ویلیام جی برود
روسیه دلایل خارج شدن میله های سوختی از رآکتور ایران و ایجاد تأخیر در برنامه آغاز به کار این نیروگاه در ماه جاری را توضیح داد. توضیحات روسیه به عنوان اولین توجیه رسمی اعلام شده، پس از آن منتشر می شود که گمانه زنی های هفته گذشته از اشکال در راه اندازی نیروگاه گرفته تا بازی سیاسی مسؤولان، حکایت می کردند.
شرکت دولتی انرژی روسیه موسوم به روس اتوم که در حال ساخت نیروگاه بوشهر است، با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد در یکی از چهار پمپ اصلی خنک کننده نیروگاه، آسیب هایی مشاهده شده است. بر اساس این اطلاعیه، به دلیل همین مشکل، لازم بود سوخت از قلب رآکتور خارج شود و رآکتور و قطعات سوختی آن مورد بازرسی قرار گیرد تا نسبت به آغشته نبودن آن با اجزای فلزی اطمینان حاصل شود. کشف قطعات فلزی نیاز به انجام پاکسازی را اجتناب ناپذیر می کند و به گفته یکی از مسؤولان، سبب تأخیر دو ماهه در آغاز به کار نیروگاه خواهد شد.
مایکل ال کورادینی یکی از مهندسان هسته ای در دانشگاه ویسکانسین گفت تراشه های فلزی در داخل سیستم خنک کننده آبی یک رآکتور نمی تواند خطری ایجاد کند، اما می تواند به عنوان عامل فرساینده سبب کوتاهی عمر رآکتور شوند.
وی در مصاحبه ای گفت: “این یک معضل اجرایی است.” دکتر کورادینی در عین حال که این معضل را دارای تأثیری بر امنیت نیروگاه نمی داند، مشکل پمپ ها را “به هیچ وجهه یک مشکل معمولی و شایع نمی داند.”
آژانس بین المللی انرژی هسته ای روز جمعه اعلام کرد ایران روز چهارشنبه به بازرسان گفته است که قصد خروج میله های سوختی از رآکتور بوشهر در خلیج فارس را دارد. ایران هیچ توضیحی در این مورد ارائه نداده بود.
تهران چندین سال است که از این رآکتور به عنوان نمادی برای نمایش نیات صلح جویانه هسته ای خود استفاده کرده است و آغاز به کار آن را به عنوان نشانه ای از شدت گرفتن پیشرفت کشور معرفی کرده اند. بوشهر محل ساخت اولین نیروگاه هسته ای برق ایران است.
ایران در گذشته پذیرفته است که بدافزار رایانه ای استاکس نت رآکتور بوشهر را آلوده کرده است و کارشناسان رایانه ای در هفته گذشته به گمانه زنی در خصوص احتمال نقش داشتن بدافزار یاد شده در بروز تازه ترین مشکل هسته ای ایران پرداختند.
هر چند به نظر می رسد توضیحات روسیه چندان نامعقول نباشد، اما کارشناسان هشدار می دهند توانمندی کامل بدافزار استاکس نت هنوز مشخص نشده است.
در اطلاعیه روز دوشنبه روسیه آمده است که این مشکل همزمان با تشدید فشار بر روی رآکتور در جریان آزمایشات مشخص شده است. بر اساس این اطلاعیه، پمپ دچار لرزش شده و اتصالات از هم باز شدند. در نتیجه، تراشه های فلزی کوچکتر از 3 میلیمتری به داخل لوله های خنک کننده سرازیر شدند و به جایگاه سوخت رسیدند.
در اطلاعیه آمده است: “اتصالات در زیر لرزش های با دور بالا و فشار نوسانی، گسسته شدند.”
در این اطلاعیه افزوده شده: “اگر اجزای فلزی در جایگاه سوختی پیدا شوند، پاکسازی انجام می شود؛ بدنه رآکتور تمیز خواهد شد و پس از آن، سوخت مجدداً در داخل رآکتور قرار داده خواهد شد.”
در اطلاعیه آمده است که پمپ های از کار افتاده، در دهه 1970 و همزمان با فعالیت آلمان در امر ساخت این نیروگاه تعبیه شده بودند. روس ها که از سال 1995 عهده دار تکمیل این پروژه شدند، چندین سال است که اعلام می کنند بهینه سازی تجهیزات آلمانی بیش از حد انتظار مشکل ساز بوده است.
در مقاله منتشر شده در روزنامه نژا ویسیمیا گازتا مسکو در روز دوشنبه، به نقل از یک مقام ناشناس روسی گزارش شد که در بدترین حالت اگر تراشه های فلزی در جایگاه سوخت پیدا شوند، تأخیر حاصل از آن نمی تواند بیش از دو ماه طول بکشد.
منبع: نیویورک تایمز- 28 فوریه