سپهر شایگان جوان 24 ساله ساکن حومه شمالی شهر تهران، دچار سردرد شدیدی شده که آن را به آلودگی هوا نسبت می دهد. مادرش هم که روانه تهیه بساط کباب بر روی پشت بام شده، ماسک محافظت از آلودگی هوا به صورت می زند.
خانواده او به جای بهره مندی از چشم انداز کوهستان های دور از شهر که از هوای زیبایی برخوردارست، در هاله ای از دود زرد رنگ گرفتار شده اند.
شایگان کیفیت هوای پایتخت تهران در روزهای جاری را «غیرقابل تنفس» توصیف می کند و گوشش به توضیحات مقامات نگران شهر بدهکار نیست.
روز پنجشنبه و برای سومین روز پیاپی، تهران به دلیل سطح «غیر بهداشتی» آلاینده ها عملاً تعطیل بود. ادارت دولتی، مدرسه ها، بانک ها، کارخانجات و بسیاری از اماکن دیگر برای جلوگیری از وخامت بیشتر وضعیت آلودگی هوا، مجبور به تعطیل کردن کار شدند.
دوره های آلودگی هوا در تهران که منزگاه بیش از 12 میلیون نفر و شاهد ترافیک سنگین بیش از 3 میلیون خودرو است، چیز تازه ای نیست. یکی از نمادهای شهری تهران، تابلو های نشانگر وضعیت آلودگی هوا در مرکز شهر است.
اما آلودگی فعلی هوا در مقایسه با دوره های پیشین، بسیار وخیم تر است و برای مدت طولانی تری ادامه یافته است.
وزارت بهداشت ایران به شهروندان دچار بیماری های تنفسی و قلبی هشدار داده است که در خانه بمانند. به کودکان و سالمندان نیز همین توصیه شده است. نهادهای بهداشتی همچنین به رانندگان تاکسی و سایر کسانی که مجبور به تردد در شهر هستند توصیه کرده است که ماسک های جراحی بر روی صورت داشته باشند.
برخی از شهروندان نیز از شهر خارج می شوند. نیما جم کارشناس 31 ساله می گوید او برای استفاده «از هوا» به کنار دریای خزر در آنسوی رشته کوه البرز می رود که هوای فوق العاده زیبایی دارد. کوهستان البرز در حاشیه شمالی تهران قرار گرفته است.
اما همین کوه ها یکی از علل اصلی مشکل مزمن آلودگی هوای تهران هستند. دامنه های کوهستان مانند یک دیوار عمل می کنند و اجازه عبور دود و آلودگی را نمی دهند. این وضعیتی است که در سایر شهرهای آلوده نظیر لوس آنجلس و مکزیکو سیتی هم دیده می شود.
هوای آلوده پیامدهای زیان بار مالی نیز دارد. تخمین زده می شود که هر «تعطیلی ناشی از آلودگی هوا» ضرری بالغ بر 130 میلیون دلاربر اقتصاد کشور برجای می گذرد؛ اقتصاد نابسمانی ازفشار تحریم ها نیز رنج می کشد.
البته از تعداد منابع آلوده کننده هوا، از وسایل نقلیه رو به گسترش و سیستم های پرطرفدار گرمایی گاز طبیعی گرفته تا موارد ناشناخته تر، هیچ چیز کم نشده است.
رئیس اداره مبارزه با آلودگی هوا گفت محققان دولتی در حال مطالعه روش های مداخله جوی برای تولید باران و شاید هم تولید توربین های بزرگ برای تولید باد و پراکنده کردن دود و آلودگی هستند.
هرچند این ایده ها ظرف چندین دهه گذشته در لوس آنجلس نیز مطرح شده اند، اما به دلیل هزینه بالای اجرایی و تردید در میزان کارآیی آنها، کنار گذاشته شده اند.
محمد جواد محمدی زاده به خبرگزاری نیمه دولتی مشرق وعده داد: «ما طرح های بسیاری داریم.»
یکی از این طرح ها مهاجرت فله ای از تهران است. جالب این است که تهران حدود دو قرن پیش به دلیل آب و هوای خوبش از سوی حاکمان وقت به عنوان پایتخت انتخاب شده بود.
روحانیون حاکم ایران سال گذشته از ساختن شهری به عنوان پایتخت جدید برای نسل های بعدی کشور سخن گفته بودند.
فکر ساختن پایتختی بهتر و فارغ از آلودگی و به دور از خطوط زلزله در نزدیکی تهران، بیشتریک رویا است.
اما محمود احمدی نژاد در حال برداشتن گام های کوچکی است. دولت وی از طرح هایی برای انتقال بسیاری از وزارتخانه ها و نهادهای دولتی به سایر شهرهای کشور پشتیبانی کرده است.
هرچند تاکنون عده ناچیزی حاضر به نقل مکان به سایر شهرها شده اند، اما وی عهد کرده که به فشار ادامه خواهد داد.
به گفته علیرضا مصدقی معاون وزیر بهداشت در یک کنفرانس خبری در روز پنجشنبه، وی کمیته ای را برای بررسی پیامدهای آلودگی هوا تشکیل داده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی گفت کمیته یاد شده می تواند کار خود را از همین حالا آغاز کند زیرا انتظار می رود وضعیت هوا و هاله دود موجود تا هفته آینده نیز ادامه پیدا کند.
وی گفت: «اگر لازم باشد روزهای بیشتری را به دلیل آلودگی هوا تعطیل کنیم، این کار را خواهیم کرد.»
منبع: فاکس نیوز- 2 دسامبر 2010
