چرا رفسنجانی قربانی شد؟

نویسنده

» نگاه لوپوئن

آرمین عارفی

به واقع که رویداد روز سه شنبه شوک بزرگی در صحنه سیاسی ایران به وجود آورد. دو نامزد انتخاباتی که شانس زیادی برای پیروزی داشتند، نزدیک به یک هفته پس از تسلیم نامزدی شان که در آخرین دقایق انجام شد، توسط شورای نگهبان از گردونه انتخاباتی کنار گذاشته شدند. این نهاد قدرتمند که اکثر اعضای آن ازسوی شخص رهبر تعیین می شوند، وظیفه بررسی صلاحیت نامزدها را براساس قانون اساسی برعهده دارد.

درحالی که رد صلاحیت مشایی به دلیل مواضع ملی گرایانه اش چندان تعجب آور نبود، ولی کنار گذاشتن اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان یکی از شخصیت های کلیدی جمهوری اسلامی به واقع به یک صحنه تئاتر شباهت داشت. عبدالرضا تاجیک، سیاست شناس ایرانی، دراین خصوص می گوید: “این پایان کار جمهوری اسلامی است، چرا که رفسنجانی یکی از پایه های این حکومت است.”

رفسنجانی که به آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، بسیار نزدیک بود، در سال ۱۹۸۰ به سمت ریاست مجلس و سپس در زمان جنگ ایران و عراق ازسوی رهبر به سمت فرمانده کل قوا انتخاب شد. او همچنین نقش بسیار مهمی در انتخاب علی خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب و جانشین آیت الله خمینی داشت.

او طی دو دوره ریاست جمهوری تا حد قابل توجهی توانست وضعیت اقتصادی یک کشور ویران از هشت سال جنگ را بهبود بخشد و راه ایران را در سرمایه گذاری های غربی باز کند و همین رویکرد باعث شد تا به او لقب “محافظه کار عملگرا” دهند. ولی تصویر فساد مالی او و خانواده اش در نزد مردم ایران باعث شد تا در انتخابات ۲۰۰۵ شکست بخورد. او به دنبال سرکوب های سال ۲۰۰۹ در خطبه های نماز جمعه به صورت جسته و گریخته از جنبش سبز، به عنوان جنبش اعتراضی علیه انتخاب مجدد محمود احمدی نژاد، حمایت کرد.

همین حمایت کوچک از اپوزیسیون باعث شد تا او به حاشیه رانده شود و از سمت ریاست مجلس خبرگان برکنار گردد. سپس فرزندان او به اتهام “اقدام علیه امنیت ملی” به مدت چندین ماه زندانی شدند. رفسنجانی در سن ۷۹ سالگی تنها به درخواست آیت الله خامنه ای می تواند به صحنه سیاسی ایران بازگردد.

به گفته یک منبع موثق ایرانی، هیچ گاه قرار بر این نبود که رفسنجانی در عرصه انتخابات ظاهر شود. این منبع می گوید: “این حرکت بسیار حساب شده بود.” نامزدی رفسنجانی صرفاً برای گرم کردن سر مردم انجام شد تا رد صلاحیت مشایی آسان تر انجام شود. به گفته سخنگوی شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی، دلایل جسمانی باعث رد صلاحیت رییس جمهور پیشین شده است. البته مشکل بتوان تصور کرد که نزدیکی رفسنجانی با اپوزیسیون اصلاح طلب و همچنین توان او در کسب آرا در غیاب یک نامزد اصلاح طلب، در رد صلاحیت او تأثیری نداشته باشد.

عبدالرضا تاجیک با تأسف می گوید: “حکومت با رد نامزدی رفسنجانی نشان داد که هیچ نظر مخالفی را برنمی تابد، واین درحالی بود که رییس جمهور پیشین می توانست موازنه نیروها را در نزد حاکمیت به حال تعادل درآورد. ” او در ادامه می افزاید: “امروز در ایران یک دوره جدید آغاز شده. ما شاهد بودیم که یکی از پایه های اصلی حکومت رد صلاحیت شد و یکی دیگر در زندان خانگی بسر می برد.” منظور او میرحسین موسوی است که از فوریه ۲۰۱۱ به دلیل رهبری جنبش سبز در حصر خانگی قرار دارد. این درحالی است که دیگر چهره برجسته حکومتی، مهدی کروبی که ریاست مجلس جمهوری اسلامی را برعهده داشته نیز، در حصر خانگی است.

منبع: لوپوئنhttp://www.lavie.fr/actualite/monde/israel-se-prepare-t-il-a-une-guerre-contre-l-iran-28-08-2012-30161_5.phphttp://www.slate.fr/story/47317/toxicomanie-came-drogue-iran-teheran، ۲۷ مه