ایران به آتش افغانستان دامن می زند

نویسنده

iranafghanestan.jpg

‏ برایان بنت ‏

طیب جواد، سفیر افغانستان در ایالات متحده، در حالیکه با نور قرمز اطراف کشورش را روی نقشه نشان می ‏داد، به شوخی گفت: “ما این همسایه ها را برای خودمان انتخاب نکرده ایم.” او در حالیکه روز چهارشنبه در ‏سالنی پر از تحلیلگران، محققان و خبرنگاران صحبت می کرد با سوالی درباره نفوذ فعلی ایران در افغانستان ‏روبرو شد.در این حال، لبخند او ناپدید شد و جواب داد: “ایران روز به روز بیشتر به یک کشور متخاصم ‏تبدیل می شود.“‏

افغانستان در نقطه مشکلی قرار گرفته است. این کشور برای امنیت خود به ایالات متحده و ناتو وابسته است و ‏در عین حال دارای طولانی ترین مرز با ایران است. افغانستان مدت هاست نظاره گر دست و پنجه نرم کردن ‏استراتژیک ایران و ایالات متحده در خاک خود است. ایران همچنین با دفاع از اتحاد شمال عملا در ‏سرنگونی طالبان نقش موثری داشته است. ضمناً ایران بیش از هر کشور دیگر، در بازسازی افغنستان نقش ‏کمک کننده داشته است. ایران از سال 2002 به تزریق میلیون ها دلار در استان های غربی افغانستان دست ‏زده تا صرف جاده سازی، ساخت پست های برق، مدارس و درمانگاه های پزشکی شود. بالاتر از همه اینها ‏اینکه عوامل ایرانی کیسه های پر از پول را به پای رهبران قبایل غربی افغانستان ریخته اند. یک مقام وزارت ‏خارجه آمریکا با اعلام این مطلب گفت: “این کار آشکارا برای تحکیم نفوذ بیشتر است و یادآوری این نکته به ‏آنها که: آمریکایی ها ممکن است 10 یا 20 سال اینجا بمانند، اما ما همیشه اینجا خواهیم بود.“‏

به هرحال ظرف شش ماه گذشته، ایران دست به اقدامات ناخوشایندی زده که نیروهای ناتو و ایالات متحده از ‏آن به عنوان انتقال تسلیحات ساخت ایران به افغانستان یاد می کنند. این تجهیزات شامل راکت، مواد منفجره ‏پلاستیکی و بمب های انفجاری با نفوذ بالا هستند که قبلاً برای انهدام زره پوش ها در عراق به کار می رفتند. ‏ویلیام وود، سفیر ایالات متحده در افغانستان، در 31 ژانویه گفت: “شکی نیست که شورشیان مشغول دریافت ‏سلاح از ایران بوده اند.” اولین انبار سلاح های ساخت ایران در ماه آوریل در افغانستان کشف شد. یک مقام ‏وزارت خارجه آمریکا با اعلام این مطلب، افزود: “علایم غافلگیرکننده ای به سیستم ارسال شد: ایران مشغول ‏کارهایی به مراتب بیشتر از کشاندن غرب افغانستان به زیر نفوذ خود است.“‏

این همسایه بزرگ سپس برای نشان دادن چالشی هایی که می توان پیش روی غرب گذارد، دست به اخراج ‏‏130000 پناهنده افغان زد تا در ماه های سرد زمستان، آنها را با کمبود غذا و سرپناه تنها بگذارد. بعد از دو ‏دهه جنگ در افغانستان، اکنون بالغ بر یک میلیون پناهنده افغان در کشور ایران به سر می برند. افغانستان ‏منابع کافی برای سر و سامان دادن به بازگشت این پناهندگان را ندارد. تنها پس از درخواست مستقیم حامد ‏کرزای از محود احمدی نژاد بود که ایران جلوی این سیل را گرفت. اما هنوز معلوم نیست این دست و دلبازی ‏ایرانی ها به چه قیمتی برای افغانستان تمام شده باشد. یک مقام ایالات متحده گفت: بازگرداندن پناهندگان، ‏‏”برای ارسال پیامی از ناخشنودی ایران از روابط آنها با آمریکا طراحی شده بود.“‏

اقدامات اخیر ایرانی ها بهانه خوبی به دست بازهای واشنگتن داده تا امیال ایران در منطقه را بزرگنمایی ‏کنند. موسسه محافظه کار آمریکن انترپرایز در گزارش روز سه شنبه خود به افزایش نفوذ ایران در ‏خاورمیانه و آسیای مرکزی پرداخت. بنا بر این گزارش، ایران “به طور قطع مشغول تامین برخی کمک های ‏نظامی برای طالبان افغانستان است.“‏

همه اینها باعث گیر افتادن افغانستان در این میان شده است. این کشور به کمک ایران برای توسعه ‏زیرساختها در استان های شرقی نیاز دارد. ضمناً منافع فراوانی در حفظ روابط دوستانه با ایران وجود دارد. ‏اما کابل می داند که همه اینها نمی تواند به قیمت جدا شدن از ایالات متحده و ناتو تمام شود. آخرین چیزی که ‏کرزای می خواهد تحت فشار قرار گرفتن برای انتخاب یکی از میان ایران و ایالات متحده است. جواد، سفیر ‏افغانستان در آمریکا، گفت: “ایران هم نقش سازنده و هم مخرب در افغانستان داشته است. ایران با بازی کردن ‏در هر دو نقش سعی در گیر انداختن کابل در یک گوشه دارد. این رفتار در شأن یک همسایه نیست.“‏

منبع: تایم، 22 فوریه ‏