مقامات ارشد ایرانی به رویترز گفته‌اند، ایران آماده است با آمریکا و متحدانش علیه داعش همکاری کند، اما در مقابل انتظار دارند انعطاف بیشتری در برنامه غنی‌سازی اورانیوم اعمال شود.
این بیانات از جانب مقاماتی که درخواست کردند نامشان فاش نشود، نشان می‌دهد قدرت‌های غربی برای جدا نگه داشتن مذاکرات هستهای و درگیری‌های دیگر منطقه با چه مشکلاتی روبرو هستند. ایران در جنگ داخلی سوریه و دولت عراق که با پیشرفت پیکارجویان دولت اسلامی مبارزه می‌کند، نفوذ دارد.
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، اخیرا گفته است، تقاضاهای آمریکا از جمهوری اسلامی برای همکاری علیه داعش را رد کرده، اما مقامات آمریکایی می‌گویند چنین تقاضایی صورت نگرفته است. هم واشنگتن و هم تهران، در مجامع عمومی همکاری نظامی برای مقابله با داعش را منتفی دانسته‌اند.
مقامات ایرانی در خفا خواست همکاری با آمریکا در سرکوب داعش فاش کرده‌اند، اما نه الزاما در میدان نبرد. جان کری وزیر خارجه آمریکا روز جمعه گفت، ایران برای نابودی داعش می‌تواند نقش‌آفرینی کند و موضع آمریکا هم تغییرپذیر است.
یک مقام ارشد ایرانی می‌گوید: “ایران یک کشور بسیار پرنفوذ در منطقه است و می‌تواند علیه تروریست‌های داعش کمک کند… اما این یک خیابان دوطرفه است. چیزی می‌دهید و چیزی می‌گیرید. برای امنیت جهانی داعش تهدید است، نه برنامه هستهای ما که برنامه‌ای صلح‌آمیز است.”
آمریکا و متحدانش ظنین هستند ایران بصورت پنهانی به دنبال بدست آوردن توانایی ساخت سلاح هستهای باشد. ایران چنین ادعاهایی را رد می‌کند و اصرار دارد برنامه هستهای این کشور تماما صلح‌آمیز و هدف از آن تولید برق و ایزوتوپ‌های پزشکی است.
مقامات غربی می‌گویند ایران درخواست خود برای معامله بر سر همکاری در سرکوب داعش در مقابل امتیازهایی در مذاکرات هسته ای را در مذاکرات مطرح نکرده است.
مقامات غربی می‌گویند، حتی مطرح کردن این موضوع در مذاکرات هستهای بسیار دشوار است، چراکه غرب می‌خواهد مذاکرات را منحصرا متمرکز بر مسئله هستهای نگه دارد.
یک دیپلمات ارشد غربی گفت: “هرچه بیشتر به پایان مذکرات نزدیک می‌شویم شاهد آن هستیم که ایرانی‌ها پرونده‌های بیشتری را روی میز می‌گذارند. آن‌ها گاهی اشاره می‌کنند که اگر توافق هستهای صورت نگیرد، بخش های دیگر منطقه هم با مشکل مواجه می‌شود. شش قدرت مصمم هستند که موضوعات دیگر به میز مذاکرات هستهای کشیده نشود.”
تعداد سانتریفیوژهای هستهای سخت‌ترین موضوع مذاکراتی بوده است که قرار است حداقل تا ۲۶ سپتامبر در نیویورک ادامه داشته باشد.
ایران در حال حاضر ۱۹ هزار سانتریفیوژ دارد که حدود ۱۰ هزار آن‌ها فعال است. شش قدرت می‌خواهد ایران تعداد سانتریفیوژهای فعال خود را به چند هزار کاهش دهد تا نتواند به سرعت اورانیوم را به درجه مناسب برای تولید بمب تبدیل کند.
ایرانی‌ها اصرار دارند تا آن‌جا که می‌توانند سانتریفیوژهای خود را نگه دارند و همچنین گفته‌اند می‌توانند تمام ۱۹ هزار سانتریفیوژ را نگه دارند ولی تعداد بسیار کمتری را در وضعیت فعال قرار دهند. مقامات غربی از اینفکر استقبال نکرده اند
ایران می‌گویند چنین کاهشی نقض حق این کشور برای غنی‌سازی است. رهبر ایران فتوی داده است که این موضوع خط قرمز تهران است.
تنها موضوع دشوار سانتریفیوژها نیست. موضوعات بعدی، مدت توافق هستهای است: یک جدول زمانی برای پایان تحریم‌ها و سرنوشت راکتور تحقیقاتی که می‌تواند برای تولید بمب پلوتونیومی استفاده شود.
تحت قرارداد نوامبر ۲۰۱۳ ایران بخشی از برنامه هستهای خود را در عوض کاهش محدود تحریم‌ها متوقف کرد. آن توافق برای خرید زمان برای مذاکرات توافق جامع صورت گرفت که به مناقشه ده ساله هستهای تهران پایان می‌دهد و خطر بروز یک جنگ دیگر در خاورمیانه را از بین می‌برد.
از سوی دیگر دیپلمات‌های نزدیک به مذاکرات می‌گویند، بعید است طرفین بتوانند در نیویورک برای توافق جامع به نتیجه برسند.
منبع: رویترز - 21 سپتامبر
