‎به‎ ‎تصمیم‎ ‎گیری‎ ‎ها‎ ‎و‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎فعالان‎ ‎اقتصادی‎ ‎وتصمیم‎ ‎گیران‎ ‎اقتصادی‎ ‎دارد. ما‎ ‎از‎ ‎آنچه‎ ‎محتمل‎ ‎است‎ ‎سخن‎ ‎می‎ ‎گوییم. اگر‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎انقباضی‎ ‎شدید‎ ‎پولی‎ ‎ومالی‎ ‎اتفاق‎ ‎بیافتد‎ ‎ویا‎ ‎سیاست‎ ‎های‎ ‎جدی‎ ‎در‎ ‎بخش‎ ‎مسکن‎ ‎اعمال‎ ‎شود‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎قیمت‎ ‎ها‎ ‎از‎ ‎سطح‎ ‎کنونی‎ ‎پایین‎ ‎بیاید. از‎ ‎نظر‎ ‎تئوریک‎ ‎این‎ ‎امکان‎ ‎پذیر‎ ‎است. من‎ ‎کلا‎ ‎درمورد‎ ‎وضع‎ ‎محتمل‎ ‎صحبت‎ ‎کردم‎ ‎که‎ ‎بعید‎ ‎می‎ ‎دانم‎ ‎اتفاق‎ ‎بیافتد‎ ‎اگر‎ ‎چه‎ ‎امیدوارم‎ ‎رخ‎ ‎بدهد‎ ‎و ‏امیدوارم‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎هوشیاری‎ ‎درمسئولان‎ ‎وتصمیم‎ ‎گیران‎ ‎پیدا‎ ‎بشود‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎خاطر‎ ‎حل‎ ‎واقعی‎ ‎مسائل‎ ‎اقتصادی‎ ‎تصمیمات‎ ‎درست‎ ‎تری‎ ‎بگیرند. ‏‎ ‎

‎ ‎‎ ‎