رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی روز گذشته ضمن حمله به سران جنبش مخالفان دولت دهم، روشنفکران را مورد انتقاد قرار داد و آن ها را در مقابل روحانیون خواند. وی پیشتر نیز انتقادات جدی علیه روشنفکران مطرح کرده بود.
رئیس دستگاه قضایی جمهوری اسلامی روز گذشته همزمان با حمله به رهبران جنبش سبز، “روشنفکران” را مورد حمله قرار داد و آن ها را افرادی توصیف کرد که روحانیون را قبول ندارند. صادق لاریجانی روز گذشته در بندر عباس پیرامون روشنفکرانی که از کاندیداهای مخالف محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری حمایت می کنند گفت: “برخی از روشنفکران پشت آنها ( موسوی، کروبی و خاتمی ) ایستاده و از آنان حمایت کردند درحالی که هیچیک از این روشنفکران، روحانیون را قبول ندارند اما امروز از این افراد حمایت می‌کنند. ”
حمله رئیس قوه قضائیه به روشنفکران و متهم کردن آنان به “قبول نداشتن” روحانیون در حالی صورت می گیرد که از قضا برخی از روحانیون بلند پایه نیز حمایت های علنی و صریحی از رهبران سیاسی جنبش سبز به عمل آورده اند.به غیر از آیت الله العظمی منتظری، برخی دیگر از مراجع تقلید نیز بار ها از خیزش معترضان محمود احمدی نژاد حمایت کرده اند. در عین حال در سال های اخیر بسیاری از روشنفکران نیز در سال های اخیر حمایت خود را از روحانیون اصلاح طلب اعلام کرده اند و یکی از گفتار های مورد حمایت آن ها به ویژه پس از دوم خرداد 1376 بر “همزیستی مسالمت آمیز” استوار بوده است.
روشنفکری ایران بیمار متولد شد
اما اظهارات روز گذشته صادق لاریجانی نخستین حملات وی به روشنفکران نبود. اواسط تابستان سال جاری نیز وی روشنفکران را “بیمار” توصیف و از آن ها به دلیل “تجدد گرایی” انتقاد کرده بود. او که در آن زمان برای “ مبلغان ویژه ماه رمضان” سخنرانی می کرد در توضیح اظهارات خود گفته بود: “روشنفکری در ایران بیمار متولد شد و حرف‌های بسیاری از روشنفکران حتی آنهایی که مدعی روشنفکری دینی هستند وارداتی است که در قالب الفاظ و لعاب‌هایی مطرح می‌شود.”
رئیس دستگاه قضایی جمهوری اسلامی تجدد گرایی را محصول دوران مشروطه عنوان کرده و افزوده بود: “این تفکر بخصوص در دوران مشروطیت وارد کشور شده و هراز چندگاهی تورم می‌کند و یکباره روشنفکرانی سر بر می‌آورند و این مباحث را مطرح می‌کنند. ”
حمله به روشنفکران مترجم
او به ویژه مستقیما انگشت اتهام را به سوی “مترجمان” نشانه رفته و آنان را به “نفهمیدن” متهم کرده بود: “بسیاری از این افراد مترجم هستند؛ آن هم حرف‌های صاحب سخن را یا نمی‌فهمند یا نمی‌خواهند به خوبی ترجمه کنند.”
علی لاریجانی: روشنفکران متلک می گویند
گفتنی است صادق لاریجانی تنها عضو خانواده لاریجانی نیست که روشنفکران را مورد حمله قرار می دهد. آذرماه سال جاری برادر وی علی لاریجانی نبز روشنفکران را متهم به “متلک گویی” کرد و گفت: “روشنفکران با متلک گویی و زیر سؤال بردن حوزه، حتی اجتهاد را نیز زیر سؤال بردند.”
رئیس مجلس هشتم در کنگره ای که برای بزرگداشت “محدث قمی” برگزار شده بود در خصوص رابطه روشنفکران و روحانیون گفت: “مشکلات روشنفکری از قبل در جامعه ما بوده؛ به طوری که در مشروطه و پس از انقلاب، به روحانیت و دین حمله نمودند.”
دیدار سید حسن خمینی با روشنفکران “معاند”
اظهارات برادران لاریجانی علیه مناسبات روحانیون و روشنفکران در حالی مطرح می شود که سید حسن خمینی، نوه آیت الله خمینی چند ماه قبل با برخی از روشنفکران منتقد جمهوری اسلامی دیدار و گفت و گو کرد. سید جواد طباطبایی، داریوش شایگان و مجتهد شبستری از روشنفکرانی بودند که در دیدار با نوه رهبر انقلاب 57 سخن گفتند.
این دیدار که در ماه شهریور انجام شد خشم روزنامه راست گرای کیهان را به همراه داشت.این جریده ضمن معرفی طباطبایی به عنوان “عناصر معاندی که با انکار نقش بی بدیل اسلام در سر بر آوردن تمدن ایرانی، ادعا می کند با حضور اسلام، ایران دچار زوال اندیشه و فکر شده “ و داریوش شایگان به عنوان “عضو انجمن فلسفه متعلق به فرح پهلوی و سردبیر مجله ایران، متعلق به بنیاد مطالعات ایران (وابسته به اشرف پهلوی)“، شدیدا سید حسن خمینی را به خاطر دیدار با روشنفکران مورد سرزنش قرار داد و نوشت: “در این مراسم تجلیل که از سیدحسن خمینی هم دعوت به عمل آمده بود، برخی عناصر مسئله دار و معارض با اسلام ناب نظیر داریوش شایگان، جواد طباطبایی و محمد مجتهد شبستری حضور داشتند. ”
روشنفکران از مردم عقب هستند
گفتنی است رسانه های وابسته به جناح راست نیز همصدا با مقامات جمهوری اسلامی می کوشند اتهامات دیگری از زوایای دیگر متوجه روشنفکران تجددگرا کنند. یکی از اتهامات همیشگی “عقب بودن” روشنفکران از “مردم ” است. برای نمونه سایت جهان نیوز در مطلبی پیرامون روشنفکری، مقدمه متن را با این گزاره ها آغاز کرده بود: “جریان روشنفکری کشور ما همیشه چند گام از حرکت عمومی مردم عقب‌تر بوده است. برای این حرف در سالهای گذشته مصداقهای زیادی هست.”
مراد ثقفی سردبیر فصل نامه گفتگو در شماره روشنفکری در ایران این نشریه در پاسخ به این دست حملات که امروزه به ویژه از سوی حامیان جمهوری اسلامی صورت می گیرد، با رد اتهام جدا افتادگی یا جدابودن روشنفکران از عموم مردم، روشنفکران را شکل دهنده” مفاهیم و مقولات جنبش های سیاسی و اجتماعی” در ایران توصیف کرده بود: “در تمامی ادوار تاریخ معاصر تمامی مفاهیم و مقولات مهمی که جنبش های اجتماعی و سیاسی حول آن شکل گرفته اند توسط روشنفکران مطرح شده اند. این امر خواه در زمینه مفاهیم نظری باشد مانند مشروطیت و دیوان سالاری و استقلال و آزادی و برابری شهروندی و خواه در حوزه مقولات علمی همچون مجلس قانون گذاری، تحکیم و تقویت نهاد های مدرن دولتی و تقسیم اراضی میان دهقانان یا توسعه و لزوم صنعتی شدن.”
