آرش بهمنی
حجت السلام موسوی لاری، وزیر کشور دولت خاتمی و از اعضای مجمع روحانیون اکنون به عنوان یکی از اعضای ائتلاف اصلاح طلبان نقش مهمی در پیشبرد ائتلاف اصلاح طلبان بر عهده دارد. صحبت های مردی که سابقه برگزاری چندین انتخابات مختلف رت دارد، بخصوص سه انتخاباتی که اصلاح طلبان در آن شکست خوردند، و حداقل به نحوه برگزاری دو دوره آن معترض بودند، خواندنی است.
اصلاح طلبان در انتخابات به ائتلاف دست پیدا کرده اند. فکر می کنید تا چه حد قادر خواهند بود شعارهای خود را به میان مردم ببرند؟
متاسفانه نحوه عملکرد مجموعه حاکمیت در این دو، سه انتخابات گذشته به گونه ای بوده که انگیزه مشارکت را به حداقل رسانده است. استفاده از ابزارهای شبه قانونی برای پیروزی در رقابت و یا رد صلاحیت های گسترده با تمسک به مستندات بی سند، نمونه هایی از علل و عوامل بی انگیزه کردن مردم است. ورود جانبدارانه رسانه ملی به صحنه انتخابات و بسیج امکانات عمومی و حتی بهره گیری از بعضی نهادهای فراگیر و دارای پایگاه های وسیع تشکیلاتی در شهر و روستا از نمونه های دیگر است. ایجاد مزاحمت برای معدود رسانه هایی را که در اختیار اصلاح طلبان است نیز باید بر علل و عوامل پیش گفته، افزود. با این همه بنده معتقدم ندانم کاری ها، وعده های بی پشتوانه و افزایش فشار زندگی بر مردم، تغییر سیاست ها و برنامه هابدون هیچگونه مطالعه و توجیه کارشناسی، بی اعتنایی و حتی توهین به شعور مردم در ارائه آمارهای غلط، دستکاری شاخص ها و معیارهای سنجش در اموری مثل نرخ تورم و نرخ بیکاری به منظور ارائه کارنامه ای موفق و … از جمله اموری است که فرصت می دهد تا مردم سره را از ناسره باز شناسند و امکان و فرصتی به اصلاح طلبان داده شود تا نقطه نظرات و برنامه های خود را برای حل مشکلات شهر و روستا به آنها منتقل کنند.
وجود سه لیست در میان اصلاح طلبان(ائتلاف، اعتماد ملی و بعضی گروه های حاشیه ای) باعث شکستن آرای آنان نخواهد شد؟
طبیعی است که وجود لیست های متعدد از ناحیه هر گروهی به شکست و تجزیه آرای آنان منتهی می شود، اما خوشبختانه اصلاح طلبان دارای سه لیست نیستند. احزاب عمده اصلاح طلب پای لیست ائتلاف را امضا کرده اند. امیدوارم احزاب کوچکتر هم اهمیت وفاق و همدلی را درک کنند و این موقعیت بزرگ را پاس بدارند.
نقش آقای خاتمی در ایجاد ائتلاف تا چه حد بود؟
آقای خاتمی محور جریان اصلاحات و مورد اعتماد تمامی جریانات، احزاب و تشکل های اصلاح طلب است. طبیعی است که نصایح ایشان در مورد حرکت همدلانه و اجتناب از تفرقه و تشتت در نتیجه بدست آمده نقش اول را داشته است. هر چند بنا نبود که ایشان در مورد مصادیق و چگونگی آن نظری داشته باشند یا برای بود و نبود فردی یا افرادی در لیست نظر بدهند. در حقیقت آنچه اتفاق افتاد، محصول چارچوب های کلی و راهنمایی های ایشان و دیگر بزرگان اصلاح طلب و مسولیت شناسی و خردورزی احزاب و تشکل های عضو ائتلاف است.
شما تجربه برگزاری چندین انتخابات مختلف را در کارنامه خود دارید. نظرتان در مورد نگرانی اصلاح طلبان از سلامت انتخابات چیست؟ فکر می کنید این نگرانی ها دلیل منطقی دارد؟
من در طول دوران مسئولیت وزارت کشور یک بار انتخابات خبرگان و از انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و شوراها نیز هر کدام دو بار برگزار نموده ام. در برگزاری انتخابات با مشکلاتی از قبیل رد صلاحیت های بدون دلیل، تخریب کاندیداها به صورت سازمان یافته و وسیع، استفاده جناحی از نهاد های رسمی و رسانه ملی و حضور عناصری در جمع ناظران شورای نگهبان که قانون حضور آنان را منع نموده است، روبرو بوده ام. هر چند باز گذاشتن در ستاد انتخابات بر روی احزاب و رسانه ها و دادن میز مخصوص به آنها و همچنین سامان یافتن بازرسان منتخب وزیر کشور به منظور اطمینان یابی نسبت به سلامت انتخابات مانع به یغما رفتن آرای مردم و باعث فزایش اعتماد نسبت به صحت انتخابات بوده است. اما اینک که هیات های اجرایی و نظارت یکی شده اند و مسئولان دفاتر نظارتی شورای نگهبان، که همچنان معتقدم غیرقانونی است، در جایگاه فرماندار و بخشدار، مجری انتخابات شورا هستند، وظیفه دولت و مسئولین وزارت کشور است که به مردم اطمینان دهند این وحدت وجود نظارت و اجرا در سرنوشت انتخابات و تغییر محتوای صندوق های رای تاثیر ندارد.
بسیاری از اصلاح طلبان معتقد به تخلف در انتخابات ریاست جمهوری هستند. آیا در این انتخابات می توانند از این امر جلوگیری نمایند یا خیر؟
در انتخابات ریاست جمهوری آنچه به مقدمات انتخابات باز می گردد، مثل تخریب کاندیداها و دخالت های ناروای بعضی نهادها و … و خروج بعضی از مراجع نظارتی از داوری بیطرفانه صحیح است، اما در مورد آنچه به روز اخذ رای و شمارش آرا و اعلام نتایج بر می گردد باید بگویم انتخابات نهم یکی از سالمترین انتخابات در تمام طول حیات نظام جمهوری اسلامی است، چرا که در این انتخابات دستگاه نظارت و اجرا در تمام مراحل یکدیگر را زیر نظر داشتند و از هرگونه تقلب و تخلف در روز اخذ رای جلوگیری می کردند، اما اکنون که ناظران و مجریان یکی شده اند و پیشینه بعضی از آنها نشان می دهد که شدیدا جناحی فکر می کنند، اصلاح طلبان حق دارند که دغدغه اصلی شان سلامت انتخابات باشد. امیدوارم وزارت کشور بتواند رسالت خود را خوب ایفا کند. در عین حال به کاندیداهای اصلاح طلب و غیر اصلاح طلب توصیه می کنم از حق قانونی خود در مورد معرفی نمایندگان ناظر بر شعب اخذ رای استفاده کنند و با اعزام این ناظران به صندوق های رای نسبت به سلامت انتخابات، اطمینان نسبی به دست آورند.
فکر می کنید با توجه به فضای موجود، انتخابات از سوی مردم با استقبال رو به رو خواهد شد؟
به نظر می رسد حضور مردم در این انتخابات بیش از حضور آنان در انتخابات دور دوم شورا ها باشد.
اصول گرایان هم چون انتخابات ریاست جمهوری دارای چند لیست مختلف هستند. دلیل آن را چه می دانید؟آیا اصول گرایان در نهایت به ائتلاف می رسند؟
اصول گرایان که از مردم می خواهند با تمسک به وظیفه شرعی و با نگاه انجام وظیفه دینی پای صندوق ها بیایند، طبعا این نگاه باید در رفتار سیاسی خود آنها نیز نمود داشته باشد. به نظر می رسد اینان تا دقیقه 90 با هم، به صورت حزبی یا اعتقادی رقابت می کنند و در لحظات آخر قدرت قاهره ای آنان را به ائتلاف می کشاند، یا کفه ترازو به نفع یک گروه و به ضرر گروه دیگر سنگینی میکند تا مشکل برطرف شود. همان شیوه ای که در انتخابات ریاست جمهوری عمل شد و نتیجه داد.
اخباری شنیده می شود مبنی بر اینکه لیست آقای قالیباف نزدیک به اصلاح طلبان خواهد بود. فکر میکنید این امر محقق خواهد شد؟
آقای قالیباف فرد باهوش و خوش فکری است، اما نمی تواند لیستی نزدیک با اصلاح طلبان داشته باشد، یعنی از محدوده اختیارات او خارج است.
ائتلاف اصلاح طلبان ائتلافی تاکتیکی است یا استراتژیک؟ در آینده نیز دوام خواهد آورد؟
ائتلاف اصلاح طلبان ضمن اینکه یک ضرورت تاریخی بود و پاسخی به ندانم کاری های اتخابات ریاست جمهوری نهم، یک حرکت راهبردی و استراتژیک تلقی می شود و به نظر می رسد همان عوامل تاثیر گذار در شکل گیری ائتلاف، برای تداوم آن نیز وجود دارد. امیدوارم اصلاح طلبان بتوانند راه خردورزی را که در پیش گرفته اند، استمرار بخشند.
اصلاح طلبان مدعی اند در بعضی شهرها ردصلاحیت ها گسترده است. نحوه عمل در چنین شهرهایی چگونه خواهد بود؟
بنای اصلاح طلبان بر مشارکت است و در این راه هیچ تردیدی ندارند. رد صلاحیت های گسترده در بعضی استان ها، نشانگر بی تدبیری و برخورد جناحی دست اندرکاران انتخابات و تنها راه برای باقی ماندن در عرصه قدرت برای عناصر اقتدارگرا است. بنده معتقدم اصلاح طلبان می بایست تمامی ظرفیت های قانونی را برای دفاع از کسانی که به ناحق رد صلاحیت شده اند به کار گیرند و در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نکنند. در عین حال برای اینکه میدان به رقیب سپرده نشود، از میان کاندیداهای منفرد که ثبت نام کرده اند برای تکمیل لیست خود استفاده کنند و صحنه را ترک نکنند.