رقص هندی با موسیقی ایرانی
اشتراکات فرهنگی و قومی به ویژه در زمینه های هنری، همواره یکی از موضوعات مورد علاقه محققان بوده است. بین فرهنگ ایرانی و فرهنگ هندی و ریشه های زبانی آنها هم اشتراکات قابل توجه ای وجود دارد. حال یکی از رقصنده های مشهور هندی، به این ریشه ها توجه نشان داده و در کنار موسیقی هندی، از موسیقی ایرانی و کلام فارسی برای رقص خود استفاده می کند.
این هنرمند که “مانجاری شاتوروردی” نام دارد و به نام مانجاری شهره است، به تازگی در مرکز ماهاتما گاندی در لندن برنامه ای را برای مخاطبان اجرا کرد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
بخش اول رقص او به موسیقی هندی اختصاص داشت، اما بخش دوم رقص صوفیانه او را موسیقی قوالی همراهی می کرد که در دل آن شعرهای فارسی هم خودی نشان می دادند. مانجاری پیش از اجرای این بخش به شعرهای فارسی آن اشاره کرد و با لهجه هندی خود سعی کرد بخشی از آن را به فارسی بخواند و به انگلیسی ترجمه کند. “من تو شدم، تو من شدی” از جمله شعرهایی بود که مانجاری پیش از اجرایش خواند و توضیحاتی به انگلیسی درباره مضمون شعر داد.
بخش سوم به طور کامل به شعر و موسیقی ایرانی اختصاص داشت. در این بخش مانجاری با تصنیف مدرن “مولانا علی” که به طور کامل به زبان فارسی و همراهی سازهای ایرانی بود، به رقص پرداخت.
مانجاری سعی دارد فرم کلاسیک رقص “کاتاک” هندی را به شکل رازامیزی با رقص شخصی خود بیامیزد و نوعی رقص را با عنوان “کاتاک صوفی” به نام خود ثبت کند. او این نوع رقص را نوعی مدیتیشن می داند که سنت های الهی هندوها و مسلمانان را در دل خود دارد و می گوید: “من برای او می رقصم.”
او شعر فارسی را درباره معشوق، آمیخته با گوشت و خون اثر می داند و معتقد است که تماشاگر باید نفس به نفس و در داخل سالن به تماشای این رقص بنشیند و این نوع رقص را نمی توان در داخل جعبه کرد و با خود برای تماشا به خانه برد. او همه اهمیت این نوع رقص را در فضای رازآمیز زنده بودن آن می داند و برای حضار نااشنا با قوالی، توضیح داد که چطور قوالی به ارتباط مستقیم نوازنده ها و تماشاگران بستگی دارد و بنا به حس و حال مخاطب می تواند مرتب تکرار شود و ساعت ها طول بکشد.
مانجاری که هنوز بسیار جوان است، بیش از یک دهه به این نوع رقص اشتغال دارد و طی این مدت بیش از دویست کنسرت در کشورهای مختلفی چون هند، انگلیس، سوئیس، ایتالیا، آلمان، اتریش، استرالیا، ترکمنستان، سنگاپور و ایرلند داشته است.
به رغم علاقه و استفاده مانجاری از زبان و موسقی ایرانی، به نظر می رسد آشنایی او با زبان فارسی و موسیقی سنتی ایرانی بسیار محدود است. شاید او اگر فرصت آشنایی با موسیقی حسین علیزاده را داشت، همه دنیا و رقص اش دگرگون می شد….